Ik schreef al eerder over het nieuwe aan een persoonlijkheid opgehangen glansblad, Maarten! (Hier) Beetje als grap begonnen, want bij Maarten van Rossem denk je niet aan glamour, met die nurkse kop en die slordige baardgroei die een wat slappe kin moet verbergen die op geen manier weg valt te photoshoppen. Niemand zou tegen Van Rossem zeggen: wat kijk je lief. Maar voor een nurks is hij opvallend populair en niet voor niks. En het blad zelf is geen grap. En nu gaat Maarten door, na het nulnummer dat een succes was gaat er nu elke twee maanden een nummer verschijnen.

Educatie a la Van Rossem
Ik ben voor. Net zoals ik Joop een aanwinst vindt op het net voor kritisch en links Nederland, vind ik Maarten! een aanwinst naast de weekbladen. Want het tweede nummer valt alweer helemaal niet tegen. Haal ik uit VN of de Groene per week wel een of twee artikelen die me interesseren, de Maarten staat vol met zaken die ik wel wil lezen en waar ik als het even kan ook op dit weblog nog wel een gedachte aan wil wijden: een prachtig interview met Hans Dijkstal, gemaakt toen hij nog maar een paar maanden te leven had, een prima interview met Emile Roemer over privatisering (en dat terwijl Van Rossem zich eerder behoorlijk onvriendelijk over de SP had uitgelaten, dus dit siert hem), een nogal venijnige recensie van het laatste boek van Hirsi Ali, een aardig stuk waarin nu eens niet zo cliché wordt afgegeven op ambtenaren: ‘stop het ambtenaartje pesten’. Een kritisch stuk over wat er wordt beweerd over de klimaatcrisis. Een iets minder geslaagd ding waarin de twee broertjes en een zusje van Rossem eens even lekker los gaan, het zijn echt sublieme mopperkonten – maar ik mis daarbij de mopperkoppen die het echt leuk maken. Je moet ze ook zien en horen. En het hoofdthema: het neoliberalisme en de privatisering.

Het aardige van de formule is dat in Maarten veel wordt uitgelegd, wat bedoelen we met neoliberalisme, wat bedoelen we met privatisering en wat is daar mis mee. Het is dus vooral een educatief blad, maar allesbehalve dor en bepaald niet kinderachtig – en de sjeu komt vooral doordat Van Rossem de zaken praktisch maakt – en dat graag vergezeld laat gaan van persoonlijke ervaringen en opvattingen. “Als ik om elf uur ’s avonds op station Den Bosch een kop koffie wil halen, dan zijn alle winkeltjes gesloten. In kleinere stations als Emmen heb je niet eens meer een wachtgelegenheid. Het is een autistisch klantonvriendelijk bedrijf. De directie van de NS zou eens met de trein moeten reizen, maar dat zal ze wel nooit doen.”

Hirsi Ali
Ik ben het niet altijd eens met Van Rossem, maar dat krijg je wanneer iemand zo’n lef heeft om uitspraken te doen. Zo schrijft hij dat Hirsi Ali een intelligente vrouw is – om daar vervolgens geen enkel voorbeeld van te kunnen geven, want als je kijkt naar wat ze nou helemaal heeft gezegd valt het erg tegen, daar zijn we het weer eens.”Haar proza is op z’n best matig en de logica van haar redeneringen wordt telkens onderuit gehaald door het ongeremde ideologische fanatisme waarmee ze de islam bestrijdt’. En dit: “dat er van integratie geen sprake is, is al evenzeer een ideologische waan. Wie in Nederland aandachtig om zich heen kijkt, zal kunnen constateren dat het met die integratie helemaal niet zo slecht gaat, al verloopt die wellicht niet zo snel als wij hadden verwacht.” Nou, wij hadden helemaal niet verwacht dat het sneller zou gaan en wij zijn onder de indruk van de enorme inhaalslag die een flink deel van de tweede generatie al heeft gemaakt. Hoe vaak zie je onder autochtonen dat de kinderen van bijna analfabete ouders doorstuderen? Nog eentje: Hirsi Ali’s lof voor Israel wijt Van Rossem aan de indoctrinatie door haar aartsconservatieve werkgever: het American Enterprise Institute. Terwijl: “de Palestijnen en andere moslims alle redenen hebben om zich op te winden over de agressieve praktijken van Israël, een gewelddadige en expansieve staat.” Met dat laatste ben ik het eens. Maar ik geloof niet dat Hirsi Ali naar de VS hoefde om zich te laten indoctrineren: ook in Nederland zie je een onfrisse kongsie tussen antimoslimisten en Israëlverdedigers, die het heel goed uitkomt om de Palestijnen weg te zetten als bloeddorstig en gewelddadig van nature, want moslim, en het hele conflict daarmee willen vertalen als een kwestie van religie en de bestrijding van fundamentalistische terroristen. Maar dat zijn kleine discussiepunten, die niets af doen aan mijn waardering.

De privatisering
Hoofdthema: hoe geslaagd zijn de belangrijkste privatiseringen tot nu toe? Post. Telefoon. Taxi. Schiphol. Loodswezen. Thuiszorg. Ziekenhuizen. Kabel. Energie. Conclusie? Van Rossem:

“Over het algemeen levert de privatisering drie gekoppelde effecten op: de dienstverlening wordt minder, de prijzen worden hoger en de directies gaan tienmaal zoveel verdienen. De meest dramatische gevolging had de ‘vermarkting’ van de thuiszorg, omdat daardoor de meest kwetsbare burgers werden getroffen. Dat die maatregel is getolereerd in ene schatrijk en ogenschijnlijk sociaal voelen land als Nederland is een schande, en het kabinet dat daarvoor verantwoordelijk was, kan zich wat mij betreft tot in de eeuwigheid gaan schamen.”

Waar Emile Roemer uiteraard zo bij aan kan sluiten:

“De overheid had meer in eigen hand moeten houden. Er zijn weinig succesverhalen over privatisering. De telecomsector is misschien de sector waar privatisering nog het minst mislukt is. Bij de energie, het openbaar vervoer en de zorg zie je dat de marktwerking leidt tot hogere prijzen, minder kwaliteit en slechte dienstverlening voor de burger. Daar waar de markt meester wordt, stijgen de lonen aan de top en dalen de lonen op de werkvloer. Het is de logica van de markt: groter worden, concurreren en meer winst maken. Allemaal prima op de markt voor stofzuigers, maar in de zorg willen we juist kleiner, samenwerking. De moraal van de markt past niet in de publieke zaak.”

Als Maarten! dit niveau vol gaat houden heeft ie er in ieder geval één vaste lezer bij.