(Platvoet, Kox en Duivesteijn in 2005)
Een paar jaar terug kwamen we regelmatig bij elkaar, onder de titel ‘Een Ander Nederland’, vertegenwoordigers van de drie linkse partijen, om eens te kijken hoe ver we met elkaar konden komen, en waar er nog echte verschillen lagen. (Zie hier) Het waren inspirerende avonden, en drie mensen waren er vaak bij: Leo Platvoet, in de vorige periode senator voor Groen Links, Adri Duivesteijn van de PvdA, en Tiny Kox, nog steeds mijn fractievoorzitter, en altijd al een warm voorstander van meer samenwerking op links. Ze hebben de draad weer opgepakt: dit is de tijd dat links moet beseffen wat we drie en een half miljoen kiezers vertegenwoordigen. En die willen nu wel eens wat zien aan samenwerking op links, dachten de mannen. Ben ik het zeer mee eens.
Presentatie tijdens Uitgesproken Vara:
Tekst van het manifest
Een Ander Nederland: Links, neem je verantwoordelijkheid! De verkiezingen liggen inmiddels drie maanden achter ons, maar geen mens weet wat voor kabinet we krijgen. Over rechts ging het niet, Paars Plus evenmin, de weg door het centrum werd geblokkeerd en een rechts minderheidskabinet met Geert Wilders als gedoger is inmiddels, tot opluchting van velen, mislukt. Desalniettemin claimt Marc Rutte opnieuw het recht een proeve van een regeerakkoord te schrijven. Maar na vier mislukte pogingen heeft hij te veel schepen achter zich laten verbranden om nog langer aan het roer van de formatie te kunnen staan.
De wereld in een economische recessie, Nederland in een politieke crisis, een bevolking in onzekerheid. Geen beter moment voor links om haar politieke veerkracht te gebruiken voor een nieuw alternatief. Maar waar rechts ook de vijfde formatiepoging actief naar zich toetrekt, blijft links Nederland passief. Alsof links vergeten is dat er méér mensen op PvdA, SP en GroenLinks stemden dan op VVD en CDA. Geert Wilders mag dan roepen dat een regering waarin zijn PVV geen rol speelt anderhalf miljoen kiezers ‘demoniseert’; wat moeten de bijna drie en een half miljoen kiezers die op één van de linkse partijen hebben gestemd dan wel niet denken?
(Tiny Kox)
Het is de hoogste tijd dat PvdA, SP en GroenLinks in het belang van die kiezers samen het initiatief nemen. De verkiezingsuitslag toont ook aan dat we gelukkig nog in een land leven waar de meerderheid van de bevolking vrijheid van godsdienst boven verkettering verkiest, een zorgzame samenleving boven kille kaalslag en naastenliefde boven het pure eigenbelang. En dat willen wij zo houden. Maar waarom slagen de huidige linkse partijen niet in wat in 1972 wél lukte?
Toen sloten de linkse partijen in Nederland een stembusakkoord, en legden daarmee de basis voor het meest progressieve kabinet dat Nederland ooit heeft gekend: het kabinet Den Uyl. Sindsdien hebben de linkse partijen enkel nog gescheiden opgetreden, en hebben niet gezamenlijk gewerkt aan ideeën- en machtsvorming. Links moet begrijpen dat het separate handelen – zonder een serieus signaal richting de kiezers waaruit blijkt dat men bereid is in elkaar te investeren, om zo tot een wervend alternatief voor een rechtse regering te komen – de kans op regeermacht dramatisch verkleint en een stem op links minder waardevol maakt.
(Leo Platvoet)
We zien dat het CDA en de VVD er, met al hun ideologische verschillen, geen enkele moeite mee hebben om elkaar voor en na verkiezingen als meest geliefde partner te bestempelen. In die zin vormt de rechtse flank een voorbeeld. PvdA, SP en GroenLinks, zoek elkaar op! Ga tijdens de komende coalitieonderhandelingen in gezamenlijkheid assertief en creatief te werk. Leer van ervaringen uit het buitenland. Kijk eens naar Finland, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Duitsland, Tsjechië, IJsland, Frankrijk, Italië en Spanje (om maar een paar dwarsstraten te noemen), waar het op gezette tijden mogelijk is gebleken dat links zich met elkaar verbindt en – soms in bredere coalities – regeringsmacht heeft.
Nadat de VVD op 9 juni op het nippertje de grootste partij werd, was Rutte de aangewezen man om het initiatief te nemen in de formatie. Maar na zes informateurs en twee mislukte informatiepogingen is het ‘time for a change’. PvdA, SP en GroenLinks moeten de kans die nu ontstaat grijpen en samen optrekken, als voorbode van een gemeenschappelijke politieke opstelling en regeringsdeelname. Zeker: de linkse partijen hebben met hun 55 zetels geen meerderheid. Maar het zijn er wel meer dan de 52 van CDA en VVD. Dat betekent dat links meer dan gerechtigd is om, met de eigen zetels als stevige uitgangspositie, steun te zoeken bij andere partijen voor een regering die progressief en sociaal is.
Het vinden van een werkbare parlementaire meerderheid zal niet eenvoudig zijn, maar dat geldt ook voor rechts. Wij leven nu eenmaal in ‘Nederland Coalitieland’, en dus zullen er compromissen met andere partijen gesloten moeten worden. De politieke speelruimte is groot genoeg. Met D66, de CU, maar zeker ook met het CDA van Ab Klink kan er een comfortabele meerderheid ontstaan en kan er een werkelijk progressief kabinet worden gevormd.
Een kabinet dat het financiële tekort op een sociale manier aanpakt, dat de overheid moderniseert zonder dat er een uitverkoop plaatsvindt en dat burgers stimuleert te participeren in onze multiculturele samenleving, in plaats van hen te stigmatiseren vanwege hun afkomst of religie. Zodat Nederland weer het land wordt waar mensen op respectvolle wijze ziek, oud of werkloos kunnen worden, waar tolerantie een verworvenheid is, waar internationale hulpverlening als een humane verantwoordelijkheid wordt beschouwd en de waarden in onze Grondwet vanzelfsprekend zijn.
(Adri Duivesteijn)
Kortom: een ander Nederland dan het Nederland van rechts. Maar om ´Een Ander Nederland´ voor elkaar te krijgen is het noodzakelijk dat links zich over haar verschillen heen zet en uitgaat van dat wat bindt. Dus… Een Ander Nederland: Links, neem je verantwoordelijkheid!
Met deze oproep om de handen ineen te slaan, grijpen we feitelijk terug op ons initiatief ‘Een ander Nederland’ uit 2005, waarin door Kamerleden van de PvdA, SP en GroenLinks werd gepleit voor een nieuw initiatief: ‘Laat ons duidelijk zijn: wij bepleiten niet één progressieve partij. PvdA, SP en GroenLinks hebben een verschillende geschiedenis, een eigen profiel, werkwijze en partijcultuur die verschillende groepen kiezers aanspreken (…) Maar ondanks deze verschillen hebben zij meer met elkaar gemeen dan met partijen als CDA en VVD.
Dat biedt een goede basis voor links om te werken aan een aansprekend, progressief alternatief voor het huidige kabinet. Dat kan de komende jaren verder groeien door onderlinge discussie en gezamenlijke activiteiten.’ Juist nú is het urgenter dan ooit dat de PvdA, SP en GroenLinks de handen ineen slaan en een regeerakkoord schrijven dat de inzet vormt voor besprekingen met andere partijen over een coalitieakkoord. Nu is 2010 zijn de maatschappelijke en politieke omstandigheden veranderd, maar de kern van ‘Een ander Nederland’ blijft onveranderd overeind: ‘Wij willen een ander Nederland met een ander politiek klimaat, waarin niet de behoudzucht regeert, maar de nieuwsgierigheid.
Niet alleen de keuzevrijheid, maar ook de solidariteit. Waar burgers niet om hun afkomst worden buitengesloten, maar volop mogelijkheden krijgen om mee te doen. Een land waarin niet voortdurend deuren gesloten, maar geopend worden. Een land dat zijn inwoners hoop geeft in plaats van zorgen baart. Een land waarin iedereen ook echt telt.’ Links, neem je verantwoordelijkheid voor Een Ander Nederland.
Adri Duivesteijn (PvdA), Tiny Kox (SP), Leo Platvoet (GroenLinks)
De website: hier.
Hel lijkt er op dat het Andere Nederland er gaat komen. De VVD en PVV willen weer praten.
Alweer zo’n flinke jongen die er niet voor uit durft te komen hoe die heet. Bang voor die linksmensen, Staart? Islamitische boeman onder je bed?
Anja, heb je ietwat te zure druiven genuttigd?
Na PVV-leider Wilders en VVD-voorman Rutte heeft ook CDA-fractievoorzitter Verhagen bekend gemaakt door te willen gaan met de besprekingen over een rechts kabinet.
Verhagen zei dat hij nog op hetzelfde standpunt staat als afgelopen vrijdag: het CDA wil door. Hij is blij dat Wilders dit nu ook vindt.
“De CDA-fractie vertrouwt op een inhoudelijk resultaat, waar het CDA zich volledig kan herkennen”, zei Verhagen.
Eerder vandaag meldde Wilders dat hij de formatiebesprekingen over een coalitie met VVD, CDA met gedoogsteun van zijn partij weer hervatten. In een eerste reactie zei VVD-leider Rutte dat hij de onderhandelingen over een rechts kabinet ook graag wil voortzetten.
De PVV wil weer praten, omdat volgens Wilders de belangrijkse criticus binnen het CDA is opgestapt. Hij doelde daarmee op Ab Klink, die gisteren zijn vertrek uit de Tweede Kamer bekendmaakte.
Vrijdag zei Wilders nog dat hij geen vertrouwen meer had in de vorming van een rechts kabinet. Hij had toen weinig fiducie in de stabiliteit bij het CDA.
Ik ben het helemaal met je eens Anja (2) maar ik maak me ook erg ongerust.
Jan.N
(3) Inderdaad is die geweldig betrouwbare en stabiele Wilders die nu opeens weer wel wil heel erg slecht voor mijn spijsvertering. Gadverdamme.
Die lui van het CDA olv Verhagen verkopen zich nog liever aan de duivel dan dat ze met de PvdA enz. willen regeren. Dat noemt zich dan christelijk. Klink heeft groot gelijk dat hij niet mee wilt doen met dit stelletje.
Tsja,
Henk Kamp (VVD) sprak gisteren van “een centrum rechts kabinet”. Huh??
Thans wordt nog eens bevestigd waar de heren Rutte en Verhagen staan: Massief Rechts
Laten we de sprookjes over “sociale CDA-ers” verder maar uit het hoofd zetten. Die worden thans “van het bord gespeeld”. Ab Klink is door Maxime Verhagen c.s. in de CDA fractie afgefakkeld, waarmee een CDA-VVD (+PVV gedoog) regering een feit wordt.
Kortom: Laten we ons maar op andere partijen (PvdA, Groen Links, eventueel CU) oriënteren als het om het gezamenlijk vormgeven van alternatieven gaat.
Mazzel & broge, Evert
“Maar het zijn er wel meer dan de 52 van CDA en VVD.”
Ehhh… vergeet je niet een partijtje in het rechtse kamp?
Het zou de andere partijen (PvdA, Groen Links eventueel CU)wellicht goed doen als ze zich meer zouden concentreren op hun eigen progamma’s en dat beter en duidelijker naar voren brengen. Als ze pretenderen een betere sociale boodschap voor Nederland te hebben, laat ze daar aan werken.
Maar het lijkt erop dat ze hun eigen progammapunten al niet eens goed kunnen verduidelijken. Laat staan dat ze de PVV en andere partijen kunnen bestrijden.
Links maakt elkaar kapot de PvdA voorop door de SP al op voorhand uit te sluiten. De les voor overige partijen zoals PvdA, Groen Links, SP, D’66 CU en Partij voor de Dieren dit moment is om in de oppositie te gaan en eens de komende vier jaar te bezinnen hoe ze samen zouden kunnen gaan. Het blok zou nu 72 zetels hebben en als ze samen zouden kunnen optrekken,(al de partijen opheffen en laten opgaan in 1 grote partij en hun sociale gezicht voor zover ze dat hebben, dan kunnen laten zien, is er toekomst voor zo’n blok.
Evert. vergeet je in je betoog over andere partijen de SP niet of komt die naar jouw mening daar niet in voor?
De PvdA heeft voor de verkiezingen duidelijk laten merken geen voorkeur voor de SP te hebben. Waarom niet? Wie het weet mag het zeggen. Heeft de SP standpunten die voor de PvdA onaanvaardbaar zijn? Dacht het niet, of toch wel?
Derk (10) Ja hoor, dat vraag ik me ook al heel lang af. Er is wel een paralel te trekken. Het was vroeger met de PSP hetzelfde liedje. Ik herinner me de uitspraken van b.v. de vroegere PvdA prominent Vondeling nog heel goed. Misschien is het concurrentie-angst?? De angst om de kans op een coalitie met andere partijen (CDA of VVD) te verliezen. Het pluche (de macht) trekt toch immers zo. Jacques Tichelaar (oud fractieleider van de PvdA) had het er gisteren bij Pauw en Witteman er nog zo duidelijk over.
Jan.N
Als “grote broer” PvdA zo blijft doorgaan, denk ik dat ze het plan hebben om de SP en Groen Links buiten de boot te houden. Over D66 heb ik mijn bedenkingen, ze hebben al eens geproefd aan het regeringspluche. En het voorstel van Peter zou kans van slagen hebben als de overige partijen aangaven zich te willen onderwerpen aan “grote broer”. Maar daar twijfel ik sterk aan.
Veel mensen roepen nu dat het rechtse kabinet er aan komt. Alsof dat zo zeker is.
@10
“De PvdA heeft voor de verkiezingen duidelijk laten merken geen voorkeur voor de SP te hebben. Waarom niet? Wie het weet mag het zeggen.”
Ik weet niet of ik het weet, maar wat ik wel weet is dat dat vóór de verkiezingen was, dat de PvdA voor de verkiezingen luid en duidelijk heeft aangegeven op eigen kracht campagne te voeren en dat daarna, toen de uitslag een feit was, de kaarten een aantal keren opnieuw zijn geschud. Ook tussen PvdA en SP.
Op dit moment is het zo dat ik, terwijl ik dit zit te tiepen, niet eens weet of ik nieuwe ontwikkelingen heb gemist, waardoor wat we vandaag schrijven morgen ook alweer achterhaald is. In dergelijke omstandigheden houdt links, ook de SP, zijn kruit droog. Ook de PvdA is niet aan zet. Wel levert de PvdA commentaar. Zoals ook de andere linkse partijen laten weten wat ze ervan vinden.
Ik vind de conclusies over de opstelling van de PvdA dan ook veel te voorbarig en ook nog eens drijven op oude sentimenten. Sentimenten waar we nodig vanaf moeten. En bij mij komt daar nog eens bij dat zodra er termen als ‘pluche’ vallen, zoals in @12, ik afhaak. We hebben het hier over het nemen van regeringsverantwoordelijkheid. Mogelijk ook door de SP, ik acht dat niet onmogelijk. Maar als dat gebeurt, als de SP regeringsverantwoordelijkheid neemt, dan mag het zeker geen pluche meer heten?
Ik heb het regeerakkoord van Roemer gelezen. Hier. Ik was eigenlijk teleurgesteld, ook al vond ik het een goede zet dat hij met een eigen voorstel kwam. Hij beschrijft de overeenkomsten tussen linkse partijen, de verschillen tussen linkse partijen, geeft ook aan dat de linkse partijen de rechtstaat en dergelijke zullen borgen, maar dat is allemaal geen nieuws. Ik heb het eind augustus met een aantal andere PvdA’ers in kleine kring zitten bespreken, omdat we van elkaar wilden weten of en waar wij als gewone PvdA’ers mogelijkheden en/of blokkades zagen. Maar het was bij gebrek aan concrete voorstellen en bespreekpunten in het stuk van Roemer een kort gesprek. Natuurlijk zijn we het eens met Roemers analyse, maar hoe ziet dat er dan concreet uit, zo’n concept regeerakkoord? Ook vonden we dat Roemer zich in eerste instantie tot het CDA leek te richten en niet zozeer tot de PvdA.
Mocht dat rechtse minderheidskabinet met gedoogsteun van de PVV er alsnog komen, dan zullen de linkse partijen zich sowieso moeten beraden op hun samenwerking en plaatsbepaling in de oppositie. Voor zover ik het kan volgen wordt daarop overal al druk geanticipeerd. Ik zie het wat betreft samenwerking op momenten dat het moet dan ook niet zo somber in. En mogelijk wordt dat de opmaat voor een structurelere samenwerking.
Gezien het laatste “gelekte” nieuws van de PvdA betreffende SP; Groen Links en D66,geen reactie meer over dit hot item. De tijd zal het leren Clara.
“Wie het weet mag het zeggen.”
Het huidige probleem van de SP is dat het (ook) de linkse partijen jarenlang voor rotte vis heeft uitgemaakt, en zowiezo zichzelf als enige linkse partij van Nederland heeft uitgeroepen (dat is onjuist, maar is een andere discussie). Niemand heeft nog zin in de fulminaties van de SP, en wie dat niet ziet, heeft een vuiltje/balk in zijn oog.
Niemand meer zin in de fulminaties van de SP? Juich niet te vroeg, Jan. Volgens de laatste peilingen staat de SP op 18 zetels, en zoals je hierboven zien kunt zijn er van de andere twee linkse partijen wel degelijk mensen die met de SP willen samenwerken. Jij natuurlijk niet, dat begrijpen we, maar jij bent een druiloor.
@14
“Gezien het laatste “gelekte” nieuws van de PvdA betreffende SP; Groen Links en D66,geen reactie meer over dit hot item.”
Gaat dit over de Telegraaf? Met je eens, Derk. Niet op reageren.
Peilingen Anja? Ik wist niet dat de peilingen tegenwoordig aangeven welke partijen in zee willen met de SP?
En als ik een druiloor ben, wat ben jij dan wel niet?
Nee, Jan, peilingen geven aan hoeveel mensen de SP ondanks ‘fulminaties’ wel zien zitten, en dat zijn er nogal wat.
En wat ik ben, nou geen druiloor, druiloor.
Niet blijven zeuren over hoeveel zetels bij welke peilingen, jongens. Die verschillen, die veranderen, en die zeggen vooral wat als we weer gaan kiezen. Tot dan is het: behoorlijk wat mensen. En bepaald niet ‘niemand’.
@ Evert Wesker (7):
Vooralsnog is een VVD/CDA-kabinet, “gedoogsteund” door de PVV/Wilders, nog geen “feit”.
De factoren, die dat tegenwerken, bestaan nog steeds. Kort samengevat: een zeer kwestieuze, labiele “meerderheid” in de Tweede Kamer (denk aan de twee “dissidenten”); ontbreken van de meerderheid in de Eerste Kamer; dreiging van splitsing van het CDA en een mogelijk kritisch CDA-congres; gijzeling van het voorgenomen kabinet door de PVV, die het te allen tijde kan laten vallen; de vrije wilde rol die Wilders in de schoot krijgt geworpen.
Het leek me dus illusoir. Dankzij het ingrijpen van Klink leek dit inderdaad bewaarheid te worden. Nu Klink is opgestapt…..
-wat ik uiteraard geen goede zet vind, maar ja, hij zal het zeer moeilijk hebben gehad in de fractie;
wat een slecht toneelspel trouwens van Verhagen, die met rollende ogen en ontwijkende blik zei dat hij het “jammer” vond-
…..zijn de rechtse drammers toch weer doorgegaan (via schoffering van het staatshoofd). Maar ik heb de hoop nog niet opgegeven: er zijn nog twee “dissidenten” (ik hoop dat ze hun rug recht kunnen houden onder de zware druk), en Beatrix en Tjeenk Willink zijn bepaald geen sympathisanten van de PVV.
En nog steeds kan ik in Rutte geen premier van Nederland zien.
We zullen zien…..
@ Clara (13):
Dat stuk van Roemer is door hem zelf, voor zover ik weet, nooit een “regeerakkoord” (ten onrechte door o.a. NRC Handelsblad zo betiteld) genoemd. Dat is het ook helemaal niet; het is niet meer dan een “aftrap” (wél door Roemer zelf zo genoemd):
het zou perspectief op verrassend nieuwe combinaties en scoringskansen kunnen openen.
Roemer richt zich daarin inderdaad vooral tot het CDA, omdat met name daar mensen zouden moeten worden geworven om een centrum-links kabinet überhaupt mogelijk te maken. (Wat in de jaren zeventig ook op dergelijke wijze is gebeurd bij de totstandkoming van het kabinet-Den Uyl).
@ Jan Goffaert (15):
De SP had (met GroenLinks) al vóór de verkiezingen van eind 2006 openingen gemaakt richting PvdA. De PvdA hield dat toen echter af. En Wouter Bos had verder tevoren al (b.v. in de elektronische Parlementaire Nieuwsbrief) duidelijk gezegd een voorkeur te hebben voor een coalitie met het CDA. (Daarom ook heb ik toen voorzien dat een links kabinet er helemaal niet in zat). Dus die “fulminaties” van de SP, voor zover al bestaand, zijn volledig gedateerd.
Dag Anja,
Op zoek naar medestanders kwam ik jou tegen. Ik zoek women against wilders.
Ik wil iets doen, moet iets doen! Na de verkiezingen heb ik een tijdje de deur dicht gedaan, uit ongeloof. Met mij, hoorde ik later, veel van mijn vriendinnen. In de hoop dat het vanzelf wel goed zou komen.
Helaas gaan ze door; VVD is al erg. CDA nog erger, en dan samen met de PVV, ik heb er geen woorden voor. Toch moeten we de woorden gaan vinden.
Ik denk dat het antwoord van vrouwen moet komen.
Ik stem zelf op groen links, maar ik geloof dat dit gevoel partijpolitiek overstijgt.
Wat kunnen we doen?
Beste Marilene, ik vind al het verzet tegen Wilders prima, maar ik zie eerlijk gezegd niet zo’n reden om dat nu als vrouwen te doen. Ik ken evenveel mannen die Wilders niet moeten, en daar werk ik graag mee samen.
Ik kan deze reformistische taal van de SP niet uitstaan. Zo ver is het dus gekomen, deze SP is niet meer socialistisch. Centrumlinks kabinet, samenwerking met de PvdA en GroenLinks? Blijkbaar is de SP vergeten dat het de PvdA was die asociaal meedeed met Balkenende 4 ( oorlog steunen, JSF toestellen kopen, zorg privatiseren ).
GroenLinks is ook niet meer socialistisch ingesteld. Deze partij heult in verschillende gemeentes met de bourgeoisie partijen en voert neoliberale politiek. Femke Halsema is ook niets voor niets gekozen tot liberaal van het jaar door de JOVD.
Politiek links is zwak. Ze durven het kapitalistische systeem niet meer in vraag te stellen. Het gaat bij hun niet meer over hoe we het socialisme bereiken, maar hoe maken we het kapitalisme socialer! De idealen van het democratisch socialisme zijn gewoon overboord gezet en vervangen door het sociaal kapitalisme. Alleen nog de statuten van de SP herinneren aan het socialisme. De PvdA en GroenLinks hebben al jaren afstand genomen van dit ideaal.
Regeringsverantwoordelijkheid, coalitiepolitiek, compromissen. Dat is wat de media eist van linkse partijen. Ze eisen dat omdat ze willen dat een linkse partij meegaat doen met het burgerlijke politieke spelletje. Een socialistische partij hoort tegen het kapitalisme te strijden en niet te heulen met haar aanhangers.