Vraag je het Israëli’s zelf, dan zullen ze graag beamen dat hun land een democratie is, ‘de enige democratie in het Midden-Oosten’, en dat ze vanzelfsprekend erg gesteld zijn op de vrijheid van meningsuiting die daarbij hoort. Maar wacht even, wanneer je de vragen wat scherper stelt en concreter maakt, blijkt er van die vrijheid van meningsuiting niet meer zoveel over te blijven.

In Ha’aretz hier een artikel over een onderzoek dat gedaan is door het Tami Steinmetz Center, waarbij 500 joodse Israëli’s, een dwarsdoorsnede van de joodse burgers, een aantal vragen werden voorgelegd. Daaruit bleek dat 57 mensen, 6%, vindt dat je mensenrechtenorganisaties die het immorele gedrag van Israël aan de kaak stellen rustig de mond mag snoeren. Als het om zaken gaat die Israël in een slecht daglicht kunnen stellen (nog ongeacht of de oordelen van mensenrechtenactivisten op waarheid berusten) dan vindt de meerderheid het gerechtvaardigd om de democratische vrijheid van meningsuiting maar op te schorten. Dan kan er ook te veel vrijheid van meningsuiting zijn. Israëlische burgers die oproepen tot sancties of een boycot van Israël mogen wat de meerderheid betreft best bestraft worden, evenals journalisten die zich negatief zouden uiten over Israël.

Kort geleden kreeg een journaliste, die documenten had doorgespeeld naar Ha’aretz waaruit zou blijken dat het Israëlische leger zich niet houdt aan het oordeel van het Hooggerechtshof dat Palestijnen die gevangengenomen kunnen worden niet mogen worden vermoord – het werd een enorme rel waarbij de pers verboden werd om het er zelfs maar over te hebben. Een verbod dat overigens werd opgeheven toen er in het buitenland steeds meer berichten over op het internet verschenen. 82% van de Israëli’s vindt dat zulke journalisten zwaar bestraft mogen worden – ook, of misschien juist, als de doorgespeelde documenten wijzen op immoreel gedrag van het leger.

De toenemende opvatting dat democratische waarden als de vrijheid van meningsuiting minder belangrijk zijn dan de imagoschade die Israël op kan lopen als er openlijk geschreven wordt over de schendingen van mensenrechten en internationaal recht, gaat hand in hand met een toegenomen repressie van mensenrechtenorganisaties, activisten en mensen aan de linkerkant.

Een van de deelnemers van de conferentie over het rapport zei: “wij zeggen wel dat Israël de enige democratie is in het Midden-Oosten, maar in Europa denken ze daar langzamerhand anders over”. Waarvan akte.