Ik scheur. Als ik ’s ochtends in bed de kranten lees zien (meestal) alleen de poezen dat, maar als ik kranten lees in de trein zie je mensen soms kijken: er zit daar een mevrouw voortdurend de kranten in stukken te scheuren. Ik scheur uit wat ik nog ergens voor denk te kunnen gebruiken: voor de thema’s die ik behandel in de Eerste Kamer, voor wat ik wil gaan schrijven en voor wat ik kan gebruiken voor dit weblog. Vaak genoeg komen de knipsels (scheursels) terecht op wanordelijke stapels waar ik niks meer in kan vinden en die ik er om de zoveel tijd weer uitzwiep – maar het zou interessant zijn om eens te turven uit welke krant ik het meeste scheur.
Met de natte vinger is dat:
1. Trouw
2. NRC
3. Volkskrant
4. Parool
Dat Parool onderaan staat zegt niet zoveel over mijn waardering, maar dat is vooral een lekkere Amsterdamse krant en daar heb ik het hier niet zo vaak over. Eens was de Volkskrant mijn favoriete krant, met het NRC als een deftige tweede, maar de Volkskrant is gedaald, en wel een beetje tot mijn verrassing is Trouw tegenwoordig de krant waar ik het meeste van mijn gading kan vinden. Ik denk dat dat om twee redenen komt: door de kerkelijke achtergrond van Trouw is de krant nog steeds het meest geïnteresseerd in levensbeschouwelijke vraagstukken, in moraal en ethiek, en ook als ik het niet automatisch altijd met iedereen eens hoef te zijn, denk ik dat je in Trouw de meeste interne discussie vindt in de krant zelf, en niet alleen in het ‘opinie’ gedeelte. Diezelfde kerkelijke achtergrond, en de nadruk op moraal, maakt ook dat ik wat zaken als vluchtelingen en asielzoekers betreft er altijd op kan rekenen dat Trouw de ontwikkelingen volgt. Ik merk op dat veel hulp voor asielzoekers die hulp of onderdak nodig hebben nog steeds komt uit kerkelijke kringen. Vandaar. De eerste zullen de laatsten zijn, zeg maar. Wat dat betreft lijkt de Volkskrant geen eigen kleur meer te hebben, terwijl ik die eens zag als een licht-linkse krant, in ieder geval redelijk progressief. Ik heb nu de indruk dat de Volkskrant vooral bang is geworden te veel kant te kiezen en daarmee lezers kwijt te raken, maar als lezer vind ik de krant dus aanzienlijk minder interessant, en dreigt de krant vooral de lezers die behoefte hebben aan een progressieve krant kwijt te raken. Hadden wij hier maar een krant als The Guardian, verzucht ik om de zoveel tijd.
Lange inleiding naar het onderwerp. In Trouw dus, die van 29 april, een artikel van Cynthia van Gorp over de crisis in de politieke partijen, en helaas staat dat stuk nou net weer niet op de website. In dat artikel komen twee mensen aan het woord, de filosoof Adriaan van Veldhuizen die ik niet ken, en SP-senator Arjan Vliegenthart die ik dus heel erg wel ken.
Een van de redenen waarom veel kiezers zweven is dat er te weinig grote keuzes lijken te zijn, er zit niet meer zoveel verschil in de partijen is een stelling in dat artikel. Kijk naar PVV die zich profileert op de islam, en Verdonk met Trots die inzet op Law and order. Op die punten zijn ze helder, maar verder zijn ze opmerkelijk flexibel, de ene dag is het A, de volgende dag is het B, zegt Vliegenthart. Op het kompas zie je dat de PVV heel erg naar links is opgeschoven, waardoor ze nu in het midden zitten, maar er wordt niet meer geredeneerd vanuit een samenhangende visie. Van Veldhuizen beaamt dat: “het is levensgevaarlijk als partijen maar wat dwarrelen en kibbelen over oplossingen die geen natuurlijke historische authenticiteit hebben'” Het is alsof dokters een recept moeten uitschrijven maar niet kijken naar wat nu eigenlijk de ziekte is.
Kijk naar de VVD en naar de SP, zegt Vliegenthart: “Wij (SP) denken dat de oorzaak van de crisis het systeem is. De graaiende bankiers en de mensen die hun verantwoordelijkheid niet nemen, zijn volgens ons slechts een verschijningsvorm. Het gaat erom dat individuele rijkdom belangrijker is geworden dan publieke voorzieningen, en dus willen wij het systeem veranderen. We pleiten voor minder macht bij de aandeelhouders die alleen maar denken aan zo veel mogelijk winst op korte termijn. Het is logisch dat zij zo denken, maar wel gevaarlijk voor de langer termijn.” De VVD daarentegen, heeft geen fundamentele kritiek op het systeem, en ziet alleen dat het soms fout gaat doordat mensen hebben gefaald, en wil dus alleen die mensen beter controleren.
Van Veldhuizen ziet daarom dat de PvdA onder Kok de ideologische veren wel van zich afschudde, maar dat door de economischr crisis de behoefte aan ideologie, dieper nadenken over wat er mis is, weer terugkomt. En zo komt, bijvoorbeeld, langzamerhand de belangstelling voor een economisch denker als Marx weer terug. Het gaat om mensen die het slecht voor elkaar hebben, en hen moet je helpen, zegt hij. “Bij Marx is nog steeds het uitgangspunt: wie krijgen het steeds slechter? Dat zijn de mensen die steeds minde vrijheid krijgen bij het uitvoeren van hun arbeid, waardoor ze vervreemden van hun werk en de samenleving. Die parallel zie je bij agenten, verpleegkundigen en leraren. Zij worstelen met een strijd waarin ze niet meer invulling kunnen geven aan hun werk.”
Precies. Van Veldhuizen, lid PvdA geloof ik, ziet dat die visie binnen zijn partij weer groeit, en dat is waar de SP zich traditioneel al lang voor inzet. Dat zou toch een reden moeten zijn om meer samen te werken, ook gezien de nabijheid die te zien is op het politiek kompas.
Straks ga ik 1 mei vieren bij de demonstratie van de schoonmakers.