(Alex van Heusden)

Ik moest er deze zondag wel wat voor over hebben om de dienst in mijn kerk (De Amsterdamse Studentenekklesia – tegenwoordig gehuisvest in De Nieuwe Liefde – bij te wonen. De grote marathon vond plaats, dwars door mijn buurt heen, en dan kun je het openbaar vervoer wel vergeten. Dus lopen naar het Amstelstation en vandaar naar het Centraal, en daar een tram pakken die nog wel reed. Dik een uur over gedaan. Maar: alweer de moeite waard.

In de ekklesia is een serie preken georganiseerd – schriftuitleg of toespraak heet dat meestal bij ons – rondom een aantal van de bekende begrippen: wat of wie bedoelen we met ‘God’, wat moeten we met de bijbel, die ‘bibliotheek vol struikelteksten’, wat is eucharistie, wat is bekering? Wat is evangelie? En volgende keer: wat is verzoening?

De grote kunst is om elke zondag weer met een verhaal te komen dat boeit en letterlijk inspireert – begeestert. En dat, zei Huub Oosterhuis tegen mij, hij al dertig jaar lang hetzelfde zegt. En dat was tien haar geleden. ‘Wat ik te zeggen heb kan eigenlijk op de nagel van mijn duim’. Maar aan mij zijn die preken die weer gewoon bij het begin beginnen welbesteed, want ik ben nogal ongeletterd in het geloof, ik heb het niet van huis uit meegekregen. Wat niet alleen een nadeel is, want wat mensen hebben meegekregen is soms genoeg om volstrekt atheïst te worden.

Zo maak ik het nogal eens mee – als ik ervoor uitkom ‘gelovig’ te zijn, en godbetert ook nog regelmatig naar de kerk ga – dat ik geconfronteerd word met de bekende oordelen. In God geloven, dat betekent dus dat je wordt voorgeschreven wat je vinden moet, niet dan? Of dat ongelovigen branden in de hel, staat dat niet in de bijbel? En die God van jou, staat die zomaar toe dat er vluchtelingen verzuipen, waarom doet hij daar niets aan, en dat het toch gebeurt, wou jij beweren dat die God bestaat? Hoe kun je tegelijkertijd gelovig zijn en denken dat je onafhankelijk bent van geest?

Ik weet er meestal wel antwoord op, intussen. Maar toch ben ik in de geest van de studentenekklesia graag student, en laat me de struikelteksten graag uitleggen. Evangelie? Wat dat betekent? Ja iets met Jezus. Zijn geschiedenis, in verschillende versies verteld. De Jezus die ik op een serietje bijbellessen meekreeg toen ik kind was, was een vergoyste Jezus met blauwe ogen, lang blond haar als een hippie en een jurk aan, die verschrikkelijk goed was en ook nog op water kon lopen. Dat hij vooral een gelovige jood was en geen christen zeiden ze er niet bij. Ik vond hem nogal saai, eerlijk gezegd. Zo’n heilige boon.

Evangelie, legt Alex van Heusden uit, Alex is een erg prettige leermeester omdat hij ingewikkelde dingen helder uit kan leggen en ontzettend veel weet, evangelie betekent ‘goed nieuws, goede tijding’, en wij zijn eraan gewend om dat op te vatten als de verkondiging door Jezus van Nazareth. Alleen, ook hier kan dat op heel verschillende manieren opgevat worden: er zijn de evangelisten die geloven dat Jezus gekomen is om onze ziel te redden, en dat als het eind der tijden is aangebroken alleen die mensen gered zullen worden die Jezus in hun hart hebben gesloten. Maar dat was niet de tijding die Jezus bracht, die ging terug naar de Thora, de verhalen van de joodse profeten, die ons vertelden dat we ons rigoreus moesten ‘bekeren’ tot de armen. Dat het koninkrijk van God waar we het over hadden niet later in de hemel te vinden was, maar dat wij ervoor hebben te zorgen dat het werkelijkheid wordt in de wereld waarin we leven. Dat wil zeggen: wereldwijde vrede en gerechtigheid. Nu. Hier.

Het evangelie zoals wij dat opvatten, is een verhaal, is een visioen, dat regelrecht vanuit die oude joodse traditie bij ons terecht is gekomen. Evangelie is omkeer. ‘Keer je leven om’, richting die andere, omgekeerde wereld. Dat is dus, Huub Oosterhuis zei het de vorige week niet mis te verstaan, vooral een politieke opdracht. Om recht te doen. Aan de armen, de wezen en weduwen, de vluchteling.

Kijk, daarom voel ik me daar zo thuis.

De voorgaande preken zijn na te lezen op de website: hier, kijk bij ‘prekenarchief’.