(Amira Hass, een paar jaar geleden)

Wil je echt de alleenheerschappij van Hamas doorbreken? Open dan de grenzen van Gaza, schrijft Amira Hass. Hier. Laat de mensen weer normaal in en uit kunnen gaan, en niet alleen de kersen, scheerapparaten en een paar vrome moslims die het lukt om door de bureaucratische barrière met Egypte te komen. Doe de grenspost Erez open, en neem waar hoe de Gazanen verlangen naar een normaal leven.

Voor ik het verhaal van Hass in het Nederlands samenvat: veel mensen hier denken dat de blokkade, de bijna waterdichte belegering en omsingeling van Gaza een antwoord is op de machtovername door Hamas. Maar wie zoals ik al vele jaren naar Gaza reist weet heel goed dat de muur om de strook heen al jaren geleden werd gebouwd, en dat Israël al heel erg lang bezig was om van Gaza een grote gevangenis te maken. In 1994, toen ik er voor het eerst was stonden er elke nacht duizenden arbeiders om zich in Israël uit te laten buiten, en ik heb gezien hoe dat er steeds minder werden, tot er niemand meer uitgelaten werd behalve doodzieke mensen en een paar diplomaten. En dat was allang gaande voor de verkiezingen van 2006. De grenzen waren al meestal gesloten, ook voor exportproducten, toen Israël de kolonisten in 2005 uit Gaza terugtrok om de nederzettingen op de Westoever te versterken.

Laat jonge mensen buiten Gaza kunnen studeren, schrijft Amira Hass. Ondanks de Israëlische overheersing kunnen zij op de Westoever (waar de belangrijkste universiteit van Bir Zeit ligt) nog kennismaken met een diversiteit aan mensen die je in Gaza niet meer vindt. Laat ze zien dat er meer vrijheid is dan onder de Israëlische belegering en de plaatselijke messianistische politiek. Vooral ook de vrouwen.

In de Nederlandse kranten verscheen van de zomer een bericht dat radicale groeperingen, misschien van Hamas, een zomerkamp voor tieners in de fik hadden gestoken, uit protest dat er meisjes en jongens samen deelnamen. Wat we niet in de kranten lazen was dat diezelfde nacht nog de inwoners van Gaza alles weer opbouwden, en hun zoons en dochters de volgende dag weer naar het kamp van de UNRWA stuurden. De meeste Hamas zomerkampen werden gesloten, de meeste kinderen gingen liever naar de kampen van de UNRWA, de VN. Het grootste deel van de Gazaanse bevolking heeft hun vrijheid lief.

Hou op met de kleine bedrijven die in de afgelopen vijf jaar verarmd of helemaal gesloten zijn nog langer te hinderen. Sta toe dat de mensen zonder werk net als vroeger in Israël kunnen werken. Kijk maar of Hamas de mensen die dat willen echt tegen kan houden.

Help de mensen weer hun gevoel van eigenwaarde te hervinden, dat ze in staat zijn om zonder hulp van buitenaf de kost te verdienen voor hun gezin. Laat cement en staal Gaza binnen, zodat de ingenieurs, de bouwvakkers, de schilders weer aan het werk kunnen. Zodat ze hun samenleving weer op kunnen bouwen, tegelijk met hun visie op de toekomst.

Laat mensen de vrijheid om te kiezen, en je zult zien dat zonder de quarantaine waar de mensen zich in bevinden veel minder van hen zich zullen wenden naar een religieus-totalitair systeem. En zorg daarmee dat Hamas het niet meer als enige voor het zeggen heeft.

In de verhalen die Israël verspreidt wordt gezegd dat de afsluiting van Gaza bedoeld was om de macht van de Islamistische beweging te breken en de terreuraanvallen tegen Israëlische burgers tegen te gaan. Maar de volgorde is precies andersom. Het beleid om de Palestijnen op te sluiten en af te sluiten, begon al in 1991, nog voor de zelfmoordaanslagen in Israël. Gaza is een samenleving die steeds verder werd geïsoleerd en afgesloten van de buitenwereld, die te maken kreeg met steeds verdergaande Israëlische onderdrukking, en steeds minder hoop had dat de leiders van de PLO voor hen nog oplossingen in petto hadden. Is het onder zulke omstandigheden een wonder dat de zendelingen van Allah de weg vonden naar de harten van de mensen?

Wanneer het werkelijk Israëls bedoeling was om Hamas te verslaan door de productie en de export in Gaza te verhinderen, en met mathematische formules precies uit te rekenen hoeveel de beesten – sorry, de mensen daar, te eten moesten krijgen om niet helemaal te creperen, dan heeft Israël jammerlijk gefaald. Dat falen was al duidelijk nog voor de internationale druk ervoor zorgde dat Israël de toegang voor gebruiksgoederen weer toeliet. De inwoners van Gaza zijn beroemd om hun uithoudingsvermogen, en hielden hun lijdensweg drie donkere jaren vol. En dat was niet te danken aan Hamas, maar aan henzelf.

Ogenschijnlijk vol vertrouwen in hun eigen kunnen versterkt Hamas de greep op de bevolking. Het is waar, dat lukt alleen door elke vorm van oppositie met intimidatie en geweld te onderdrukken, net als destijds de PLO. Maar ondertussen leert Hamas ook al improviserend hoe ze de bevolking tot dienst kunnen zijn onder buitengewoon vijandige omstandigheden. En dachten de Israëlische beleidsmakers werkelijk dat het verbod op chocola en kinderspeelgoed, en de verwoesting van het laatste beetje industrie in Gaza een opstand tegen Hamas op zou leveren, en de mensen ertoe zou brengen om hun lot opnieuw in de handen te leggen van Mahmoud Abbas?

Het zou een fout zijn om alleen maar te denken dat de Israëlische leiders dom zijn, om zo te handelen. Misschien kregen ze precies wat ze wilden. Wanneer Hamas de macht houdt in Gaza, kan Israël erop rekenen dat hun verdeel en heers-tactiek, zich uitend in de splitsing tussen de Westoever en Gaza, in stand blijft en hebben ze een excuus om het militaire geweld tegen Gaza kalmpjes voort te zetten – met af en toe een enorme uitbarsting. Dat is, nog steeds, de manier waarop Israëls regering het denkt te moeten doen en waarvoor het ze nog steeds lukt om de steun van de bevolking van Israël te mobiliseren.