Een van de mannen zei op de laatste avond, toen we ons allemaal even mochten presenteren: ‘wat zijn wij toch rare mensen. Vijf dagen bij elkaar gaan zitten om niet te eten, iedereen huilen en elkaar aanraken, dat is toch niet normaal? Waarom doen we dat?’

Nou, waarom doen we dat? Waarom deed ik dat?

Iedereen die naar zo’n sapvastenkuur gaat heeft een eigen motivatie, soms doordacht, soms meer intuïtief. Er waren mensen in de groep van 18 deelnemers die het al vaker hadden gedaan, er waren mensen voor het eerst. Er waren mensen bij die al veel aan yoga, meditatie en natuurlijke voeding doen en mensen voor wie het allemaal nieuw was. En we waren er van beide seksen en vele leeftijden.

Ik had het vroeger al een paar keer gedaan, mee met een vriendin. Het deed me goed, maar had nog niet zoveel gevolg. Ik was erna al heel snel weer aan mijn oude patroon van lekker een wijntje. Toch ook sap, niet? En bij die eerste keren had ik ook wat meer weerstanden tegen alle spiritualiteit – ik ben van huis uit meer een politiek dier, ik vond toen al die naar binnen gekeerde alternativiteit nogal apolitiek. Ben ik daar anders over gaan denken? Kom ik nog op. Maar nu was mijn keuze er weer heen te gaan bewuster – mijn weblog en feestboekvrienden weten het al dat ik een tijd geleden ophield met de alcohol (kijk hier) en dat gaf veel ruimte om nog meer stappen te nemen: niet meer roken, een ander voedingspatroon (kijk hier en hier en hier) en daarmee ook een mentale omslag. Want, ontdekte ik tijdens de sapvastenkuur voor de zoveelste keer opnieuw: wij zijn ons lichaam. Emoties en ervaringen zijn er in opgeslagen, en hoe je met je lijf omgaat bepaalt ook je mentale en emotionele leven. En omgekeerd. Je laat in zo’n sapvastenkuur meer los dan je kilo’s. Goed, voor mij was het dus een logische stap in een proces dat ik ben aangegaan, en zo heeft het ook gewerkt. Meer dan de vorige keren begreep ik wat ik er deed, en aangezien er aanzienlijk minder was op te schonen was ik ook maar één ochtendje goed beroerd. De vorige keren dacht ik wel een dag of twee: waar ben ik in godsnaam aan begonnen, waarom doe ik dit. Zelfkwelling? Ook had ik veel minder honger dan die vorige keren. We gaan vooruit.

Hoe het is. Een groep mensen, ik kende er maar een van, van vroeger. In principe kom je voor jezelf, en mag je doen en niet doen wat je wilt. Ik heb altijd in het begin weerstanden, weer een groep, weer nieuwe mensen die ik moet leren kennen. Maar ik weet ook dat ik daar snel doorheen stap, en dat het me goed doet om gewoon mee te doen al hoeft het niet. En dan zie je de een na de andere mens zachtjes opengaan, en ga je toch weer een beetje van iedereen houden. Het is natuurlijk best mogelijk om in je eentje vier of vijf dagen niet te eten en allen sap en thee te drinken, maar je zou de ondersteuning van het samen doen echt missen. En de liefdevolle en deskundige behandelingen die je worden geboden, en die je zelf uit kunt kiezen, en het programma voor iedereen, dat heel divers is en veel te bieden heeft. Het houdt je ook een beetje in beweging en uit je eigen hoofd, wat in je eentje is de verleiding groot om slap op de bank te gaan zitten en jezelf een beetje zielig te vinden. Nu zaten we ook wel slap op de bank met ons dertigste kopje thee, maar het is leuk om dat samen te doen en er ook om te lachen.

Er is yoga, meditatie, allerlei oefeningen die ook wel ergens vandaan zullen komen. Je krijgt aan het begin en aan het eind een persoonlijk consult, kom ik ook nog op. Elke ochtend word je om zeven uur gewekt met gezang, je gaan naar beneden en weegt je – joepie, alweer een kilo – en dan ga je naar de doucheruimtes waar je de befaamde koude Kneip afspoelingen krijgt. Ik ging daarna ook maar meteen het koude zwembad in, buiten. Dan een ochtendprogramma, kon van alles zijn, wandelen over de Zeeuwse dijken, dansen, inkeer, en dan je ontbijt. Nou ja ontbijt, bitterzout om de darmen te reinigen, en een vers vruchtsapje. Dat zijn je ‘maaltijden’, drie vruchten en groentesapjes per dag. En dan de behandelingen die je had uitgekozen: klysma’s en een hoge darmspoeling om echt alles van binnen schoon te krijgen, een algenpakking met voetmassage, een andere massage.

Ik deed er aanvankelijk twee. De eerste bij een vrouw die me zo liefdevol aanraakte dat ik meteen in tranen was. Ik merkte dat de beslissing waar ik mee bezig ben me meer verdriet kost dan ik dacht. Zo zie je weer: the body remembers, leerde ik van traumabehandeling, sommige emoties komen meteen los door de manier waarop je aangeraakt wordt. En de tweede was een man, met een stevige aanpak, die meteen al mijn pijnpunten opspoorde, en ervoor zorgde dat alles weer ging stromen in mijn stramme lijf, tintelend en trillend van binnen stond ik weer op, en vroeg meteen nog maar een behandeling aan. Ik zit te vaak in mijn hoofd, heb niet altijd zin om aandacht te schenken aan een pijnlijk been, een stijve nek, gewrichten die klagen. Of me af te vragen wat die me zeggen. Te veel mensen in mijn nek? Te veel zorgen op mijn schouders? Ergens de buik van vol hebben en dan toch stoer door blijven gaan?

De sauna was ook heerlijk. Er in ploegen in, daarna in de kouwe tobbe of meteen maar in het zwembad. Alles er lekker uitzweten. Intussen had ik de mensen een beetje leren kennen, en was het net een café als we in onze badjassen of handdoekjes gehuld met het honderdachtendertigste kopje thee zaten te wachten op onze volgende beurt. Het geeft een sfeer van vertrouwen, als je mensen zo meemaakt, op z’n kwetsbaarst soms. Dat is wel wat het met je doet. Je bent in zo’n proces minder weerbaar dan anders, je staat letterlijk wat wankel op de benen, je weet niet van tevoren wat het met je gaat doen. Daarom is het ook fijn, en heel nuttig, om in een beschermde omgeving te zijn, met een deskundige begeleiding, en enorm veel lieve mensen die je elke middag in bed stoppen met een warme kruik op je lever. Je bent even helemaal weg uit de wereld en voor mij was dat ook wat me even heel goed deed. En daarna waag je je voorzichtig weer op weg naar huis, met goede wensen en adviezen, en een tasje met groente voor je eerste soepje ’s avonds. Je moet nog drie dagen ‘afbouwen’, voorzichtig met jezelf omgaan, vooral met eten. Geen vet, geen zout, geen zware dingen, kleine hapjes.

Ik was vier kilo afgevallen. Meegenomen. Daarvan is een kilo omdat je darmen helemaal leeg zijn, maar het hangt van jezelf af, hoe je erna verder gaat, of die verloren kilo’s er meteen weer aanzitten of niet. Vroeger dus wel. Nu zou het wel eens anders uit kunnen vallen want ik was al bezig met mijn leefgewoontes gestadig maar grondig aan te pakken, en met een paar heel nuttige adviezen erbij die een aanvulling zijn op mijn 90% plantaardige leefwijze kom ik een heel eind. Dus voor mensen die denken dat het ene handige manier is om snel een paar kilo af te vallen: werkt alleen als je het niet opvat als een tijdelijk dieet. Tijdelijke dieten werken nooit. Dat wil zeggen, als je je stijl van voeden niet echt aanpast eet je alles er weer – met rente – aan. Werkt wel als je al bezig bent met je leefstijl en je manier van eten, en als je daarna nog meer bewust daarmee doorgaat. Zo’n kuur is vooral een goede manier om je te ‘resetten’, ben ik goed bezig, wat moet er anders?

Een islamitische vriendin vroeg of het ook wat voor haar was. Tsja. Dat hangt er van af of je het ziet zitten dat je in gemengd gezelschap bent en elkaar ook bloot tegenkomt, bij de koude begietingen, in de sauna. Het is geheel en al toegestaan om zelf je badpak aan te houden, maar je kunt het moeilijk anderen opleggen. Ik moet altijd even slikken, met mijn ouwe lijf – ik was de oudste, al was er nog een vrouw van bijna mijn leeftijd, en waren er ook wel meer mensen die wel wat kilootjes kwijt konden, en het is confronterend, iemand met zo’n glanzend lenig yogalijf die ook meedoet. Maar je stapt daar snel doorheen. De mannen vonden het overigens ook niet zo makkelijk, zeiden er een paar, om tussen zo’n meerderheid van vrouwen onder de koude douche te gaan – ‘je wordt er zo klein van,’ zei een man onder veel veel gelach, ‘en dan staat die juffrouw van het feminisme er ook nog bij’.

De Schouw is een ideële instelling. Dat merk je ook, de meeste mensen die er werken zijn spiritueel geïnspireerd, en je struikelt er over de boedhha beelden met wierook en brandende kaarsjes, en mozaïeken vol heilzame stenen. Vroeger negeerde ik dat maar zo’n beetje. Nu kreeg ik er meer waardering voor. Ik kan ook beter luisteren naar de wijsheden die uit die spiritualiteit voortkomen: dat je zelf vullen met eten te maken kan hebben met dat je leven niet zo vervullend is. En dat je op andere manieren een leegte wilt vullen. Dat vasten ook loslaten is. En dat je dat beter kunt doen als je andere voeding krijgt: voeding voor je ziel.

Het zijn nog steeds erg gescheiden werelden, mijn meer politieke en maatschappelijke wereld, en deze spirituele naar binnen gerichte wereld. Er zijn niet zoveel reizigers heen en weer. (De mensen die zich meteen zorgen maken of ik niet in hoger sferen blijf hangen: ik kom altijd weer terug hoor.) Maar omdat ik zelf zo op zoek ben naar mijn eigen balans, geen luxe maar noodzaak, ben ik meer dan vroeger dankbaar voor wat die spirituele mensen mij nu zo gul en oprecht uit het diepst van hun hart en vol liefde aanbieden. Omdat zij een ander levensdoel hebben gekozen dan ik, hebben zij nu de gaven mij op weg naar mijn doelen een geweldige ondersteuning mee te geven. Het wordt tijd om maar eens te zeggen dat ik daar dankbaar voor ben.

Het is tijd voor mijn groentesoepje.