Tweede Pinksterdag – alweer in De Nieuwe Liefde, gewijd aan een nieuw boek, getiteld Flexibel Geloven, door Manuela Kalsky en Frieda Pruim, die de interviews maakte. Ook ik sta er in, als ‘bekeerling’ hoewel ik mezelf nooit zo zou noemen.

Manuela Kalsky introduceerde een nieuwe term, MRB, multiple religieus belonging, voor die mensen die zich niet houden aan de beperking van één godsdienst, en, bijvoorbeeld, zowel christen zijn als boeddhist. Kalsky gaf zelf toe dat het een beetje klonk als een nieuwe enge ziekte, ‘ik heb MRB’, en dat het misschien ook wel besmettelijk was. Veel mensen in het boek, of aanwezig bij deze middag lieten zien dat het heel goed gaat: Jotika Hermsen, nu boeddhistische meditatieleraar, die ik nog ken als Joke, als collega-docenta aan het IVABO, was daarvoor christelijke non. En ook al is ze uitgetreden uit het klooster, ze ziet zichzelf als een volgeling van Boeddha én Jezus. Een boeddhistische christen dus. Dat kan ook spanningen inhouden, zegt Diana Vernooij, die ik ken als voorganger in De Duif, zo is het begrip ‘hoop’ heel belangrijk voor christenen, maar niet voor boeddhisten die vinden dat je alle hoop op een beter leven moet laten varen. Maar waar het weer wel spoort: in het vertrouwen dat je heilzamer kunt leven.

Ik viel dan in het boek in de categorie bekeerling, maar ook ik pas makkelijk in de definitie van ‘flexibele gelovigen’, want weliswaar is de studentenekklesia mijn thuisbasis, maar ik laat mij ook inspireren door andere geloven, door andere rituelen. Of om het plat te zeggen: ik jat alles wat niet spijkervast zit. Ik ben ontroerd als ik bij de start van de Keti Koti maand een plengoffer bijwoon door een Surinaamse Nederlandse vrouw, die de een gebed zegt voor de voorouders. Ik hecht net als de liturgen van de Ekklesia aan het terugzoeken naar de oorsprong van het christendom, dus naar de joodse wortels ervan. Shura Lipovsky die prachtig joodse liederen zong zei het ook: we vergeten niet dat Jezus een gelovige jood was. En ik zie de overeenkomsten met de islam, ik kan moeiteloos mee in de manier waarop veel moslimvrienden hun geloof beleven, en ben getrouwd geweest met een moslim. En dan leer ik van het boeddhisme precies dat waar ik als wereldverbeteraar te weinig van heb: te weinig aandacht voor het hier en nu, te weinig vermogen om te accepteren dat we niet alles kunnen veranderen en ons soms neer moeten leggen bij het leven zoals het is. Die tegenstrijdigheid: accepteren en onrecht niet kunnen accepteren is voor mij een creatieve spanning die ik wel nooit op zal lossen. Maar voor een steeds weer opnieuw te bevechten balans zijn beide polen voor mij belangrijk.

Het was een mooie middag, met veel interessante gasten die ik hier niet eens noem, fijn geïnterviewd door Annemiek Schrijvers, met de joodse muziek van Shura, met buikdanseres Kaouthar Darmoni die ons even losschudde – de gemiddelde christen zit niet erg los in de heupen – met Jetty Mathurin die als Taante het eerste exemplaar van het boek in ontvangst nam, en als Jetty met de twee schrijfsters een plengoffer deed, en een zaal vol heerlijk eigenwijze mensen.