Anneke Jos Mouthaan bij de première van ‘De Omslag’, van Jacqueline de Bruijn, waarin ze een van de hoofdpersonen is. Vier joden vertellen hoe hun leven hen ertoe gebracht heeft om kritischer in het leven te staan, ook tegenover Israël. Om zich in te zetten tegen onrecht.

Vier heel verschillende mensen: Anneke met haar joodse moeder en Indische vader, en haar ervaringen met de Jappenkampen, Hajo Meyer met het getatoeëerde nummer van Auschwitz op zijn arm, het echtpaar Annelien en Eldad Kisch, hij jood, zij joods geworden, en hun leven in Israël waar ze gaandeweg steeds meer aan de kant zijn gekomen van de mensen die niet verdragen hoe er met Palestijnen om wordt gegaan. Annelien staat al jaren met de vrouwen van Machsom Watch bij de checkpoints, Eldad, gaat als gepensioneerde arts met Physicians for Human Rights de Westoever op, om daar spreekuur te houden in Palestijnse dorpen. De prijs die ze ervoor betalen is dat ze door vele Israëli’s gezien worden als overlopers, verraders. Vier heel verschillende mensen: Hajo Meyer is heel erg fel, en poneert zich als uitgesproken anti-zionist. Eldad Kisch klinkt milder. Na afloop, bij de discussie, stond hij nog op, om iets recht te zetten. Bij het begin waren de vier hoofdpersonen aangekondigd als mensen die zich inzetten voor de Palestijnen. Maar dat is maar een onderdeel, stelde Kisch. Zijn belangrijkste motivatie is zijn zorg over het land dat Israël is geworden. En daar sloot ook Anneke zich bij aan.

Natuurlijk was er een mooi gezelschap aanwezig bij deze première. Veel mensen van Een Ander Joods Geluid en daaromtrent. En ook wat mensen uit het Palestina-activisme. Zo zie ik het: dat we weliswaar van verschillende kanten af beginnen, ik bijvoorbeeld vanuit mijn zorg over het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan, mensen van Een Ander Joods Geluid omdat ze vinden dat ze als joden verantwoordelijk zijn voor wat Israël doet en hun stem willen laten horen, en we vinden elkaar – met behoud van onderlinge verschillen en nuances – in een gezamenlijk opkomen voor rechtvaardigheid, mensenrechten, een Israël dat niet door mag gaan met het onderdrukken van een ander volk.

(Jacqueline de Bruijn)

(Eldad Kisch)

(Anneke Jos Mouthaan)

Dus zijn er veel bijzondere mensen aanwezig, Diewertje Blok, Hedy d’Ancona, Harry de Winter, Max Arian, Jaap Hamburger, veel mensen die ik straks ook weer ga zien op de nieuwjaarsborrel van SIVMO en EAJG. En familie van Anneke, haar kinderen en kleinkinderen. En vrienden en familie van Jacqueline.

Eldad Kisch vertelt in de film hoe ze na de Shoah zeiden: dat mag ons nooit meer gebeuren. En sommige mensen in Israël bedoelden: dat mag ons joden niet meer gebeuren. En anderen, onder wie hij, zegt: dat mag niemand gebeuren. Niemand. Een indrukwekkend document. Het is fantastisch dat Jacqueline het heeft gemaakt, bijna zonder geld, want, zei ze, ik kon niet wachten tot er nog geld loskwam. Het moest nu. En ze heeft gelijk: Anneke en Hajo zijn in de tachtig. Met hen verdwijnen de verhalen die ze moesten vertellen. Spoedig zijn er geen mensen meer over die het nog echt zelf hebben meegemaakt, de vervolging, de oorlog, de kampen. En de consequenties die ze daar stuk voor stuk uit hebben getrokken.

Ik hoop dat ‘De omslag’ spoedig in de roulatie mag komen, of dat een van de omroepen het uit zal zenden. Het is de moeite waard.