Ik ben een stille fan van Pieter Hilhorst, die columns schrijft in de Volkskrant. Slimme gozer. Deze keer over het integratiedebat. ‘De voorkeur onder politici voor paardenmiddelen is een nieuwe vorm van vluchtgedrag, die vergelijkbaar is het met optimistische multiculturalisme van weleer.’
Voor wie de hele column wil lezen: hieronder.
Doorgeslagen dapperheid
Pieter Hilhorst
Volkskrant 6 april 2004
Het oude spreekwoord dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken, leidt al snel tot een omgekeerd misverstand. Als iets pijn doet, zal het wel goed voor je zijn. Uit onderzoek naar het placeboeffect blijkt dat mensen medicijnen met heftige bijwerkingen meer geneeskracht toedichten dan medicijnen zonder bijwerkingen. Als de duizelingen en de darmkrampen optreden waarvoor de bijsluiter waarschuwt, vertrouwen mensen erop dat ook het beoogde effect optreedt. En dus voelen ze zich beter. Van genezing is echter geen sprake, de werkzame stof ontbreekt immers. Deze patiënten voelen zich zelfs beter dan de proefpersonen die ook een placebo kregen toegediend, maar dan zonder bijwerkingen.
Het debat over integratie en immigratie kenmerkt zich door eenzelfde verlangen naar paardenmiddelen. Het idee is dat heftige problemen alleen opgelost kunnen worden met heftige oplossingen. Alles wat niet controversieel is, staat in deze logica gelijk aan pappen en nathouden. Pragmatisme wordt een eufemisme voor capitulatie. Pim Fortuyn was een meester in deze retoriek. Hij had lef, doorbrak taboes en dat zijn voorstellen pijnlijk waren bewees dat ze ook zouden helpen.
De aanpak van Fortuyn heeft inmiddels wijd en zijd navolging gekregen. Het pragmatisme is definitief ingeruild voor ideologische strijdbaarheid. Dus werd de aanval geopend op islamitische scholen, op hoofddoekjes en werd in Rotterdam gepleit voor een hek om de stad. En al die controversiële voorstellen roepen weer heftige reacties op. De liberalen wordt verweten dat ze verlichtingsfundamentalisten zijn. En heel soms durft iemand te suggereren dat we zo langzamerhand in een racistisch land leven. Zulke aantijgingen zijn voor Cliteur dan weer een reden om te stoppen met zijn columns. Waarna een nieuwe ronde volgt van opgewonden commentaren. Zo houdt de hysterie het land in de greep.
Nu is de vrijheid van meningsuiting me heilig. Iedereen mag schrijven en zeggen wat hij wil. Ik ben tegen elke vorm van censuur of zelfcensuur. En toch is er iets mis met de hoge toon van het debat. Ik geloof namelijk dat de grootste winst bij de integratie van nieuwkomers te behalen is met beleid dat niet controversieel is. Met een aanpak die niet vraagt om lef maar om volharding.
Neem de grote concentratie van kansarme allochtonen in de grote steden. De controversiële voorstellen zijn legio. Fortuyn pleitte voor gedwongen spreiding en de VVD wil vluchtelingen verbieden om te verhuizen naar de grote stad. Zulke voorstellen leveren steevast heftig debat op. Ondertussen zijn alle partijen er voorstander van dat er in de stad meer duurdere woningen moeten komen en in de randgemeenten meer goedkope woningen. Ondanks deze brede consensus komt er in de praktijk vooral van de groei van het aantal goedkope woningen in de randgemeenten weinig terecht. Waarom is dat? Daarover wil ik graag discussiëren.
Een andere zeurende kwestie is de inburgering van de nieuwkomers. Over het belang hiervan is al jaren overeenstemming. Toch vallen de resultaten tegen. Teveel cursisten vallen uit en wie wel de eindstreep haalt blijkt te weinig te hebben geleerd om zich te kunnen handhaven op de arbeidsmarkt. Een groot probleem, en dus worden er heftige maatregelen voorgesteld. Wie niet slaagt voor zijn inburgeringsexamen moet maar vertrekken. Ondertussen wordt er amper gekeken naar de oorzaak van de hoge uitval. De aanpak van de cursussen blijkt namelijk hopeloos uniform en rigide. Aanpassing aan het niveau van de nieuwkomer is er niet bij, en het tijdelijk onderbreken van de cursus in verband met werk of zwangerschap is ook onmogelijk. Maar een pleidooi voor betere organisatie klinkt niet bijster dapper.
Voor integratie is werken essentieel. En dus is het desastreus als allochtone jongeren zonder diploma de school verlaten. Toch is de uitval op het vmbo op dit moment 25 procent, met een oververtegenwoordiging van allochtone leerlingen. Zowel de PvdA en de VVD erkennen dit probleem in hun integratienota’s. Beide partijen schrijven dat niemand het onderwijs mag verlaten zonder diploma. De PvdA wil zelfs dat jongeren tot 23 jaar worden verplicht om zich te scholen tot ze een diploma hebben. Maar hoe organiseer je dat? Dat is voorwaar geen sinecure. De vmbo-scholen zitten niet te wachten op een nieuwe zware taak: het in de avond bijscholen van ongemotiveerde schoolverlaters die overdag een baan hebben. Een verplichting klinkt lekker streng, maar is in wezen een zwaktebod. De dadendrang komt in de plaats van een goed begrip voor de oorzaak van de uitval van zoveel leerlingen.
De voorkeur onder politici voor paardenmiddelen is een nieuwe vorm van vluchtgedrag, die vergelijkbaar is met het optimistische multiculturalisme van weleer. In beide gevallen sluiten politici hun ogen voor de modder van de beleidspraktijk. Het is dom om uit haat tegen de zachte heelmeesters ons dan maar over te leveren aan de harde heelmeesters die lukraak snijden en amputeren. Een beetje pragmatisme is zo gek nog niet.
Ineke hangt graag briefjes met wijsheden aan onze muren en deuren. Zoals deze, uit de Tao:
“Misschien bent u tot grote dingen in staat.
Maar het leven bestaat uit kleine dingen”
Schiet vaak door mijn hoofd de laatste maanden.
Mooi! Dat mag bij mij ook wel aan de muur.
Hoi Anja;
Volgens mij zijn die paardemiddelen niets meer of minder dan gewoonweg opgekrikte partijpolitieke standpunten, zoals je ze ook vaak wel eens hoort zo vlak voor de verkiezingen. Dit is een heel normaal verschijnsel in de Nederlandse politiek en in de media eromheen. Wouter Bos kan wel iets gaan roepen, wat voor een kiezer leuk in de oren klinkt, maar na de verkiezingen valt men weer in dezelfde compromissen-sleur, hetgeen veroorzaakt, dat de politiek en politici zo vervreemd zijn geraakt van wat het publiek over het algemeen vindt.
Ik vindt wel jammer, dat Hilhorst iemand ten tonele voert, die zich niet meer kan verdedigen. Dan doe ik dat maar. Fortuyn nam wel aansprekende standpunten in; maar was tegelijk ook heus wel tot rede vatbaar om zijn mening te herzien. Ik noem hierbij het algeheel pardon, wat hij voor alle illegalen wilde invoeren. Een standpunt, die toch ook aansluit bij die van de S.P.
Fortuyn zelf heeft zijn ideeen niet in de praktijk kunnen brengen, waardoor Hilhorst nooit kan weten, of zijn “paardemiddel” ook gewerkt zou hebben. Hilhorst velt hier echter wel een oordeel over.
Hilhorst lijkt mij hier bijna een kloon te zijn van de aartsvader van het nederlandse pragmatisme: Kok. En alles wat naar Kok ruikt, dat pruim ik niet meer na jarenlang getracteert te zijn op zijn afgeschudde veren.
Een aantal maanden geleden, had het buro, dat zich bezighoud met al die taalcursussen berekend wat er extra nodig moest zijn om alle allochtonen op het gebied alleen al van taal dus bij te trekken op aanvaardbaar niveau. En…weet je hoeveel dat was?
19 miljard euro!! Waar zou Hilhorst dat weghalen? Of wat zou jij met dat geld nu doen, als ik je dat in handen zou geven Anja?
@ Herman, mee eens; begin eerst eens de hand te schudden van je buurman/vrouw (van welke afkomst dan ook). Echt problemen met asociale lui los je er niet mee op, maar daar heb je dan ‘gewoon’ – ik zet het tussen haken, omdat het niet zo vanzelfsprekend lijkt – wetten voor.
Een stukje uit Hilhorsts column ‘…Neem de grote concentratie van kansarme allochtonen in de grote steden. De controversiële voorstellen zijn legio. Fortuyn pleitte voor gedwongen spreiding en de VVD wil vluchtelingen verbieden om te verhuizen naar de grote stad. Zulke voorstellen leveren steevast heftig debat op. Ondertussen zijn alle partijen er voorstander van dat er in de stad meer duurdere woningen moeten komen en in de randgemeenten meer goedkope woningen. Ondanks deze brede consensus komt er in de praktijk vooral van de groei van het aantal goedkope woningen in de randgemeenten weinig terecht. Waarom is dat? Daarover wil ik graag discussiëren. ‘
Ik wil toch even melden – maar het klinkt niet zo luid in de Rotterdamse raad met maar 1 zetel – dat de SP er niet voor is om alleen maar middelduur en duur te bouwen binnen de ruit van Rotterdam… Ook typen huizen – en de mensen volgen ideeelerwijs in het kielzog – zou je moeten spreiden, waarbij basisprincipe moet zijn dat ‘wonen’ zowiezo betaalbaar moet zijn.