Dik 1

Er zijn benijdenswaardige mensen die een, twee glaasjes wijn drinken per dag, en dat gewoon genoeg vinden. Maar ik ben van huis uit een onmatig mens, en ik kan dat niet.

Zo is het mij ook niet gelukt om me te matigen met sigaartjes roken, al hoort dat bij een van mijn mildere verslavingen, want partieel. Alleen bij de computer. Ik heb het geprobeerd: niet meer dan vijf per dag. Lukt me niet. Ik dacht mezelf nog te foppen met een duur kistje Hajenius sigaren, met de gedachte dat ik daar dan minder van zou roken. Is ook mislukt, kistje was even snel leeg als zo’n ordinair doosje snoepsigaartjes. Ik ben ook zo iemand die een lekkere DVD-serie koopt als ‘Borgen’ of ‘The good wife’ met het voornemen om daar elke avond één aflevering van te bekijken en er dan de eerste avond er al meteen vijf achter elkaar op heeft, net als een alcoholist – nou nog ééntje dan.

Met roken en drank kun je ophouden. Daar leef je langer van. Met eten kun je niet ophouden want dan ga je dood. Met eten heb ik het dus moeilijk, want ik moet wel matigen, geheel tegen mijn aard in. Zoet kan ik gelukkig makkelijk laten staan, ik ben niet zo van de taart en ik heb een doos bonbons in huis en blijf daar zonder moeite af. Maar vet en zout! Jummie! Dik roomboter op je gezonde volkorenboterham! Echte goeie door een Belg gebakken patat met echte mayonaise, daar loop ik graag voor om. Ik lust sowieso alles wat je onder de mayonaise kunt schuiven, of dat nou een hardgekookt ei of een halve kreeft is. Gebakken eieren met spek, zoals mijn vader dat op zondagochtend fluitend bakte, met lekkere knapperige randjes, het ultieme troosteten!

Vele jaren van mijn leven bleef ik daar moeiteloos slank bij, maar o jee, na de overgang raakte het model er hopeloos uit, en deed ik al mijn leuke ceintuurtjes maar weg, omdat die mij er vooral aan herinnerden dat ik echt eens zoiets had gehad als een taille. Maar eigenlijk heb ik nog steeds het gevoel dat mijn ware ik maat 36 heeft, en er alleen maar op wacht om bevrijd te worden uit die rare maat 48. En wat kan ik geirriteerd raken dat ik naar speciale winkels moet omdat in de meeste kledingzaken het leven ophoudt boven maat 46! Kunnen ze wel! Mij verbannen naar het getto voor dikkerds! Bijenkorf, wat is dat – met een flink percentage van de Nederlandse vrouwen die boven de maat 46 uitkomen – is ons geld niet goed genoeg misschien?

Ik wisselde twee strategieën af: diëten en pogingen tot feministische zelfacceptatie. De diëten hielpen allemaal wel even, met de strengste, waarvoor ik naar Rotterdam moest, wurmde ik er meer dan tien kilo af, maar die zaten er zo gauw ik weer een beetje normaal ging eten zo weer aan. Met rente. En aan die pogingen tot zelfacceptatie die het nog wel een beetje deden als ik maar geen foto’s van mezelf tegenkwam, kwam een einde toen bleek dat mijn overgewicht mijn gezondheid begon aan te tasten. Je weet wel: cholesterol, bloeddruk, gevaar van diabetes2, en protesterende gewrichten. Want ik was wel van plan om al lekker etend en drinkend flink oud te worden.

Dit is het slechte nieuws voor mensen die moeite hebben om hun gewicht een beetje in toom te houden. Diëten helpen niet. Dat wil zeggen: ze doen wel wat ze beloven te doen: je valt er van af. Om te beginnen. En vooral in het begin is dat fijn en word je daar optimistisch van: het gaat lukken. Dan kan het zijn dat het stagneert en je de moed verliest. Het kan zijn dat je het niet volhoudt omdat het een dieet is waar je op den duur ongelukkig van wordt. Het kan zijn dat je netjes op je streefgewicht bent gekomen en dan opgelucht weer langzamerhand in je oude eetpatroon schuift, en voordat je het weet zit alles er weer aan – met nog wat extra kilo’s erbij. We weten ondertussen hoe dat heet: jojo-en.

Feiten? Bij alle mensen die op dieet waren gegaan bleef er gemiddeld maar één kilo gewichtsverlies over. Van de lijners die twee jaar waren gevolgd kwam 83% uiteindelijk meer aan dan ze in eerste instantie waren kwijtgeraakt. In een langerlopend onderzoek bleek dat de helft van de lijners na vijf jaar zwaarder waren dan voor ze op dieet gingen.

Deze feiten heb ik uit het boek van Asha ten Broeke en Ronald Veldhuizen, Eet mij. Over de psychologie van eten, diëten en te veel eten. Wetenschappelijk verantwoord, en Asha is bovendien ervaringsdeskundige. Dik. En zij kunnen ons dus precies uitleggen waarom diëten op den duur niet werken, erger nog, je wordt er dikker van. Wanneer je aan een dieet begint, dus op wat voor manier ook calorieën gaat sparen, reageert je lichaam onmiddellijk door in de spaarstand te gaan. Je lichaam vecht terug. O het is oorlog, denkt je lichaam, ik moet extra zuinig zijn met de calorieën die binnenkomen. Het probleem is dat die spaarstand aan blijft staan ook als je ophoudt met diëten. De motor staat permanent zuiniger afgesteld. En dat betekent dat je na een stevig dieet nooit meer kunt eten zoals voordat je ging afvallen. Wie aan een dieet gaat en op het streefgewicht wil blijven, moet dus eeuwig doorgaan met minder eten. En wie wil er nou voor de rest van haar leven naar niks smakende pannekoekjes eten uit dure zakjes eiwit?

Is er dan geen hoop? Jawel. Daar kom ik nog op. Maar er zijn geen magische middelen waarmee je je ware ik, die met maat 36, voorgoed kan bevrijden uit die ballast die eigenlijk niet van jou is, je zult wat anders moeten doen dan op dieet gaan en dat is je levenstijl veranderen.

wordt vervolgd.