(Afbeelding uit De Groene Amsterdammer)

Na mezelf een dagje pietvrij te hebben gegeven om al dat gewoel op een rijtje te zetten en te bekomen van de schrik ben ik er weer. De schrik ging er over dat er meer dan een miljoen blanke Nederlanders een ‘Pietitie’ ondertekenen om het sinterklaasfeest te behouden dat door helemaal niemand wordt bedreigd, of het moest die mevrouw van de VN zijn die voor haar beurt praatte en misschien wel een mening heeft maar niets te zeggen heeft over hoe we in Nederland sinterklaas vieren. Kennelijk is het veel van die ondertekenaars van de ‘Pietitie’ ontgaan dat zelfs de actiegroep Zwarte Piet is Racisme (hier) helemaal niet vindt dat het sinterklaasfeest afgeschaft moet worden en alleen pleit voor een voor zwarte mensen minder kwetsende en beledigende aankleding van het pietendom. Wat gezien het feit dat al onze tradities regelmatig van aankleding en vorm veranderen, inclusief het sinterklaasfeest zelf, een waarlijk bescheiden vraag is. In ieder geval is het van geen kant een vraag die kan verklaren waarom er een massahysterie is uitgebroken alsof onze heiligste cultuurgoederen worden gekaapt door een tot de tanden bewapende bende terroristische zeiknegerts die hier samen met hun moslimbroertjes de zaak gaan overnemen en we Nederland van de ondergang moeten redden.

Want dit is een interessante ingebouwde paradox: dat een flink deel van blank Nederland te hoop loopt om het recht te behouden om blanken zwart te mogen schminken maar niets willen weten van de mensen die niet zwart geschminkt hoeven te worden omdat ze het al zijn.

Ik moet bekennen dat ik geschokt was. Niet dat er in Nederland nog veel racisme is – dat wist ik, dat was al duidelijk bij de wantrouwige behandeling van moslims die al jaren geleden inzette, al bleef de islamofobe goegemeente bij hoog en laag volhouden dat dat niets met racisme te maken had want dat ging over geloof, beweerden ze, over ideologie, over foute cultuur. Maar ik dacht dat de mensen die we politiek zwart noemen, de gepigmenteerde medemensen, inmiddels wel geaccepteerd waren als van ‘ons’. Foutje. Er hoeft maar iets te gebeuren en het schiet er kennelijk zo weer in: opeens zijn ook Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders, al wonen ze hier al drie of vier generaties opnieuw ‘buitenlanders’ die alleen getolereerd worden wanneer je niets van ze merkt. Ze moeten vooral geen praatjes hebben.

Je kunt het er over hebben of zwarte Piet inherent racistisch is. Feit is dat het door een groot deel van de gekleurde Nederlanders zo ervaren wordt. Wie dat nu nog niet gelooft omdat ze allemaal wel één zwarte kennis hebben die zegt nooit last gehad te hebben van discriminatie, kijk hier. Want wat volstrekt duidelijk is, is dat met de discussie die zwarte mensen en hun blanke bondgenoten proberen aan te zwengelen over de veranderingen in het uiterlijk van de pieten (die overigens al op heel wat scholen al is veranderd) een stroom van onvervalst racisme naar boven is gekomen. Zie bijvoorbeeld hier wat Humberto Tan naar zich toe kreeg. Ook op de website van Pietitie zelf miegelt het ervan. Kijk wat columnist Kustaw Bessems er aantrof: hier.

Kortom: het is in Nederland een stuk erger dan ik had gedacht, en ik beschouw mezelf niet als naïef. Er blijkt globaal héél weinig bewustzijn te zijn over wat racisme is, te zien aan al die uitspraken als ‘ik ben geen racist hoor, maar…’ Erg is dat ook politici òf aan de foute kant gaan staan, zoals Rutte, die ook al heeft besloten dat Piet zwart moet blijven, òf hun mond houden. Aan de andere kant zie je gelukkig ook mensen, waaronder minister Plasterk, die er voor pleiten dat het sinterklaasfeest nu maar eens een beetje moet worden aangepast. Benevens anderen, die ook niet specifiek te zien zijn als militante activisten, als Abram de Swaan, die schrijft: ‘Sint, breng ons dit jaar een doosje schmink in alle kleuren van de regenboog’, of Erik Muiswinkel, hier.

De werkelijke discussie gaat allang niet meer over zwarte piet, voor zover het daar überhaupt ooit over is gegaan. In De Groene van deze week een interessant redactioneel van Hassan Bahara (zal wel een buitenlander zijn). Hoe meer het protest tegen zwarte piet bij de dominante blanke meerderheid badinerend wordt weggezet als ‘die allochtone Twitterintellectuelen die racistische spoken zien waar ze niet zijn’ (citaat van Arjen van Veelen, NRC columnist) hoe meer dit soort miskenning leidt tot feller wordende reacties. ‘De opstand van de groep niet-knuffelbare gekleurde Nederlanders die korte metten wil maken met de hegemonie van de witte, mannelijke, heteroseksuele bovenlaag’, noemt Bahara dat (hele redactioneel hier)

Hun motivatie is niet alleen een aanpassing of afschaffing van zwarte piet, maar evengoed een decennium oud maatschappelijk debat waarin vooral de ander de kop van jut was. Het was de moslim, de allochtoon die zich diende te verhouden tot de Nederlandse cultuur en tradities die zoveel verlichter en vooruitstrevende zijn dan de zijne. Culturele en religieuze gebruiken van de nieuwkomer mochten openlijk bekritiseerd en bespot worden. Hij had het maar te slikken. Maar nu de nieuwkomer vraagtekens zet bij een Nederlands stereotype schiet men in het defensief. Schrijver Abdelkader Benali – zelf ook geen onverdienstelijke ‘allochtone Twitter-intellectueel’, vatte dat zo samen: Als je kritiek op islamitische tradities accepteert als onderdeel van de open samenleving, dan mag ook zwarte piet onderdeel zijn van die kritiek. Het is, kortom, payback time.

De ‘allochtone Twitter-intellectuelen’ die genoeg hebben van de dubbele moraal zullen hun mond niet meer houden, en ze hebben medestanders. Waaronder de Europese Commissie tegen Racisme. En de Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. En een paar organisaties die zich al sinds jaar en dag inzetten voor een samenleving die accepteert dat we feitelijk multicultureel zijn en dat ook zullen blijven, als Eén land, één samenleving (hier), en het Platform Stop Racisme en Uitsluiting (hier) Ik leg daar mijn twee cents bijdrage graag naast.

——————————————————————————-

En voor wie ze gemist heeft: dit vond ik goede bijdragen aan de discussie:
Bas Heijne, hier

Het gaat, daar zit de pijn, om miskenning. Er is in Nederland niets ergers.
Voor zulke gevoelens kan ik begrip opbrengen. Alleen jammer dat die emoties inmiddels ieder debat gijzelen en lamleggen. Wie maar ten strijde blijft trekken tegen zichzelf verheven voelende ‘goede’ mensen, zonder ooit een schandaal als een probleem te willen zien, vecht de vorige oorlog uit. Want intussen worden al die terugkerende discussies allang weer gekleurd door sentimenten die door de achterdeur van de samenleving zijn binnengeslopen en die het gevoel van miskenning ruim voorbij zijn – zuivere hatelijkheid en ongeremde haat. Je daar stug blind voor houden, uit afkeer van de betweters van weleer, is nieuwe politieke correctheid.

Asha ten Broeke, hier

Ik vrees dit: dat het oké is om iemand die laat weten dat hij door jou gekwetst is uit te lachen en weg of dood te wensen. Dat de bezwaren van een zwarte minderheid ondergeschikt zijn aan de feestelijkheden van de witte meerderheid. Dat zwarte pijn minder waard is dan wit plezier. En dát, lieve mensen, is puur, onversneden racisme.

En nog een stuk van een ‘ervaringsdeskundige’ dat ik zeer de moeite waard vind. Pascal (Sa’id) Vanenburg, Nepneger. Hier

De blanke Nederlander bedoelt het nooit lullig of racistisch en is er derhalve van overtuigd dat hij het dus ook niet is. Of het nu gaat om Zwarte Piet (traditie!) of Marokkanen rifapen noemen (joh, geintje!), het is niet kwaad bedoeld en degene die er aanstoot aan neemt is een overgevoelige mierenneuker. Racistisch? Welnee, nooit wat van gemerkt. Ook naar aanleiding van dit stuk zullen er mensen zijn die zich er niet in herkennen, die het in hun omgeving nooit meemaken en wiens vrienden zich er niet schuldig aan maken.