De beelden van een indrukwekkende demonstratie, tienduizenden, zeggen ze, iets tussen de vijftig en tachtig duizend mensen die met elkaar vieren dat ze veertig jaar geleden, op 25 april 1974, met een geheel vreedzame coup van de dictatuur werden bevrijd en Portugal een vrij land werd.

Het is een wonderbaarlijk verhaal, ik keek op de laptop van Lon nog eens naar de uitzending van In Europa van Geert Mak (zie link helemaal onderaan), die een mooi beeld geeft van een brave coup, waarbij de tank nog netjes wachtte tot het licht op groen sprong, en de kapitein die de minister moest arresteren zich nog zorgen maakte dat je dat eigenlijk alleen mag als je minstens majoor bent. Ik vroeg het isabel, die zelf naar Nederland was gevlucht, hoe dat kon, dat er nauwelijks bloedvergieten was, en ook geen wraak tegen al die rotzakken van de Pide die mensen hadden gemarteld. Dat ze het land uit werden gezet was straf genoeg, is het antwoord.

Achter de eerste spandoek liepen de oude pioniers. Zie die man met dat Che Guevara t-shirt. En meteen daarachter aan, de jonge communisten. Die hadden een heel goed georganiseerde eigen stijl: wie niet springt is voor de regering, riepen ze, ja dan begon iedereen te springen. Een andere truc die ze hadden was tien stappen terug, en dan rennen met z’n allen. Deed het ook erg goed.

Ik vroeg aan Isabel hoe het zit het ultrarechts en fascisme in Portugal, want dit riepen ze: altijd 25 april, nooit meer fascisme. Tenslotte is bijna overal in Europa het bijna of geheel fascisme in opkomst. Maar niet in Portugal. Daarvoor zijn hier de communisten te sterk, was haar verklaring. En aan de vitaliteit die die jonge mensen met hun rode vlaggen hadden, en de juichende reacties zou je kunnen zien dat ze gelijk heeft. Misschien moeten we maar emigreren naar Portugal, zeiden Lon en ik tegen elkaar. Behalve dat er heel erg veel armoede is daar, de crisis heeft erg toegeslagen, en ondanks die leuke communistische jongeren is de regering toch meer van het neoliberalisme. Vandaar dat ik ook maar mee sprong.

(Lon, Isabel en Bart)

Wat ik het indrukwekkendste vond van de demonstratie was al die oude mensen. Mensen die het nog hadden meegemaakt, en die het niet wilden vergeten. Al die grijze hoofden, al die vrolijke en ernstige oude koppen met een rode anjer in de hand, in de stoet zelf, en langs de kant, om de stoet langs te zien komen.

En nog meer dat ik indrukwekkend vond: al die verschillende groepen die vertegenwoordigd waren. De bond tegen fascisme, waar Isabel ook deel van uitmaakte, ambtenaren, boeren, met vrouwen in klederdracht, alle soorten links, kunstenaars, homo’s, migrantenorganisaties, leraren, alle sectoren van de samenleving vertegenwoordigd. Ik heb ze lang niet allemaal langs zien komen, de stoet was veel te lang.

Voor wie meer wil weten: hier is de link naar de uitzending over de anjerrevolutie.