Woendag 22 juni a.s.:
Symposium ‘Zijn we achterlijk? Abrahamitische dialoog en het verlichtingsdebat’
Zijn we achterlijk?
Ook het afgelopen jaar is religie vaak onderwerp van gesprek geweest. Niet alleen in de media, maar ook in de kroeg, de kerk en op straat. De 11e september en de moord op Pim Fortuyn waren nog niet verwerkt of een nieuwe ‘religieuze moord’ schokte Nederland. Dé vraag die tot aan de dag van vandaag veel Nederlanders bezighoudt is: hoe kunnen mensen met verschillende religieuze en niet-religieuze achtergronden in Nederland samenwonen? Deze vraag lijkt in de publieke opinie, vooral door de zgn. Verlichtingsfilosofen, beantwoord te worden met: schaf de religie af of beperk de religie tot het privé-domein. Religie is achterhaald en achterlijk.
De organisatoren van dit symposium zijn ervan overtuigd dat religie juist niet beperkt moet worden tot het privé-domein en dat religie wel degelijk een verbindende en dus positieve functie in de samenleving kan hebben. Met dit symposium willen zij dan ook een eigen bijdrage leveren aan boven-genoemde discussie: is religie achterhaald en achterlijk? Zo ja, waarom dan? En: valt er iets te leren van de huidige kritiek op religie? Zo nee, hoe zou religie dan kunnen leiden tot concrete positieve activiteiten en ontwikkelingen?
Naast de behandeling van de centrale thematiek zal er ook teruggekeken worden op de eerste twee succesvolle sym-posia en de bundel ‘In de voetsporen van Abraham’. Wat hebben die teweeg gebracht? En: wat kunnen we van de positieve en minder positieve ervaringen hiervan meenemen naar dit symposium en de toekomst?
Tot slot zal er een ‘Leerhuis Abraham’ worden gepresenteerd dat in het najaar van 2005 van start zal gaan. Dit Leerhuis, een uniek project in Nederland, is vooral bedoeld om het proces van dialoog tussen de Abrahamitische godsdiensten verder te brengen. Meer informatie over dit Leerhuis vindt u elders in deze folder.
Wij hopen van harte u te mogen verwelkomen op dit symposium!
Werkgroep Interreligieuze Dialoog Nijmegen – www.interreligieuzedialoog.nl
Stichting Islam en Dialoog – www.islamendialoog.nl
Folkertsma Stichting voor Talmudica – www.folkertsmastichting.nl
Programma
10.00 – 10.30: Ontvangst met koffie en thee
10.30 – 10.35: Welkom/opening
10.35 – 11.00: Terugblik op de Abraham-symposia en de bundel ‘In de voetsporen van Abraham’ door dhr. Ertürk Alasag, coördinator van Islam en Dialoog
11.00 – 11.15: Reacties vanuit het publiek
11.15 – 11.45: Presentatie van het Abraham-Leerhuis door prof.dr. Aad de Jong, praktisch theoloog aan de Theologische Faculteit van de Radboud Universiteit Nijmegen
11.45 – 12.15: Reacties vanuit het publiek
12.15 – 13.15: Pauze/lunch en muziek
13.15 – 13.20: Opening van het middaggedeelte waarin de centrale thematiek behandeld zal worden: Zijn we achterlijk? Abrahamitische dialoog en het verlichtingsdebat
13.20 – 13.50: Bijdrage van dr. Erik Borgman, directeur van het Heyendaal Instituut in Nijmegen
13.50 – 14.10: Bijdrage van imam Abdulwahid van Bommel, publicist
14.10 – 14.30: Bijdrage rabbijn dr. Tzvi Marx, directeur van de Folkertsma Stichting (onder voorbehoud)
14.30 – 14.45: Kort onderling debat sprekers
14.45 – 15.10: Pauze
15.10 – 15.50: Debat tussen publiek en sprekers
15.50 – 16.00: Afsluiting
16.00 – 17.00: Napraten/bezinningsmoment
Dagvoorzitter: dr. Pim Valkenberg, universitair hoofddocent Dogmatiek, in het bijzonder de Theologie van de Religies aan de Faculteit der Theologie van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Deelnemers kunnen dit symposium ook zonder de bundel ‘In de voetsporen van Abraham’ gelezen en de eerste twee gelijknamige symposia bijgewoond te hebben, prima volgen. Wilt u alsnog een exemplaar aanschaffen van deze bundel, dan kunt u die voor €10,- (excl.porto/verkoopprijs is €14,90) bestellen via werkgroep@interreligieuzedialoog.nl.
Praktische informatie
– Aanvang symposium: 22 juni om 10.00 uur (- 16.00 uur)
– Plaats: Piet Gerrits Zaal van het Bijbels Openluchtmuseum, Mgr. Suyslaan 8 in Heilig Landstichting (naast Nijmegen).
– Prijs (entree en lunch): € 12,50, studenten € 5,00. Mocht u die dag ook nog naar het Bijbels Openlucht-museum willen, dan kunt u kaarten kopen tegen gereduceerd tarief.
– Infomarkt: In de pauzes is er gelegenheid om een kijkje te nemen op de infomarkt.
– Wijze van inschrijving: u kunt zich aanmelden via de kaart in deze folder of via het emailadres werkgroep@interreligieuzedialoog.nl.
– Inlichtingen: W.: www.interreligieuzedialoog.nl
E.: werkgroep@interreligieuzedialoog,nl
T.: 06 19634417 (dhr. E. Erdem)
– Vervoer: U wilt graag naar het symposium komen, maar u hebt geen vervoer? Bel: 058 2890466.
– Routebeschrijving: ontvangt u bij de inschrijving. U kunt uw auto op enkele tientallen meters van de zaal parkeren.
Met dank aan
Dit symposium wordt mede mogelijk gemaakt door:
En:
– Stichting Interreligio – www.interreligio.nl
– Stichting Trialoog – www.stichting-trialoog.nl
– WCRP Nederland – www.wcrp.org
– Stichting Intermonde – www.multicultureeldrenthe.nl
– Forum Utrecht – www.forum.nl
– Moslim Studentenvereniging Nijmegen –
www.ru.nl/msvn/phpBB2/index.php
– Stichting Cosmicus – www.cosmicus.nl
– Arnhemse Raad voor Levensbeschouwing en Religie –
www.raadvanreligiesarnhem.web-log.nl
– Katholieke Vereniging voor Oecumene – www.oecumene.nl
– Al Nisa – www.alnisa.nl
– en vele andere organisaties
Het ‘Leerhuis Abraham’, een uniek project voor jongeren in Nederland!
Met het ‘Leerhuis Abraham’ willen de organisatoren van dit symposium het proces van dialoog tussen de Abrahamitische godsdiensten verder brengen. Het doel van dit leerhuis is drieledig: kennismaken met de verschillende geloofstradi-ties, leren met elkaar hierover te communiceren en het leveren van een bijdrage aan het vormen van een netwerk van gelovigen uit de Abrahamitische tradities die geïnteres-seerd zijn in de dialoog.
Het leerhuis richt zich vooral op jongeren uit de Abrahami-tische tradities die door deelname aan bijvoorbeeld jongeren-bewegingen of kerkelijke structuren reeds enige belang-stelling hebben getoond voor de dialoog.
Deelnemers verplichten zich tot deelname aan een aantal bijeenkomsten die in de loop van een bepaalde periode worden gepland. De bijeenkomsten van het ‘Leerhuis Abraham’ zullen begeleid worden door een deskundige cursusleider en docenten voor de verschillende onderdelen.
Per bijeenkomst zijn drie soorten activiteiten voorzien. Allereerst: leren door het gezamenlijk lezen van teksten uit de religieuze bronnen. Daarbij valt de nadruk op het samen lezen van de verhalen rond Abraham in de Hebreeuwse Bijbel, het Nieuwe Testament en de Koran. Vervolgens: leren door samenwerking in een workshop waarbij enkele wezenlijke problemen op het gebied van de dialoog tussen de Abrahamitische godsdiensten centraal worden gesteld. En tot slot: leren door samenwerking in een gezamenlijke praktische activiteit op het gebied van het verbeteren van de samenleving of het gezamenlijk vieren van het geloof in de ene God van Abraham.
In het najaar van 2005 zal het Leerhuis Abraham van start gaan met een eerste groep waarin de methode beproefd en geëvalueerd wordt. Bij een positieve evaluatie zullen vanaf 2006 meerdere groepen van start gaan, telkens in relatie tot een maatschappelijk veld waarop veel jongeren uit de Abrahamitische religies werkzaam zijn. Te denken valt aan: onderwijs, zorg, media, politiek, religieuze instituties. Telkens zal, waar mogelijk, worden samengewerkt met beroepsgroepen uit het veld.
Meer informatie over dit Leerhuis krijgt u tijdens het symposium of vindt u binnenkort op de website www.interreligieuzedialoog.nl.
In Nederland leek het er inderdaad op dat religie zijn langste tijd gehad heeft. Leek want de rest van de wereld ontwikkelde zich precies de andere kant op. Met name in de tweede en derde wereld landen neemt religie de plaats in van vroegere politieke systemen als communisme en socialisme. Het biedt daar meer zekerheid en voordeel dan de (corrupte) overheid. Je ziet een trend van enerzijds de liberale Westerse religie (die krimpt) en anderzijds de strengere niet-Westerse versie. Overigens zal het Christendom binnen een aantal jaren de grootste godsdienst ter wereld zijn in weerspraak van wat er nu over de Islam wordt geschreven.
Zo’n open dialoog lijkt me erg leerzaam, nuttig, en aangenaam. Alleen op die manier kunnen wederzijdse vooroordelen tussen verschillende geloofsrichtingen en tussen gelovigen en niet-gelovigen worden bestreden en overwonnen. En kan op basis van gemeenschappelijke uitgangspunten en idealen samengewerkt worden aan verbetering van de maatschappelijke verhoudingen, die de laatste jaren zo zijn verziekt.
Ik heb wel een kanttekening. De titel “Zijn we achterlijk?” is natuurlijk bedoeld als een retorische vraag, maar vind ik toch niet zo gelukkig gekozen. Je hoort bepaalde mensen al roepen: “Ja!” In massacommunicatie is het van groot belang dat korte boodschappen eenduidig en helder zijn. (Vandaar ook mijn kritiek op het SP-affiche in de campagne tegen de Europese “Grondwet”).Een betere titel zou m.i. zijn geweest: “Hoezo achterlijk?”
Overigens: verhalen rond Abraham staan toch niet in het Nieuwe, maar het Oude Testament?
Beste Aad, je hebt gelijk dat je er op wijst dat het christelijke geloof zich juist weer aan het uitbreiden is – kijk naar alle ‘born-again christians’ in de VS, met in mijn ogen niet zo frisse politieke opvattingen.
Ik vind zo’n dialoog tussen de verschillende ‘grote’ mono-theïstische religies niet alleen interessant omdat ik denk dat er een grote gemeenschappelijke kern in aanwezig is, ik ben ook wel weer geïnteresseerd in de vraag naar religie in deze tijd.
Ik kom natuurlijk ook uit de jaren dat diverse emancipatiebewegingen tegelijk opliepen met de ontkerkelijking, en dat heeft bij veel (inmiddels) niet-gelovigen gezorgd voor wantrouwen en koudwatervrees tegen religie überhaupt, alsof gelovig zijn per definitie hetzelfde is als conservatief zijn. Ik ben zelf op latere leeftijd alsnog ‘uitgekomen’ als religieus, en weet dus dat een progressieve of socialistische levensopvatting heel goed samen kan gaan met geloof. En niet als vervanging van iets, maar als elkaar wederzijds verdiepend. Ik zie iets dergelijks ook bij moslims die niet zomaar de rituelen overnemen die ze van huis uit hebben meegekregen, maar echt op zoek zijn gegaan wat geloof voor henzelf betekent – en zoals dat op dit weblog al vaker is verteld, kan gelovig zijn en ook voor gelijke rechten opkomen heel goed samen gaan, meer, elkaar versterken. Maar dat is voor veel mensen nog een rare gedachte. Vandaar dat ik dergelijke dialogen heel interessant vind. Het is alsof we iets terug moeten veroveren dat ten onrechte in de politiek conservatieve of zelfs reactionaire hoek wordt geplaatst.
Wist je trouwens dat iedere dag circa 13 autochtone, veelal hoger opgeleide burgers zich bekeren tot de islam en dat er in Nederland al circa 45 duizend autochtone moslims zijn. Toen ik dit hoorde, dacht ik direct: hey wat fijn, kunnen we moslims uiteindelijk echt accepteren als een interne groep. 🙂
@ Aad (1):
Voor zover ik weet heeft het Christendom al lang veruit het grootste aantal aanhangers, en staat de Islam wat dat betreft op de tweede plaats.
@ Aad , ik vind het nogal een verkeerd benadering en kijk naar de zaken,
althans niet zoals het hoort te zijn, een samenleving is nou eenmaal zo divers, dat het punt van vershil geloof is of muziek , kleren dat men draagt
etc. verscheidenheid is en kan Alleen maar goed zijn, dus als we nou niet meer iedeeen en alles etieketteren, dan gaan we hopelijk en eindelijk naar inhoud kijken waardoor discussies en debatten wat nuttiger en aangenamer worden.
je kwalificeert de ene religie als liberaal en de andere als streng, zegt dat dan niet eerder iets over de persoon die dit zegt dan hetgeen waar naar gekeken wordt ? van mij mag men geloven wat ie wilt (zeer liberaal of
zeer streng of extreem ongelovig ) als we binnen de normen van fatsoen blijven en het verschil erkennen en aanvaarden, je zult zeggen ik gebruik ook kwalificaties, nou dat doen ik wel om juist te laten zien dat ik daar niet eens naar kijk en dat het meer om de inhoud moet gaan, beschaafd debatteren en discusseren over verschillen zonder dat je de ander hoeft te bekeren want das niet het doel opzich maar wel mekaar begrijpen das wat de mensen nodig hebben om van de imapsse uit te komen.
Beste Imad, waar heb je die cijfers vandaan, 13 per dag (in Nederland?) en 45.000? Ik schatte het aantal tussen de 3.000 (Moslim Informatiecentrum)en 10.000 (Rafiq Fris). Ik ben trouwens eens benaderd door de NOS over een onderzoek naar dit fenomeen, maar heb daar verder niets meer van gehoord.