(Mohamed Rabbae)
Onder de kop ‘Rabbae wil opvattingen verbieden en past dus niet in GroenLinks‘ schreef historicus Dik Verkuil gisteren een opiniestuk in de Volkskrant. Kennelijk vindt ook iemand die er voor doorgeleerd heeft dat het geen pas geeft als iemand naar de rechter stapt om, zoals de historicus meent, een politicus ‘monddood’ te maken.
De term ‘monddood’ kan nu wel op het lijstje van het nieuwe politiek-correcte rechtse vocabulaire, waarmee je je Pappenheimers meteen politiek kunt plaatsen. Net als ‘islamkritiek’, ‘massa-emigratie’, en ‘de grachtengordelelite’.
Vanochtend verscheen in de krant mijn ingezonden brief:
Is het werkelijk noodzakelijk om Mohamed Rabbae weg te zetten als iemand die ‘opvattingen wil verbieden’, omdat hij zich tot de rechter heeft gewend? Historicus Dik Verkuil (Opinie& Debat, 9 november) vindt dat er iets mis mee is als iemand Wilders ‘via de rechter monddood’ wil maken, maar heeft het met geen woord over de uitspraken van Wilders die daar aanleiding toe waren. En waar toch wel meer Nederlanders zich met kracht van distantiëren. Nederland is een rechtsstaat, we hebben wetten, we hebben een rechtbank, we hebben burgerrechten. Elke burger die vindt dat de wet wordt overtreden heeft de mogelijkheid dat door de rechter te laten toetsen. Geeft de rechter Rabbae ongelijk, dan heeft hij Wilders niet monddood gemaakt. Geeft de rechter Rabbae gelijk, dan is het terecht dat zekere uitspraken over de schreef gaan en dan heeft hij Wilders ook niet monddood gemaakt, maar aan de wet gehouden. Het lijkt mij geheel ongepast om Rabbae schuldig te verklaren als hij niets anders doet dan gebruik te maken van de rechten die we als burgers allemaal hebben.
Anja Meulenbelt, Amsterdam
Eenzelfde gedachtenkronkel maakte de hoofdredactie van de Volkskrant zelf. Haar commentaar van 16 oktober j.l. over het “onnodige” proces tegen Wilders sloeg de plank mis. Zelfs werd gesteld dat de rechter nog moeilijk anders zou kunnen doen dan Wilders vrij te spreken! Het debat zou niet voor de strafrechter moeten worden gevoerd, want het is onjuist onwelgevallige opvattingen te verbieden. Aldus de Volkskrant.
Maar staatsrechtelijk is er niets mis mee bij het vermoeden van strafbare feiten (als groepsbelediging en haat zaaien) vervolging in te stellen. Bovendien hebben politici volgens jurisprudentie van het Europese Hof van de Rechten van de Mens juist een bijzondere verantwoordelijkheid waar het gaat om de wijze waarop men zich in het publieke debat uitdrukt.
Verder is het grondrecht vrijheid van meningsuiting nooit absoluut geweest. Grondrechten zijn immers altijd onderhevig aan beperkingen bij formele wet, die in een democratische samenleving nodig zijn met het oog op een aantal zwaarwichtige maatschappelijke belangen (zoals o.a. genoemd in artikel 10 lid 2 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens). De vrijheid van meningsuiting is dan ook van oudsher beperkt door strafrechtelijke bepalingen over b.v. belediging, smaad, laster e.d. En sinds de jaren zestig ook door de strafrechtelijke bepalingen op grond waarvan Wilders wordt vervolgd.
Natuurlijk moet het debat in de eerste plaats in de publieke en politieke arena worden gevoerd, maar er is helemaal niets mis mee het daarnaast juridisch te voeren. Hoe de uitspraak uiteindelijk ook uitvalt -de rechter heeft daarin een volledig autonome beoordelingsmarge-, het voordeel hiervan is dat meer helderheid kan ontstaan over waar de grenzen behoren te worden getrokken in de wijze, waarop het debat in deze wordt gevoerd.
1@
Beste Olav,
Het is niet zozeer zo dat de VK redactie de plank misslaat, zij geeft haar opvatting. Het heet niet voor niets “commentaar” en is dus een opinierend stuk en geen uiteenzetting van de strikt juridische aspecten.
Er is niets mis met de rechter een uitspraak te laten doen over Wilders’ uitlatingen, maar reken er niet op dat daarmee helderheid wordt verschaft. Het zal hoe dan ook casuistiek blijven.
Het nadeel voor de aanbrengers kan zijn dat bij vrijspraak hen dit hun laatste intrument uit handen zal slaan. Het is maar de vraag of dat strategisch handig is. Daarnaast hadden ze met een advocaat als Pestman haast geen slechtere pleitbezorger kunnen kiezen. Je kan niet een rechtszaak entameren in de hoop uitsluitsel te krijgen over de juridische grenzen van de vrije meningsuiting en vervolgens de rechtbank als politiek forum gebruiken. Iemand als Moszkowicz maakt dan compleet gehakt van je.
Ik heb een jaar geleden actief deelgenomen aan de anti-Wildershyve. Voorstanders van Wilders schreven te pas en te onpas “wanneer het je niet bevalt, stap je toch naar de rechter!!!””
Nu erger ik me groen en geel dat dezelfde mensen nu het tegenovergestelde zeggen.
@ Peter (2):
Als de Volkskrant letterlijk schrijft, dat de rechter nog moeilijk anders zou kunnen doen dan Wilders vrij te spreken, slaat zij volledig de plank mis. Dit is nl. een totale miskenning van de autonome positie van de rechter, los van allerlei gehype in de media.
Hetzelfde geldt, als je beweert, dat degenen die een klacht tegen Wilders hebben ingediend, onwelgevallige opvattingen zouden willen verbieden. Zij willen immers niemand anders de vrijheid van meningsuiting ontzeggen, maar wel toetsen of in dit geval strafbare feiten zijn begaan. Een legitiem recht van iedere bruger.
Kortom: een blunder van de Volkskrant.
Zoals Anja nogal eens zegt: je hebt recht op je eigen mening, maar NIET OP EIGEN FEITEN.
Of een rechterlijke uitspraak meer duidelijkheid zal verschaffen: ik verwacht van wel (letterlijk schrijf ik dan ook: “dat meer helderheid KAN ontstaan over waar de grenzen behoren te worden getrokken”), maar uiteraard zullen we op de uiteindelijke definitieve uitspraak moeten wachten voordat dat vast komt te staan.
Trouwens, ook als vrijspraak volgt, ontstaat meer duidelijkheid.
Met Anja’s betoog kan ik het wel eens zijn maar Olav @1 slaat zelf de plank mis. Ik heb het Volkskrant commentaar nog eens zorgvuldig herlezen. Je kunt het er niet mee eens zijn maar de argumenten zijn sterk. Met name betoogt de redactie hier dat het Wilders zelf is die garen spint bij de gehele gang van zaken. Triest maar waar. Nergens stelt de VK dat gedupeerden niet het recht zouden hebben een aanklacht in te dienen.
Er is in de hele discussie te weinig aandacht voor de maatschappelijke context waarin dit hele proces gezien moet worden. Het probleem is dat het recht moeilijk hanteerbaar wordt indien er geen overheersende maatschappelijke consensus meer is over de kernvraag of iets strafbaar is. Onderwerpen als haat zaaien, belediging en discriminatie zijn natuurlijk bijzonder gevoelig voor die maatschappelijke context. Helaas is het inmiddels zo dat de geest uit de fles is. De aanhang van Wilders is te groot geworden om te negeren. Het zal inderdaad zo zijn dat als het tot een veroordeling zou komen bij een substantieel deel van onze bevolking “de pleuris” uit zal breken. Triest maar waar.
Ook ik kom dan tot de conclusie dat de bestrijding van de ontwrichting van ons politieke bestel (want dat is het ook) in dit stadium beter in de politieke arena kan worden aangepakt.
Dat Wilders haat gezaaid heeft is inmiddels wel duidelijk. Want die haat is bij zijn aanhang in overstelpende hoeveelheden aanwezig. Hem tot martelaar (in hun ogen) maken werkt zoals de VK stelt averechts. Een vreselijk dilemma voor de rechters. Ik wens hen veel wijsheid toe.
@ Hermie Kreeft (5):
Je leest niet goed.
De Volkskrant stelt o.m. als “feiten”:
-De rechter kan nog moeilijk anders doen dan Wilders vrijspreken.
-Degenen die een klacht tegen Wilders hebben ingediend willen daarmee onwelgevallige opvattingen verbieden.
Dát bekritiseer ik.
Uiteraard mag de Volkskrant menen dat beter geen proces tegen Wilders kan worden gevoerd. Ook heb ik nergens beweerd dat de Volkskrant iemand het recht ontzegt een klacht in te dienen!
Helaas: ook jij leest dus onzorgvuldig, en geeft daardoor onzorgvuldig commentaar. Het is zaak heel precies te zijn in deze.
Mijn eigen opvatting blijft dat het proces wel wat kan opleveren, nl. meer duidelijkheid over de desbetreffende strafbare feiten. Of het in dit geval nu op vrijspraak uitloopt of een veroordeling.
Als Wilders niet zou worden vervolgd, zouden de artikelen in het Wetboek van Strafrecht over discriminatie, haat zaaien en groepsbelediging beter meteen kunnen worden geschrapt. Want wanneer zouden ze dan wél tot een strafprocedure leiden? Ik blijf voorstander van handhaving van deze artikelen in het belang van de beschaving.