(Jaap Hamburger)

Te gast, Jaap Hamburger.

“Als wij nu niet een streep trekken, zal er straks een nieuwe Dokwerker nodig zijn. Gelukkig bent U hier gekomen om precies dat te doen, een streep tegen Wilders op dit plaveisel, een stem tegen uitsluiting en afkeer van nieuwkomers, een stem die gehoord wordt in het zwerk boven deze gebouwen.”

De speech die hij hield bij de demonstratie tegen vreemdelingenhaat en racisme bij de Dokwerker, afgelopen zaterdag. Een beetje gecorrigeerd en met zijn toestemming hier afgedrukt.

Dames en heren,

Mijn naam is Jaap Hamburger en ik ben voorzitter van de organisatie Een Ander Joods Geluid.

Een Ander Joods Geluid is een joodse organisatie. Ik sta hier daarom als vertegenwoordiger van mensen die weten wat het betekent om voor tweederangs te worden gehouden. Die weten wat het inhoudt om door anderen over één kam geschoren te worden, vanwege afkomst, uiterlijk of geloof. Wij weten waartoe zo’n houding uiteindelijk leiden kan. Mijn organisatie ontleent aan de vaak pijnlijke joodse geschiedenis de onwrikbare overtuiging dat mensen voor de wet gelijk zijn, dat er geen alternatief is voor de eerbiediging van mensenrechten. Dat menselijke waardigheid een attribuut is waarop mensen aanspraak mogen maken, maar dat zij op hun beurt anderen ook hun waardigheid moeten laten. Wilders schiet daarin tekort. Wilders verschilt niet van de Marokkaanse jongen van zestien die van iedereen respect eist, R.E.S.P.E.C.T in hoofdletters, maar die niet bereid is respect te geven.

Dames en heren, wij bevinden ons hier op een historisch bijzondere plaats. Om ons heen staan, niet alle als zodanig herkenbaar trouwens, 5 synagogen, waaronder aan mijn rechterhand de Portugees Israëlitische synagoge, ooit de grootste van Europa. Als Wilders in de 17e eeuw had geleefd, had hij in woord en gebaar de oprichting van deze gebedshuizen gehekeld en tegengewerkt. Het was de tijd dat nieuwe immigranten Nederland kwamen verrijken, joodse immigranten uit allerlei landen van Europa. Zoals altijd en overal en ook vandaag de dag, zochten zij als immigranten houvast in het geloof van hun vaderen. Aan die tsunami van immigranten van toen danken wij deze huizen van gebed. En mede aan wat in de synagogen van deze immigranten werd geleerd, dankt Wilders zijn gemaksformule van de ‘joods-christelijke cultuur’, een cultuur die veel problematischer is dan Wilders in zijn simplisme voorgeeft, een cultuur die zich immers niet heeft ontzien om een Eerste Wereldoorlog te ontketenen, en een Tweede, en om joden te vervolgen – en niet alleen joden – en die nog veel meer op zijn kerfstok heeft. Maar Wilders, die acht die cultuur superieur aan de Islam.

Dames en heren, wij staan hier op historisch beladen grond. Onder onze voeten ligt het plaveisel van het Jonas Daniel Meijerplein. Jonas Daniel Meijer, immigrantenzoon, de eerste joodse advocaat van Nederland. Het is tevens één van die plekken waar nog geen zeventig jaar geleden de bezetter joden bijeendreef, alvorens hen af te voeren naar een bitter lot. Zelfs de dokwerkers van Amsterdam konden in de Februaristaking van 1941 dat lot niet keren. Om hun protest te gedenken staat hier dat stoere beeld van Mari Andriessen, De Dokwerker.

Laat ik duidelijk zijn: iedereen die de Wilders van nu vergelijkt met de bezetter van toen, slaat in mijn ogen de plank volledig mis. Iedereen die Wilders en Hitler in één adem noemt, heeft geen voorstelling van de perverse slechtheid van Hitler. Ik houd Wilders niet voor een racist. Maar Wilders heeft wel de eerste stappen gezet op een hellend vlak. Het hellend vlak onder andere, van de absolute overtuiging van eigen gelijk. Zijn meest dwaze argument daarbij: hij beroept zich op de ‘macht van het getal’. ‘Ik spreek de waarheid’ zegt hij. ‘Ruim een miljoen kiezers kunnen zich niet vergissen’. Een miljard moslims kennelijk wel?

U bent hier bijeen omdat u begrepen hebt wat nieuwkomers aan cultuur kunnen bijdragen, U bent hier samen omdat u geleerd hebt uit wat hier 70 jaar geleden is voorgevallen. Maar wat heeft Wilders, die aan iedereen lesjes uitdeelt, wat heeft Wilders zelf eigenlijk geleerd? Heel veel, samen te vatten als ‘hoe breng ik effectief mijn populistische opvattingen aan de man’. Tegelijk helemaal niets, want de methode Wilders komt ons al te bekend voor. Allemaal eerder vertoond.

Maatschappelijke problemen simplificeren en toeschrijven aan één bevolkingsgroep. Inspelen op vileine ressentimenten, die legitimeren en aanwakkeren. Telkens het scherp van de snede opzoeken. De geest uit de fles laten, maar geen verantwoordelijkheid nemen voor gevolgen. Wel altijd anderen verantwoordelijk stellen voor alles wat niet deugt, maar hen nooit krediet geven voor wat goed gaat. De discussie vermijden, verongelijktheid etaleren, en bovenal: generaliseren. Dè moslims, de Islam, de Koran. Individuen bestaan niet meer, verschillen tussen mensen en tussen opvattingen en interpretaties bestaan niet meer.

In Duitsland werd dat idee ooit geperfectioneerd: niet die Juden, maar der Jude, als karaktertype. Zo ver gaat Wilders bij lange na niet, al scheert hij er soms langs, met ‘de moslim’. Wilders discrimineert op basis van geloof. Nuances hoont hij weg. Debatten over interpretaties van de Koran en varianten van de Islam zijn aan de kortaangebonden en anti-intellectuele Wilders niet besteed. ‘De gematigde Islam bestaat niet’ en daarom ‘moeten tientallen miljoenen Moslims uit Europa verdwijnen’, zei hij voor de Deense televisie. Nadien bevraagd of het hier ging om een verspreking of vergissing, ontkende hij dat. ‘Nee, het was geen vergissing’, zei hij.

Maar Wilders heeft niets tegen moslims, verzekert hij ons met droge ogen, en soms ben ik bang dat hij dat zelf gelooft. Ik ken dat. Antisemieten hebben ook altijd joden onder hun beste vrienden*.

Wilders is de drempel overgestoken van het ongeorganiseerde ressentiment naar een georganiseerde politieke beweging. Hij heeft nu ‘regeermacht met afstandsbediening’, om de beoogde maatregelen door te voeren. En als hij de kans krijgt doet Wilders wat hij zegt. Daar is hij trots op. Aan het eind zal hij in het niets verdwijnen, omdat geen enkel probleem opgelost is, er alleen maar nieuwe problemen bijgekomen zijn. De dan aangerichte menselijke en maatschappelijke schade is niet te overzien.

Ik zei u, ik sta hier namens een joodse organisatie. Ik mag beslist niet pretenderen te spreken namens allen, maar als joden één ding delen dan is het wel het collectieve geheugen voor zulk soort politiek. Als Wilders zijn ideeën zou uitventen, niet ten koste van moslims, hun imams, het islamitisch onderwijs, moskeeën en de Koran, maar ten koste van joden, hun rabbijnen, hun scholen en synagogen en de Torah, dan wist heel Nederland hoe laat het was. Als Bosma, Wilders rechterhand, zou beweren dat joden door hun geloof gerechtigd zijn te liegen om hun ware bedoelingen te verbergen, en vooral, dat zij heimelijk samenzweren om de macht over te nemen, dan was Nederland te klein, en terecht. Maar over moslims mag Bosma dergelijke paranoïde fantasmen de vrije loop laten, en amper iemand protesteert.

Dames en heren, mijn organisatie Een Ander Joods Geluid is bijna tien jaar geleden opgericht, in 2001, niet om tegen Wilders op te komen, wie had ooit van die man gehoord, maar om een kritische joodse stem te laten klinken over het Israëlische beleid in het Midden-Oosten.

Ook daarover wil ik iets zeggen, omdat Wilders en Bosma Israël het beste land ter wereld vinden. Zij willen dat wij in Nederland een voorbeeld nemen aan Israël, dat wij het onvoorwaardelijk steunen. Zij menen zelfs dat wij verloren zijn als Israël ‘valt’, zoals zij dat noemen. Zij menen dat dan een stuwdam breekt en een vloedgolf van obscure Islamisten Europa zal overspoelen. Israël is hun nieuwe gidsland.

Men hoeft waarachtig geen deloyale Nederlander te zijn, als men twee paspoorten heeft; maar Bosma, wordt gezegd, heeft op zijn werkkamer aan het Binnenhof de vlag van Israël hangen; zijn boek hij heeft aan de pers gepresenteerd in een T-shirt met het logo van de Israëlische strijdkrachten; van Wilders is bekend dat hij zich zijn Kamervragen over het Midden-Oosten liet influisteren door de Israëlische ambassade. De blonde haat-imam uit Venlo wordt deels uit het buitenland gefinancierd, uit ondoorzichtige bronnen, waarover hij geen openheid wil geven. Op de PVV lijst staat een voormalig (?) medewerker van het Cidi, het lobby- en propaganda-instituut voor Israël in Nederland. Ik vraag u: hoe loyaal aan Nederland zijn zulke volksvertegenwoordigers eigenlijk?

En los daarvan, hoe a-historisch kan iemand zijn? Het tweetal Wilders/Bosma, zij bewonderen Israël mateloos, maar uitgerekend daar hebben de nieuwkomers de zittende bevolking van Palestijnen in een paar generaties teruggedreven naar nog maar een/vijfde van hun oorspronkelijk gebied. Zij maken hen nog zelfs in dat restgebied het leven zuur met een bezettingsleger en met kolonisten. Hoe kan het tweetal Wilders/Bosma in één adem de reële judaïsering en voortgaande bezetting en annexatie van Palestina toejuichen, en de gefingeerde Islamisering van Europa verketteren?

Wilders en Bosma willen dat wij partij kiezen voor Israël in het Midden-Oostenconflict, maar Wilders en zijn PVV hebben maar weinig van dat conflict begrepen.

Daar is geen religieus gevecht gaande tussen Islamitisch obscurantisme en rationele westerse waarden. Het is ooit begonnen als een territoriaal geschil en dat is het nog steeds, om het laatste stukje grond, een vijfde van het hele gebied, waar de Palestijnen in alle bescheidenheid een eigen staat willen vestigen. Recht en redelijkheid staan veel meer aan hun kant, dan aan de Israëlische. Israël strijdt niet om te overleven, Israël strijdt om de Palestijnen tegen alle internationale recht in voorgoed een levensvatbare eigen staat te ontzeggen. En Wilders en zijn denkhoofd Bosma juichen dat toe.

Begrijpt u mij goed: ik zeg dit alles NIET om van deze anti-Wildersmanifestatie een zoveelste ogenschijnlijke anti-Israëlmanifestatie te maken.

Ik zeg het niet met plezier, ik zeg het met verontwaardiging omdat Wilders het Israëlisch/Palestijnse conflict kaapt voor zijn eigen doelen, maar straks wel weer roepen zal dat anderen, Marokkaanse jongeren bijvoorbeeld, het Midden-Oostenconflict in Nederland introduceren.

Ik zeg het met schrik, omdat het een teken aan de wand is hoe Wilders denkt over het internationale recht. Dat lapt hij volledig aan zijn laars, als het hem uitkomt. Wilders wil recht en orde, maar niet tussen staten onderling. Daar mag van Wilders het ‘recht van de sterkste heersen’.

Ik zeg het met chagrijn, omdat Wilders een vertekend beeld geeft van Israël, waar heel veel mensen weinig op hebben met zijn opvattingen. Wilders denkt dat als hij daar vriendjes is met Lieberman en Eldad, lieden die extreem nationalistisch rechts in Israël vertegenwoordigen, dat hij dan een vriendje is van Israël, dat hij maar even kan spreken namens dat land. Maar Israël is een land met veel meer opvattingen dan chauvinistisch rechts alleen, het is oneindig gevarieerder van opinie dan de PVV voorgeeft. Sterker nog: wie zich bevriend weet met Lieberman en Eldad, met chauvinistisch en racistisch rechts in Israël, is eerder een vijand dan een vriend van Israël

Wie men bewondert, zo wil men zijn: zoals Lieberman en Eldad Palestijnen weg willen hebben uit Israël, zo wil Wilders moslims uit Nederland, en uit Europa: dat is de natte droom van die man. Als hoogopgeleide Turkse Nederlanders van hier vertrekken, dan beschouwt Wilders dat niet als verlies voor ons land, maar als winst. Hij mag meer dan een miljoen kiezers hebben, hij schoffeert in één moeite door een miljoen andere Nederlanders.

Dat hij Pechtold graag wil helpen diens koffer te pakken om asiel elders te vragen nu hij, Wilders aan de touwtjes trekt, is één ding, en niet vrij van humor, Pechtold heeft het over zichzelf afgeroepen. Maar dat hij nog veel liever ziet dat u uw koffers pakt, eigenhandig, overdag, en velen met u, daar is weinig grappigs aan. Het zal niet gebeuren. U blijft hier.

Ik zei: dit is niet het zoveelste requisitoir tegen Israël, dit is een waarschuwing tegen Wilders. In een Commissiebijeenkomst tijdens de Gazaoorlog in 2009, toen er al 400 Palestijnen waren vermoord door de Israëlische strijdkrachten, heb ik Wilders horen zeggen dat hij geen behoefte had aan een debat hierover met de minister, want, zei hij: “Israël is net lekker bezig’**. ‘Net lekker bezig’ om de burgers van Gaza de stuipen op het lijf te jagen, en niet te rusten voor er uiteindelijk 1300 doden waren gevallen. Over de anderhalf miljoen Palestijnse burgers in Gaza zei hij eerder ‘dat het hele zootje de Sinaïwoestijn moest worden ingekieperd’. Toen ik dat hoorde, wist ik dat er ook aanzienlijke schade is aangericht onder zijn schedeldak.

Wilders is een zendeling die zijn eigen kerk heeft geschapen: de PVV; een politicus die denkt dat hij gelijk heeft, omdat er kiezers op hem stemmen; één die geweld helemaal niet schuwt, zoals hij beweert, maar juicht als Israël geweld loslaat op de Palestijnen, of tegen een land als Libanon. Wilders is een simplist, die cultuur, geschiedenis en de wereld heeft teruggebracht tot steeds dezelfde paar magere woorden en schamele slogans.

Als wij nu niet een streep trekken, zal er straks een nieuwe Dokwerker nodig zijn. Gelukkig bent U hier gekomen om precies dat te doen, een streep tegen Wilders op dit plaveisel, een stem tegen uitsluiting en afkeer van nieuwkomers, een stem die gehoord wordt in het zwerk boven deze gebouwen.

Voetnoten:
* Hier.
** Het was in een proceduredebat van de Commissie Buitenlandse Zaken onder leiding van Ormel (CDA) op woensdag 7 januari 2009, dat Wilders dit heeft gezegd. Van een dergelijk proceduredebat worden geen notulen gemaakt, maar ik was hier zelf bij, op de publieke tribune van de zaal.