De laatste loodjes, de laatste pannensponsjes (SP), theezakjes en spekkies (PvdA, zie hier) worden uitgedeeld op straat, en de laatste debatten tussen partijleiders en kandidaat-fractieleiders voor de Eerste Kamer worden op de tv uitgevochten, de toonhoogte stijgt, niet tot mijn plezier. Ik kan er slecht tegen. Wilders probeert een weerspannige kat te knuffelen voor de camera, Roemer laat vanochtend op Radio 4 nog even horen dat hij houdt van Schubert (was het geloof ik), mijn fractiegenoten lopen het vuur uit de sloffen in Weesp, Groningen en Zeeland, en in de studio’s, nog even, nog even.

Ondertussen is het bijna niemand ontgaan dat het de spannendste Provinciale Statenverkiezingen ever gaan worden. Omdat die helemaal niet over de Provinciale Staten gaan – ik denk dat er nauwelijks burgers te vinden zijn die weten wat zich onder de noemer ‘provincie’ afspeelt, ik ben daar ook geen held in al sta ik op nummer 27 voor de SP voor Noord-Holland. Als lijstduwer. Ik voel mij zelden een Noord-Hollander. Of heb je mij ooit horen zeggen, “ik als Noord-Hollander vind…” Ik vind heel weinig als Noord-Hollander. Wel als Amsterdammer, wel als bewoner van de Rivierenbuurt, wel als Nederlander, wel als senator, wel als SP’er.

Maar het gaat dus feitelijk om de Eerste Kamer en de vraag of de huidige coalitie plus die akelige gedoogmeneer daar een meerderheid krijgen of niet. En dat is de vraag, nu vooral het tot op het bot verdeelde CDA zo ontzettend ver weg gezakt is in de peilingen.

Stel dat die meerderheid er niet niet komt, wat ik van harte hoop. Mag de coalitie dan meteen de koffers pakken? Zou van mij ook mogen, maar dat is nog helemaal niet gezegd, ook al komt Rutte met dat (voor hem) doemscenario om de mensen er nog even van te overtuigen wel op VVD, CDA of PVV te stemmen. Het is de vraag omdat ook de senatoren en de partijen waar zij aan verbonden zijn ook wel even nadenken wat we ervoor terugkrijgen wanneer er nu nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer zouden komen. Zolang de stemverhoudingen zo liggen als ze liggen dikke kans op dezelfde ellende. Pas wanneer genoeg mensen doorhebben dat de PVV hard bezig is om ze een oor aan te naaien (zie hier, en hier) en pas wanneer het CDA begrijpt dat ze hun mensen alleen weer terugkrijgen wanneer ze niet met een partij in zee gaan die een grote bevolkingsgroep eenvoudig wenst uit te sluiten, en bezig is migranten en vluchtelingen te bestrijden alleen maar op grond van hun geloof, en wanneer binnen de VVD de werkelijke liberalen die zijn voor individuele vrijheid – waar de PVV alleen voor is voor blanke Hollanders, oké, en Friezen en Limburgers om nog maar een paar andere in Nederland wonende volken te noemen, pas dan heb je er echt kans op dat je weer een fatsoenlijke regering kunt samenstellen. Zonder die idiote gedoogconstructie waarbij de gedoger wel een grote bek en veel macht heeft, maar geen enkele verantwoordelijkheid.

Wat gaat er dan wel veranderen wanneer de coalitie geen meerderheid krijgt? Spannender debatten in de Eerste Kamer, dat is zeker. We konden dat in de afgelopen maanden al merken. Niet dat er veel wetten onze kant opkwamen, want de regering houdt die liever achter de kiezen tot we zijn opgehoepeld. Maar je kon, bijvoorbeeld bij de behandeling van de wet op de clusterbommen – niet controversieel, we wisten wel dat die aangenomen zou worden (de bewindslieden Hillen en Rosenthal, weten beiden dat je met de senaat niet moet spotten want ze zaten er zelf in) – je kon bij dat debat merken dat de regering beseft beter haar best te moeten doen om draagvlak te creëren, en daarmee ook bereid was meer dan we gewend waren in te gaan op de kritiek en bereid was om toezeggingen te doen. Een erg aangename verandering, moet ik zeggen, want ik heb het jarenlang meegemaakt dat een minister de EK binnenkwam, de neuzen al geteld waren, en wist dat ondanks gloedvolle kritische betogen van de senatoren, soms zelfs die van hun eigen partij, de buit al binnen was. En dus zijn best niet hoefde te doen. Dat is met een coalitie in de minderheid in ieder geval afgelopen, en dat zou hoe dan ook winst zijn. Want maar al te vaak zijn wetten die niet echt deugden aangenomen omdat de coalitiepartijen met ‘hun’ minister of stas meestemden, vaak tegen beter weten in.

Wat er wel gaat veranderen als de coalitie geen meerderheid krijgt, is dat wetten die betrekking hebben op een aantal zaken waar de oppositie in alle breedte tegen is, waarschijnlijk (plus nog een aantal leden van de coalitiepartijen) weinig kans krijgen om aangenomen te worden. En dat gaat (zie artikel in de Volkskrant, hier), over de bezuinigingen op het onderwijs, waar niemand van de oppositie voor is, over de afbraak van de sociale zekerheid met name voor mensen met een arbeidsbeperking, maar vooral ook over het cruciale punt van de belofte om het aantal migranten en vluchtelingen dat Nederland in komt te beperken. Met de helft, zei Wilders eens overmoedig, terwijl zijn maten Rutte en Verhagen daar krampachtig bij stonden te grijnzen, want die wisten toen al dat daar niets van zou komen. Er is al geen sprake meer van een massaimmigratie, de toelatingseisen zijn al streng, wil je die nog strenger maken dan moet minister Leers op pad om de verdragen over de Rechten van de Mens en het Kind in de EU op te gaan zeggen – leuke klus en praktisch vrijwel ondoenlijk. Gelukkig.

Maar uitgerekend dat laatste punt is het enige centrale verlangen van de PVV, die daarmee de VVD en het CDA probeert klem te zetten – we kunnen nu al constateren dat de PVV alle opportunistisch bij elkaar gesprokkelde punten om nog een beetje sociaal te lijken meteen laat vallen als het even niet uitkomt. De PVV is een asociale partij bij uitstek, en dat blijkt met de dag meer. Puur opportunisme, het enige punt waar ze principieel in zijn is hun anti-moslim (en dus anti-migranten, -vluchtelingen en -asielzoekers) standpunt. En als dat ook nog onder druk komt te staan als er geen meerderheid meer is voor de coalitie, dan is het de vraag hoelang die malle gedoogconstructie het nog gaat houden. Nu voelt Rutte zich daar nog zo aan gebonden dat hij bij voorbaat afwijst om hulp te bieden aan vluchtelingen uit Libië. Een niet erg verlicht of liberaal standpunt, om slachtoffers van een dictatuur te deur te wijzen alleen omdat ze moslims zouden zijn. (Zie hierover Han van der Horst op Joop, hier).
Ik zou Rutte, met wie vroeger nog wel te praten viel, graag willen bevrijden van deze albatros om zijn nek.

Inderdaad, het wordt nog spannend morgen.