(Krista van Velzen, in New York, bij het protest tegen de kernwapens, tussen de overlevenden van Hiroshima.)

Het was een verrassend aangenaam debat gisteren in de Eerste Kamer. Voormalig senatoren Rosenthal en Hillen, nu respectievelijk minister van Buitenlandse Zaken en Defensie gingen met de senaat in debat over de clusterbommen. Duidelijk was al dat het verdrag tegen de clustermunitie geratificeerd zou worden: de senaat was kamerbreed voor, de zaak werd zonder stemming en zonder aantekening aangenomen. Maar daar ging het debat eigenlijk niet over, wel over het feit dat Nederland dan ook consequent moet zijn, en ook de investeringen in bedrijven die de wapens produceren moet tegengaan, plus dat er betere controle moet komen op de manier waarop Nederland als doorvoerstation wordt gebruikt.

Over die beide kwesties liggen er nu twee moties, waarover pas over twee weken wordt gestemd omdat de bewindslieden nog even tijd wilden hebben. Twee zaken maakten dat ik er vrolijker vandaan ging dan in die lange zeven jaar gebruikelijk was: vanwege de prachtige samenwerking tussen de linkse partijen, en vanwege het feit dat de ministers zowaar luisterden naar de kamer, en het een echt gesprek werd. En dat Krista van Velzen, die eens de benen uit haar lijf liep om de zaak met de clustermunitie aan de orde te krijgen nu een dik compliment kreeg van een VVD-minister. Nee maar. Dat ik dat nog mag meemaken. Diezelfde minister met wie ik het aardig aan de stok heb vanwege zijn gedoe met ICCO. (Zie hier en hier. “>hier)

Arjan Vliegenthart ging voor de SP de arena in, en we waren echt trots op de soepele manier waarop hij dat deed. Hier is zijn verhaal, dat ook op Joop verscheen:

Lof voor minister in actie tegen gruwelbommen
Regering luistert naar Eerste Kamer: Geld verdienen aan clustermunitie moet afgelopen zijn

Zo kan het ook: een minister die lovende woorden spreekt over een activistisch Kamerlid en gaande een Kamerdebat zijn positie bijdraait. Het gebeurde allemaal vandaag in de Eerste Kamer. Daar ratificeerde de senaat het internationale verdrag tegen clustermunitie maar droeg tegelijk de ministers Rosenthal en Hillen op meer actie te ondernemen tegen banken en beleggers die investeren in bedrijven die deze gruwelbommen bouwen en verhandelen.
Tot nu toe had de regering geen aandrang om een vergelijkbare opdracht van de Tweede Kamer uit te voeren. Na de confrontatie in december over de BTW oppodiumkunsten leek het kabinet echter weinig trek te hebben in een nieuwe botsing met de senaat. Dus koos het kabinet eieren voor zijn geld. Vanaf nu noemen de ministers Rosenthal en Hillen de wens van de Eerste Kamer om investeringen in clustermunitie in de ban te doen, ‘ondersteuning van het regeringsbeleid’. Het kan verkeren.
Eenzelfde flexibiliteit lieten beide bewindslieden zien waar het gaat over de doorvoer van clustermunitie over ons grondgebied. Wie dit soort moordtuig verbiedt, moet anderen geen vrij spel geven erin te handelen, was een breed gedragen uitgangspunt van de senatoren. Dat geldt ook voor de Amerikanen, die, net als de Russen, tot nu toe weigeren dit belangrijke verdrag te ratificeren. Waar minister Rosenthal aanvankelijk beweerde dat doorvoer van clustermunitie door NAVO-bondgenoten niet belemmerd mag worden, ook niet naar niet-NAVO-lidstaten, wist een bijna kamerbrede senaat hem en zijn collega Hillen gaande het debat te overtuigen dat zo’n houding al te passief is en er wel degelijk actief optreden van de Nederlandse regering, ook richting Amerikanen, mogelijk en nodig is. En dat was een tweede stap in de goede richting.
Pikant detail was de openlijke lof van minister Rosenthal had voor het pionierswerk van voormalig Tweede Kamerlid Krista van Velzen. Zij was niet alleen nationaal maar ook internationaal een van de voortrekkers van het in de ban doen van de clustermunitie, die bovenmatig veel kinderen verminkt en vermoordt, vaak lang nadat de munitie uitgeworpen is. Rosenthal roemde Van Velzens inzet en sprak de hoop uit dat ook andere landen, waaronder NAVO-bondgenoot Verenigde Staten, tot ratificatie overgaan. Een opmerkelijke, maar mijns inziens plezierige, gang van zaken.