Gezond

Er zijn vijf regels om niet alleen gezond, maar oud en gezond te worden, lees ik in het nieuwe boek van Ivan Wolffers, Het gezonde lifestyleboek. Het zal niemand echt verbazen, maar hier zijn ze:

1. Genoeg beweging
2. Niet roken
3. Matigen of ophouden met alcohol
4. Gezonde voeding en dus een gezonder gewicht
5. Voldoende slaap en ontspanning

Het belangrijke aan het sympathieke boek van Wolffers is dat het dus niet gaat om af en toe een goed voornemen, en eens een nieuw dieet proberen of een yogaklasje, maar om het ontwerpen van een nieuwe levensstijl die je past en die je vol kunt houden. Er zullen niet zoveel mensen zijn die het op alle vijf punten helemaal ideaal doen, maar er is ontzettend veel winst te behalen wanneer we bewust omgaan met ons lijf en bekijken en experimenteren tot we een goed eigen evenwicht hebben gevonden. Het is natuurlijk jammer dat we daar meestal mee wachten tot we klachten hebben – het is echt moeilijker om het teveel aan lichaamsgewicht er weer af te krijgen dan er om te beginnen niet aan te eten, en het is voor jongeren nog veel slimmer om niet te beginnen met roken en drinken, want om te beginnen vindt niemand het lekker. Maar niet getreurd, ook voor mensen die te zwaar zijn, te weinig bewegen, met veel stress leven en dus ook roken en drinken is er een wereld te winnen. Tien jaar extra leven (gemiddeld) bijvoorbeeld, als je niet rookt, ook zoiets als je matig of niet drinkt. Wat doen aan overgewicht zet meteen zoden aan de dijk wat betreft vermindering aan de risico’s van diabetes en hart- en vaatziekten, plus protesterende gewrichten – 5% minder lichaamsgewicht is al aantoonbare winst.

Ivan Wolffers is niet alleen arts en geschoold in het volgen van de wetenschap, hij maakt er zelf geen geheim van dat hij prostaatkanker heeft, en dat dat hemzelf ertoe gebracht heeft om gezonder te gaan leven. Dat maakt zijn verhaal sympathieker, want hij heeft duidelijk ook mededogen met ons als mensen die idealen hebben maar die nooit halen, en hij begrijpt dat het niet zo makkelijk is.

Om drie redenen niet. De eerste is dat we in een omgeving leven waarin de consumptie van veel wat helemaal niet goed voor ons is in de media en op elke hoek van de straat wordt opgedrongen. Probeer tegenwoordig eens een station door te komen als je trek hebt. De smakelijke vette en goedkope happen grijnzen en geuren je van alle kanten tegemoet. Zet de tv aan en je wordt overspoeld door reclame die ons instant-geluk belooft als we dit eten of dat drinken. De tweede reden is dat we in ons stadium van evolutie nog steeds zitten met een oud patroon dat ons vertelt dat vet en suiker lekker zijn, want calorierijk. Handig in een vroegere tijd van voedselschaarste, waarin elke calorie die je naar binnen kon werken je leven kon verlengen, maar tegenwoordig nu juist veranderd in het tegendeel. We zijn, in de rijke westerse wereld althans, gemiddeld veel te vet. En een derde reden is dat het niet eenvoudig blijkt om ingeslepen gewoontes te veranderen. Het lukt in ieder geval vrijwel niemand om van de ene op de andere dag de knop om te draaien en een gezonde levensstijl te ontwikkelen, op alle vijf punten.

Ga er maar aan staan dus, en neem er de tijd voor, besteed er aandacht aan, wees blij met vooruitgang, geef het niet meteen op als het niet in één keer lukt. Wie nog niet in staat is geweest om overgewicht kwijt te raken moet bijvoorbeeld niet gaan denken dat ophouden met roken of meer bewegen dan ook niet helpt. Een dikkerd die niet rookt en niet drinkt en elke dag wandelt is gezonder dan zo’n slanke spriet die bij elke gelegenheid aan de prosecco is en zich alleen voortbeweegt in de auto. Zo.

Ik zal op alle vijf punten nog een aflevering ‘leuker oud worden’ schrijven, met zover als ik gekomen ben. Waar ik wat aan heb gehad of nog heb, qua informatie en ondersteuning. Dit alvast als een korte persoonlijke samenvatting:

1. Voor genoeg beweging geef ik mezelf een 6-je. Ik rijd niet, dat scheelt in ieder geval dat ik mijn halve uurtje dagelijkse beweging makkelijk opmaak als ik boodschappen ga doen, en ik probeer minstens eens per week te aquajoggen. Maar er gaan ook dagen voorbij dat ik niet veel meer beweeg dan van stoel naar bank naar bed en even langs de keuken.

2. Voor niet roken geef ik mezelf nog geen cijfer, want ik heb net vandaag besloten, dank Ivan, om er maar eens mee op te houden. Ik ben partieel verslaafd, ik rook alleen sigaartjes bij de computer maar wel veel, en ik vind dat zelf belachelijk, want het feit dat ik de rest van de dag niet eens denk aan roken betekent dat ik best zonder zou kunnen. We zullen zien. Nu ik dit gezegd heb is het natuurlijk mijn eer te na om er weer aan te beginnen, dat zou moeten helpen.

3.Ik krijg een dikke 10 voor ophouden met alcohol, want ik ben nu al ruim meer dan een jaar een blije geheelonthouder, en ik heb alle moeilijke momenten doorstaan zonder ’terugval’. Het ziet er dus naar uit dat ik het zo ga houden.

4. Ik ben erg aan het experimenteren met gezonder eten, en dat gaat op en neer. Een 8 geef ik mezelf omdat het wel gelukt is om tien procent aan lichaamsgewicht kwijt te raken, langzaam en zonder crashdieet, en dat scheelt al enorm in mijn gezondheid: geen pijnlijke knieën meer, geen hoge bloeddruk, ik blijf keurig uit de dreigende diabetes-waarden, en ik hoef geen maagzuurremmers meer te slikken. Ik wil nog wel wat gewicht kwijt, en ik ben aan het oefenen in minder vlees en meer groente, dat soort dingen. Ik kom er nog op terug wat mij daarbij helpt.

5. Ik slaap meestal als een marmot, en heb geleerd om mezelf mijn acht uur ook echt te gunnen, wat in mijn geval betekent dat ik belachelijk vroeg naar bed ga en meestal ’s avonds niet meer bereikbaar ben. Met de ontspanning is het nog zoeken, want dat schiet er meestal als eerste bij in. Kom ik ook nog op. Een 7.

Ik heb dus al veel winst geboekt in de afgelopen paar jaar, nadat ik naar de dokter ging met dikke enkels en te horen kreeg dat ik in de risicozone zat van dat ouder-worden-complex dat zoveel mensen hebben: cholesterol-bloeddruk-diabetes-overgewicht. Maar het allerbelangrijkste voor mij was dat ik doorzag dat het niet alleen om een medisch probleem zou gaan, met medische oplossingen, maar dat het echt een geval is van jezelf de moeite waard vinden, en het leven de moeite waard vinden – het is dus minstens zoveel een psychologische, mentale of zo je wilt spirituele kwestie wat je doet, niet alleen aan de lengte van je leven maar ook de kwaliteit ervan.

Wordt vervolgd.

Doorgaan naar deel 7, hier