Eergisteren op de Dam een glazen kooi, met daarin mensen. Het moet lijken op Aanmeldcentrum Schiphol, waar mensen die om asiel verzoeken worden vastgehouden. Vaak veel te lang. En onder erbarmelijke omstandigheden. Vrouwen tegen uitzetting, een heel actieve actiegroep die het opneemt voor gevluchte vrouwen die hier asiel zoeken, had een andere vorm bedacht dan de jaarlijkse bijeenkomst in De Balie.

Dat waren altijd informatieve, en ook voor mij heel motiverende bijeenkomsten – want eigenlijk gaat het om zaken die je niet wilt weten. Je wilt niet weten dat dat in Nederland gebeurt, mensen die tien jaar in onzekerheid wachten en al die tijd niets mogen doen, geen opleiding, niet werken. Amira Hass, een van de twee beste Israëlische journalisten die regelmatig in de Palestijnse bezette gebieden is, zei eens dat het ergste wat de mensen daar aangedaan werd, is dat hun tijd werd gestolen. Want een gebombardeerd huis kun je weer opbouwen, maar tijd kun je niemand meer teruggeven.

En zo hoorde ik gisteren weer zo’n verhaal dat je niet wilt horen. Een Somalische man die in Nederland een verblijfsvergunning heeft, en zijn vrouw eindelijk over kon laten komen. Alleen, zij is hier nu drie jaar, en zij krijgt geen verblijfsvergunning. Nou dachten we toch dat er zoiets bestond als mensenrechten, en dat het recht om een gezin te vormen daarbij hoorde, maar nee hoor, als het om ‘niet-westerse allochtonen en vluchtelingen’ gaat, gelden die rechten opeens niet meer – en nu minder dan ooit. Want we hebben een regering met een gedoogpartner die het volk beloofd heeft de binnenkomst van migranten en vluchtelingen met de helft te verminderen. En aangezien dat niet gaat lukken, omdat we al een heel streng toelatingsbeleid hebben, en omdat het maar gaat om een aantal duizend mensen, en omdat we gebonden zijn aan de Europese verdragen. wordt het een prestigekwestie. Meisje Sahar terug te sturen naar Afghanistan, alleen maar om de gedoogpartner niet tegen je te krijgen – het is mensonterend, walgelijk, diep beschamend.

(Marjan Sax en Myra ter Meulen)

(Hans Spekman)

(Judith Sargentini)

Dat vonden, in welke woorden ze het ook zeiden, alle sprekers. Ze werden ingeleid door Marjan Sax en Myra ter Meulen. Er waren politici, zoals Hans Spekman van de PvdA die zich inzet, en met een indringend verhaal kwam over de vluchtelingen die hij persoonlijk heeft gesproken, en die het beleid van de regering een in beton gegoten onbarmhartigheid noemt. Judith Sargentini van GroenLinks en Europarlementariër hield een gloedvol betoog – ik moet toegeven dat ik als Europa-sceptica helemaal om ben over dit aspect: dat we goddank de Europese afspraken in kunnen zetten om het minister Leers moeilijk te maken om zijn onmenselijke beleid door te voeren. En ik hield een kleine speech over de specifieke problemen van vrouwen met traumatische geweldservaringen – en dat zijn er veel.

(Petra Schulz en Marjan Sax)

(Maartje Terpstra)

(Tineke Ceelen)

Natuurlijk waren er ook de mensen die beroepshalve weten waar het met de vluchtelingen over gaat, de advocaten als Igna Oomen en Maartje Terpstra die weten hoe erg het is op Schiphol, waar de vrouwen in een glazen kooi zitten, zonder privacy, zonder zelfs een eigen bed (elke dag je papieren lakens ophalen en dan weer ergens anders slapen) en dan het kruisverhoor, alsof je bij voorbaat al veroordeeld bent. Petra Schulz van het ASKV, Tineke Ceelen van Vluchtelingenwerk, en solidaire mensen, als Hanneke Groenteman,die Chiman Saleh interviewde. Ook zij, woedend, schroomde niet om de vergelijking te maken: er waait een koude wind in ons land. En die doet erg denken aan de tijd dat er ook een koude wind woei, en vluchtelingen behandeld werden als ongewenste indringers.

(Digna Oomen)

(Hanneke Groenteman)

(Chiman Saleh)

(Hadassah de Boer)

Hadassah de Boer sprak over de film Illégal, die haar de ogen opende. En Jan Mulder was geweldig. Hij was bij het uitspreken van zijn column zo diep verontwaardigd, dat hij van woede na afloop nog stond te shaken. (Hij heeft beloofd de tekst aan de Vrouwen tegen Uitzetting te mailen, als het op hun site staat maak ik een linkje.)

(Jan Mulder)

(Anja Meulenbelt)

Er waren veel mensen die niet alleen als publiek kwamen maar op allerlei manieren betrokken zijn. Als vluchteling of als activiste. Mij deed het als wel eerder deugd dat ik zoveel vrouwen zag die ik nog van vroeger van de vrouwenbeweging ken, het leek wel of we opnieuw de Bloemenhovekliniek konden gaan bezetten. Want ze waren er zowat allemaal. Het soort van feminisme waar ik me nog steeds helemaal bij thuis kan voelen. En net als vroeger waren er vrouwen die zongen, het multiculturele koor Wanaisa, met wel acht verschillende nationaliteiten.

Het gaat de komende tijd een harde strijd worden om nog wat over te houden van de menselijkheid waar de vrouwen die gevlucht zijn recht op hebben. Want dit is duidelijk voor iedereen die de moeite neemt om de mensen om wie het gaat te leren kennen: niemand ontvlucht haar eigen land voor de lol. Veel van de vrouwen vluchtten letterlijk in doodsnood. Of ze zijn verkracht, of ze dreigen te worden opgesloten, of ze ontvluchten een gewelddadige man, of ze dreigen te worden vermoord vanwege de familie-eer, of ze dreigen te worden uitgehuwelijkt of te worden verminkt. Ze kunnen bedreigd worden omdat ze lesbisch zijn, of omdat ze als journaliste kritiek hebben op hun regime, of lid zijn van een verboden organisatie. Of ze weten geen andere manier meer om hun kinderen in veiligheid te brengen.

En nou dachten wij dat wij een beschaafd land zijn, dat zoveel beter met vrouwen omgaat dan in die andere landen, en dan vinden wij het beschaafd om die vrouwen aan hun lot over te laten en terug te sturen of vele jarenlang in onzekerheid te laten? Ik niet.

Zie voor meer informatie de website van Vrouwen tegen Uitzetting, hier.
En over vorige bijeenkomsten: hier en hier. En in 2007, hier.

Nog veel meer foto’s zijn hier boven te zien als slide-show.