Het is in Israël al een grap: twee staten? Doe er maar vier. Een voor de seculieren, een voor de ultra-orthodoxen, een voor de kolonisten en een voor de Arabieren. Veel hoef je er niet eens voor te doen: ze leven allemaal al grotendeels apart, in eigen wijken, en ze hebben allemaal hun eigen onderwijs.

Het is niet zo eenvoudig om je in Israël van de ene naar de andere wereld te begeven. Jaarlijks zijn er honderden jongeren die de ultra-orthodoxe subcultuur verlaten, de ‘Yotzim Beshe’ela’. Die hebben het bepaald niet gemakkelijk. Niet alleen zijn ze meestal alle banden kwijt met hun familie, ze kennen buiten de gemeenschap van de Harediem niemand. De diploma’s van het religieuze onderwijs dat ze hebben gehad sluiten niet aan op de opleidingen en banen in de seculiere wereld, ze komen dus moeilijk aan het werk, ze kennen de wereld niet waar ze in terechtkomen. Zelfs hun kleding moet geheel opnieuw worden gekocht.

(Eli Bitaan)

Een van hen, Eli Beitaan, die nu 21 is en drie jaar geleden de yeshiva in Bnei Brak verliet, wil graag rechten studeren in Tel Aviv. Maar hij heeft geen diploma van een middelbare school waarmee hij door kan naar de universiteit, van zijn familie hoeft hij geen financiële ondersteuning te verwachten, hij staat met lege handen in een voor hem onbekende wereld. En daar is de staat voor verantwoordelijk, zegt hij, die het goed vindt dat de orthodoxen hun eigen religieuze onderwijs hebben, betaald door de overheid, waarmee je in Israël buiten de ultra-orthodoxe gemeenschap nergens mee terecht kunt omdat het onderwijs er niet op gericht is om verder te studeren, anders dan in religieuze studies.

Nu worden er pogingen gedaan om een wet in werking te stellen die de ‘afvallige’ harediem beschouwt als immigranten die geholpen moeten worden om een woning en werk te vinden, of een studiebeurs. Want gewone immigranten, dat wil zeggen joodse immigranten, krijgen in principe uitgebreide ondersteuning in de eerste jaren dat ze naar Israël komen. Die ondersteuning komt per immigrant neer op een bijdrage van 10.000 euro per persoon per jaar, plus nog 4 miljoen per jaar voor de algemene voorzieningen, plus hulp bij het verkrijgen van huisvesting, werk, opleidingen. Maar voor de ‘afvalligen’ die ‘emigreren’ naar de voor hen onbekende seculiere wereld is er bijna niks.

Er is een organisatie, Hillel, die deze jongeren opvangt met voedsel, kleding en een voorlopig dak boven hun hoofd. Dit is het punt, zegt Bitaan: “Israël is goed voor de Haredim en goed voor de seculieren, maar niet voor de mensen die van de van de ene kant naar de andere gaan.” Nu is er dus een wetsvoorstel in de maak die de ‘overlopers’ zou behandelen als waren het immigranten, wat er in werkelijkheid ook niet zo erg naast zit. Uiteraard zullen de orthodoxe partijen daar niet voor zijn, die vinden dat je afvalligheid niet ook nog moet belonen.

Bron, Ha’aretz, hier.