(Dit artikel verscheen eerder op Facebook, maar werd daar verwijderd)
ISMAIL HANIYE, HOOFD VAN HAMAS, IN TEHERAN VERMOORD. Het was te verwachten. Israel had al een groot deel van Haniye’s familie om zeep geholpen, drie zoons, een heleboel kleinkinderen, zijn bejaarde zuster. Wanneer we er van uit zouden gaan dat het nodig is om tot een vergelijk te komen en de oorlog te beëindigen, was het stom om Haniye te vermoorden, want dat was een man waar mee te praten viel. Maar laten we langzamerhand maar aannemen dat Israël niet op een oplossing en niet op vrede uit is. Het zal verder weinig uitmaken, want er zijn zoveel Hamasleiders vermoord, en aangezien iedereen van Hamas er rekening mee houdt dat ze elk moment kunnen sterven is er altijd gezorgd voor opvolging.
De foto hierbij, van een Haniye die nog een stuk jonger was, maakte ik in 1998, toen ik hem in Gaza interviewde. Daar schreef ik over in mijn laatste boek, Nooit meer is nu, in een hoofdstuk over Hamas. Dit schreef ik: In maart 1998 interviewde ik Ismail Haniyeh, lid van Hamas en sportcoach aan de Islamitische Universiteit. Mijn man, afkomstig uit de politieke partij Fatah, kende hem goed en prees hem aan als een redelijke man. Iemand die ze er graag bij haalden als er spanningen waren tussen Fatah en Hamas. Ik wist toen nog niet dat hij het hoofd zou worden van Hamas en ik neem aan dat hij dat ook nog niet wist. Hij zat er wat afstandelijk bij, maar ontdooide toen we het hadden over Gullit. Hij was evenveel voetbalfan als politicus. Ik vroeg hem hoe hij de situatie inschatte. Wat hij dacht over de toekomst. ‘Wij hebben twee visoenen’ zei hij. ‘Enerzijds willen we dat Palestina weer een islamitisch land wordt, waar overigens ook joden kunnen wonen, zoals dat kon voor de komst van de zionisten. En waarom niet? Joden hebben vaker in islamitische landen geleefd, zoals achthonderd jaar geleden in Andalusië, zelfs Golda Meir moet toegeven dat de joden het toen niet slecht hadden. Maar dat kan nog lang duren. Voor nu is het belangrijk dat Israel zich terugtrekt tot achter de grenzen van 1967. Hamas is bereid om samen te werken met de PLO, met Fatah, ook al zijn er verschillen van mening’. En nee, hij vond niet dat Hamas het recht op gewapend verzet op moest geven, al is Hamas altijd meer geweest dan een verzetsorganisatie. Hamas biedt ook sociale voorzieningen, zoals sport voor jongeren. ‘Maar kijk, we waren bezet, ons land was gestolen, onze mensen werden gedeporteerd. Wij zijn de slachtoffers van zionistische terroristen. Net als de Nederlanders tijdens de Duitse bezetting. Jullie hadden het recht om je land te verdedigen. Ook met gewapend verzet, wij hebben dat ook. Elke dag worden er nederzettingen gebouwd op ons land. Hebben we niet het recht om ons land te verdedigen, te vechten om het terug te krijgen? Maar als het met vrede kan, als we met vrede onze rechten terug kunnen kijken, dan met vrede’.(2) Geloofde ik Haniye? Ja. Het klopte met wat ik zag, wat ik hoorde, ook van kritische mensen zoals mijn man die niet van Hamas was maar van Fatah. Het is, dankzij de uitbundige indoctrinatie die we inmiddels achter de kiezen hebben, voor een gemiddelde Nederlander moeilijk voorstelbaar dat Hamas veel verschillende kanten had. En heeft. Hamas is een volksbeweging op islamitische grondslag, maar het nationalisme is altijd belangrijker geweest dan het geloof. Hamas was niet van plan om te proberen om er een fundamentalistische staat van te maken. Net als Arafat, moslim, pleitte voor een seculiere staat, en bereid was tot een politieke oplossing. Ook hebben ze niets van doen met Al Qaida. Al Qaida heeft de pretentie de wereld te kunnen veroveren. Hamas houdt het graag bij de bevrijding van Palestina en is niet geïnteresseerd in een wereldkalifaat. Het was te verwachten, maar het doet me verdriet dat de man die ik zoveel jaar geleden sprak is gestorven. Het zal de zaak geen goed doen.