(Lonneke Lemaire rechts)
Ik leef altijd erg mee met mensen die voor het eerst naar Palestina gaan – naar de Westoever dus meestal, want dat kan nog. Ik weet het zelf nog, ook als je denkt dat je tamelijk op de hoogte bent van de grote lijnen en de belangrijkste feiten is het toch een shock als je alles in het echt meemaakt.
De muur is werkelijk een monster van beton, als je die in het echt ziet, al heb je er nog zoveel foto’s van gezien. Zelf door de checkpoints, samen met de Palestijnen die daar dagelijks soms uren op elkaar gepakt staan vergeet je nooit meer. Bijna alle bezoekers zijn onthutst door een tegenstelling waar ze niet op gerekend hebben: die onderdrukkende ellende, en dan die vrolijke Palestijnen bij wie je zo welkom bent.
Ik herinner me een jonge journalist die met ons meeging naar Gaza. Op de eerste dag hadden onze vrienden een leuk uitje bedacht, bij de paardenmanege, met stoeltjes in het gras (verder erg zeldzaam in Gaza want gras heeft water nodig) en allemaal een colaatje. Zat die jongen opeens zachtjes te snuffen met tranen over zijn wangen, en hij had nog niets gezien van de armoede in de kampen en alle vernielingen door de aanvallen en de kinderen die gehandicapt waren – wat is er, vroeg ik. “Ik vind de mensen zo aardig”, zei hij, “en dat ze die zo aanvallen.”
Lonneke Lemaire was kortgeleden ook op de Westoever en kwam ook tamelijk ondersteboven terug, met foto’s en verhalen en veel emoties. Ik ging met haar mee naar een krakerscafé in Amsterdam, waar ze een filmpje liet zien over de olijfbomenacties, en haar foto’s en daar recht uit haar hart over vertelde. Het was wel een beetje een thuiswedstrijd, want de groep die was gekomen wist wel zo’n beetje waar ze stonden, die waren van huis uit al behoorlijk kritisch. Toch, ook nu, zijn het vaak de details waardoor mensen even helemaal verbijsterd zijn. Lonneke, is dat echt waar, dat er Palestijnen zijn in Hebron die via het huis van de buren en dan over het dak naar hun eigen huis moeten klimmen, omdat vanwege de Israëlische kolonisten daar de straat voor hun eigen huis is afgesloten en ze de deur niet meer in mogen? Het is echt waar. Er is heel veel waar wat we ons in Nederland nauwelijks voor kunnen stellen. Ga er maar eens heen. Nu het nog kan.