Haci Karacaer, de directeur van de Turkse islamitische organisatie Milli Gorus heeft ook zijn bijdrage geleverd aan het boek van Bart Top. Over de dag dat hij hoorde dat Theo van Gogh was vermoord:

Mijn eerste reactie was ongeloof. Dat kan toch niet waar zijn. Ik heb geprobeerd mijn afspraak door te laten gaan, maar dat ging niet. In die hektiek werd al snel duidelijk dat de dader een moslim was. Dan grijp je naar je hart.

Die dag deed ik mee aan een geimproviseerde persconferentie van Marokkaanse organisaties in politiek-cultureel centrum De Balie. Daar was binnen een uur toe besloten. Die dag, die week, groeide mijn respekt voor die Marokkaanse organisaties. Ik ken ze allemaal, maar ze hebben toen echt een immense prestatie neergezet.

In zijn algemeenheid vind ik dat de discussie over islam en integratie overigens al een paar jaar niet redelijk. Die discussie lijkt elk doel te hebben verloren. Ik heb niet de indruk dat de deelnemers aan dat debat het beste met elkaar voorhebben. Er heeft zich een rare paradox van dit land meester gemaakt. De toon van het debat wordt steeds rauwer, grover en dan roepen mensen nog dat ze niet alles mogen zeggen. Maar wat is er in dit land niet gezegd?

Karacaer laat weten niet te hebben overwogen om vanwege Submission naar de rechter te stappen: wij wensen niet via de rechter met de samenleving te communiceren. Maar nee, het gaat er hem niet om om de islam te beschermen.

Mijn inspanning is er niet op gericht om de islam te beschermen maar om moslims te beschermen. Ik richt mijn op de mensen, niet op de religie. Religie is niets zonder mensen, zonder gelovigen, zonder aanhang. Ik zet me in om de moslims een plek te geven in Nederland. mee te laten doen, aansluiting te laten vinden op de hoofdstroom.

De kloof wordt wijder. Vooral onder jongeren. Iedereen heeft het over de analfabete eerste generatie, maar daar ligt de pijn niet. Er ontwikkelt zich onder de jeugd een heel rigide zwart-wit bij elkaar gesprokkelde islamitische identiteit. Dit betreft jongeren die goed Nederlands spreken en die elkaar op internetfora treffen. Deze jongeren hebben geen ruimte voor twijfels en soms zelfs geen ruimte voor genade. Die staan los van elke realiteitszin.

Nederlanders lijden aan smetvrees. Ze hebben altijd een beul aangewezen uit het midden van de lokale bevolking: jongen, jij bent verantwoordelijk voor jouw mensen. Zo word ik nu ook aangesproken: jij moet jouw mensen zeggen… Ik zie nog Afshin Ellian tegen Mohammed Benzakour tekeergaan: Jij moet tegen je mensen zeggen..Terwijl Benzakour niet eens een gemeenschap of moskee vertegenwoordigt.

Afshin Ellian is natuurlijk geen doorsnee-Nederlander.

Maar wel op handen gedragen door het establishment. Het gaat mij om de stijl van communiceren met andere culturen. Alle vertegenwoordigende organisaties zijn door de overheid bedacht. Niet een van die clubs is door de mensen zelf opgezet. Waar het mij om gaat is dat er nog steeds namens mensen gedacht wordt op basis van het model van gastheer-gast. We zijn nog altijd gasten en de gastheer bedenkt namens ons allerlei dingen, legt ons soms de vraag voor wat wij er van vinden, en that’s it. Ik vind dat de grootste makke van ons land.

Er is op een breed scala een dialoog gaande binnen de geloofsgemeenschappen: vooral over man-vrouw-relatie, een hand geven, gescheiden vergaderingen.
Ik zeg ook tegen niet-moslims: je moet mensen niet de eigen emancipatie-ervaring of het eigen emancipatieoproces opleggen. Je moet mensen de ruimte geveb om hun eigen ervaring op te doen. Dus in ons emancipatieproces is er absoluut ruimte voor een hoofddoek. Voor ons geldt niet dat je pas geemancipeerd bent als je die niet meer draagt. Ik neem het de westerlingen kwalijk dat men de mond vol heeft van mensenrechten, democratie en emancipatie, maar tegelijkertijd geen geduld opbrengt, geen ruimte geeft aan mensen om die ervaring zelf op te doen. We kunnen geen emancipatie reproduceren. Ik kan tegen moslimvrouwen niet zeggen: jullie moeten allemaal een blauwe overall of tuinbroek aantrekken, want zo hebben ze dat in dit land gedaan. Of je moet ophouden met beha’s dragen of je moet met bordjes gaan demonstreren “baas in eigen buik”. De accenten liggen anders, de instrumenten zullen verschillen. Wij doen bijvoorbeeld met de vroiuwenfederatie van Milli Gorus een project over geweld in huis. Daar doen steevast imams aan mee. Wij laten mannen meedoen, omdat wij niet geloven dat je vrouwen wijs moet maken dat ze rechten hebben, zonder dat je hetzelfde aan die man vertelt.

Ik vind dat de samenleving op een valse manier druk legt op islamitische organisaties, meer dan oop christelijke organisaties die er ook moeite mee hebben (met homoseksualiteit). Geert Dales, de voormalige Amsterdamse wethouder, heeft nooit voorgesteld om met wat dominees homocafes te bezoeken. Maar dat wilde hij wel doen met imams.

U vindt dat er met twee maten gemeten wordt?

Jazeker, op die pijnpunten worden moslims overvraagd. Dat komt omdat de islam in Europa en in Nederland nog steeds als buitenstaander en indringer wordt gedefinieerd. Er zijn maar weinig politici die openlijk durven zeggen dat de islam in Nederland is en blijft. Sterker nog, de gemiddelde politicus lijdt aan een ziekte, aan een fobie om als soft tegenover moslims aangemerkt te worden. Dat is op dit moment in de politiek een doodzonde.

Je kunt geen politiek bouwen op gevoelens van rancune of onvrede. LPF en Leefbaar Rotterdam zijn net zo hard weer uit elkaar gevallen. Ik vind Leefbaar Rotterdam echt geflipt. Mensen die in het begin keihard geloofden in democratie en daarom meededen aan de verkiezingen. Die dachten: we hebben een derde van de raad, en we gaan alles anders doen in Rotterdam. Die worden nu geconfronteerd met de democratie. Het blijkt dat niet alles zomaar anders kan. Zo’n Michiel Smit die met de ME in een nacht Rotterdam wil schoonvegen. Dat noem ik flippen van vertrouwen in de democratie.

In de islamitische wereld speelt dat precies zo. Als de weg van de democratie niet werkt, blijft alleen nog maar de religie over als vehikel om mensen te mobiliseren. Uit die onvrede is de politieke islam geboren. Dat is ook eem vorm van flippen.

(Het voorafgaande zijn citaten uit een interview met Karacaer in het boek van Bart Top, Religie en verdraagzaamheid. Lees vooral het hele interview en het hele boek)