Het helpt altijd wel als we weten waar we het over hebben. Zo is er in Nederland nogal wat consternatie over het boerkaverbod. De boerka is een gewaad dat het hele lichaam bedekt, en komt uit Afghanistan. Er zijn volgens onderzoekster Annelies Moors in Nederland nauwelijks boerkadraagsters te vinden. Dit is een boerka:
Wat we in Nederland wel tegen kunnen komen zijn vrouwen die een nikab dragen, dat is een gezichtssluier die de ogen zichtbaar laat. Hier:
Dat zijn er in Nederland niet erg veel: de schatting is 300 a 400 moslima’s. De boerka is in Afghanistan verplicht. De boerka hoort bij de taliban, en wordt hier dus geassocieerd met onderdrukking en achterstelling. Maar de vrouwen die in Nederland een nikab dragen bestaan grotendeels uit bekeerlingen of vrouwen van Marokkaanse afkomst die hier zijn geboren. Die hebben hun eigen motieven om een nikab te dragen, maar die hebben niets te maken met onderdrukking of achterstelling. Ze worden er niet toe gedwongen door man of familie. De groep vrouwen spreekt Nederlands en is goed geïntegreerd. Misschien, zegt Moors, zijn die vrouwen minder actief op de arbeidsmarkt, ze kiezen vaak voor geloof en gezin. Maar dat is een Nederlands verschijnsel dat voor christelijke vrouwen even vaak geldt.
(Annelies Moors)
We hebben dus te maken met veel onwetendheid en nogal wat vooroordelen. Aan de ene kant zeggen politici dat ze de vrouwen waar het om gaat niet kennen, zegt Moors in Trouw van vanochtend, aan de andere kant gaan ze er wel van uit dat het om achtergestelde, onderdrukte vrouwen zou gaan. Zo wil burgemeester Cohen vrouwen die solliciteren met een nikab een uitkering onthouden, en minister Plasterk wil gesluierde moslima’s weren uit het onderwijs. Moors vindt dat symboolpolitiek – daarmee draag je niet bij aan de integratie, maar sluit je vrouwen juist uit. Want mochten er onder hen nog vrouwen zijn die tegen hun zin een gezichtssluier dragen, dan worden zij door de politieke plannen nog verder getroffen. Als ze straks nergens meer welkom zijn worden ze alleen maar afhankelijker, dan gaat de voordeur dicht en zien we ze niet meer.
Ook Annelies Moors is een groot voorstander van de bestrijding van afhankelijkheid van vrouwen, maar als de politiek werkelijk wat wil doen aan vrouwenonderdrukking moeten ze hun pijlen beter richten: op het bestrijden van huiselijk geweld of op mensenhandel. Nu wordt van iets dat geen probleem is een probleem gemaakt, en daar vervolgens ook nog een verkeerde oplossing voor bedacht.
Ik moest bij het lezen van dit artikel denken aan minister van der Laan, die er ook vanuit ging dat inburgerende vrouwen die een voorkeur hebben voor een vrouwengroep wel onder druk van hun mannen zouden staan. Alsof het geen eigen keuze zou kunnen zijn. Maar stel dat er inderdaad vrouwen bij zijn van wie de man niet wil dat ze in een gemengde groep zit, is zij er dan mee geholpen dat je haar dwingt om in een groep met mannen in te burgeren? Ook op dat punt is er sprake van een gebrek aan inzicht en kennis over de vrouwen zelf. Want als we willen dat vrouwen assertiever worden, dan is de veiligheid van een vrouwengroep nou net uitgerekend een goede eerste stap en die vrouwen help je nou net helemaal niet met dwang.
Annelies Moors beseft dat het politieke klimaat roept om ‘hard aanpakken’, en het is voorspelbaar dat haar onderzoek afgeschilderd zal worden als een veel te genuanceerd verhaal vanuit de ‘multicultikerk’. Maar je moet de discussies niet door elkaar laten lopen, zegt ze. “Nikab-draagsters zijn meestal goed geïntegreerd. Ik snap dat er mensen zijn die vinden dat de gezichtssluier niet in ons straatbeeld past. Maar ik zie ook wel eens Nederlanders met een uitstraling die ik niet prettig vind. Het gaat veel te ver om deze kleine groep als zondebok te beschouwen en zulke vergaande maatregelen te nemen”.
Ik baseer dit verhaaltje op het artikel in Trouw. Ik hoop dat de visie van Moors daarin goed is weergegeven. Zo niet, dan kom ik daar nog een keer op terug.
Is een boerka/nikaab verbod niet eerder wenselijk omdat het dragen ervan in de publieke ruimte volkomen diametraal staat ten opzichte van alles waar deze samenleving voor staat?
Je loopt toch ook niet op straat met een bivakmuts of motorhelm op?
We hebben een nogal verschillend idee waar deze samenleving voor staat, Kees. Maar dat wist je natuurlijk al.
Gelovigen hebben natuurlijk niet meer of minder rechten dan ongelovigen, dus als ik zoals Kees zegt de straat op mag met een bivakmuts met behoud van uitkering en zonder daarop door de politie aangesproken te worden, mogen deze vrouwen dat ook!
Dit stukje hierboven is bedoeld als informatie voor mensen die het verschil niet weten tussen boerka en nikab, en die het interessant vinden om de resultaten te horen van het onderzoek van Moors – die onderzoek heeft gedaan naar de vrouwen waar het over gaat, en anders dan vele anderen weet waar ze het over heeft. Het zou weer eens een vooroordeeltje kunnen schelen.
Het is zeker niet bedoeld als een uitnodiging om weer helemaal opnieuw te beginnen over wat iedereen denkt over hoofddoek en sluier. Dat weten we nu wel.
En voor de zevenhonderdzesentachtigste keer: gelijkwaardigheid tussen vrouwen en mannen betekent dat vrouwen hun eigen keuzes mogen maken ook als de Kezen en Peters en Hanzen het daar niet mee eens zijn. Zelfs ik hoef geen enthousiaste aanhanger te zijn van gezichtssluiers om er in geïnteresseerd te zijn dat het gaat om vrouwen die hun eigen keuze maken en die je dus moeilijk weg kunt zetten als onderdrukt of achtergesteld.
Zou het misschien ook mogelijk zijn om eens wat meer energie te steken in onderzoeken en begrijpen, en wat minder in oordelen?
Nog even een leuke aanvulling: ik was een paar weken geleden op de Oman-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, en in dat land hebben ze weer een ander idee over hoe een burqa eruitziet.
In Oman lijkt een burqa op een soort Zorro- of Batmanmasker, dat moet voorkomen dat de gezichtshuid teveel wordt blootgesteld aan de zon.
Voor degenen die te gierig zijn om een kaartje te kopen voor de tentoonstelling: dit is dus een Omaanse burqa: http://photography.nationalgeographic.co.in/photography/enlarge/omani-burqa_pod_image.html
Hier is het hele rapport, over het ‘boerkaverbod’ debat en de niqab draagsters waar het over gaat.
Dank je wel, Ilse.
“Voor degenen die te gierig zijn om een kaartje te kopen voor de tentoonstelling: ”
Kijk, dit zit me nou dwars aan deze hele discussie – het insinueren over en weer. Misschien, Jack, zijn mensen (zoals ik) niet naar die tentoonstelling gegaan omdat ze er niet van wisten. Of omdat ze geen tijd hadden. Omdat ze het niet interessant vinden, omdat ze iets beters te doen hadden, omdat ze… snap je? Hou nou eens op met al die hatelijkheden, en dan komen we een stuk verder. Over vooroordelen gesproken zeg. Jakkie.
Er is echt niet één originele reden meer te verzinnen waarom we hoofddoeken en sluiers zouden moeten verbieden, de hele trits van zullie moeten zich maar aanpassen en wij doen dat hier niet zo kennen we al helemaal van buiten. Dus doe niet. Ga een rondje klompendansen.
Zoals verwacht is mijn post van 5/12 op het weblog van Mw. A. Meulenbelt aangepast. De strekking is nu: Mw. A. Meulenbelt is dankbaar dat ik haar heb gewezen op de bron van het rapport. Hiermee compromitteert ze mij: Ik wees haar erop dat nuance noodzakelijk is. Zij brengt het nu of ik het met haar eens ben. Dat is niet zo.
Ach jee, Ilse ‘gecompromitteerd’, want dat ik dank je wel zeg voor de link naar het oorspronkelijke rapport van Moors, daar zouden mensen door kunnen denken dat ze het met me eens is, nee, dat snap ik, dat kunnen we niet hebben.
Nou zei je in je bijdrage volgens mij niets anders dan dat Moors haar onderzoek niet goed had gemotiveerd of zo, wat geheel tegengesproken werd door het rapport dat jij zelf instuurde. Dat leek me dus niet echt een bijdrage.
Maar ga vooral je gang, Ilse, vertel het maar. Wat is nu eigenlijk je bezwaar, want alleen maar roepen dat nuance noodzakelijk is terwijl dat in het geroeptoeter over boerka’s nu precies is wat Moors aanbrengt, dat schiet niet op.
Wat me opvalt bij de linksmensch dat ze tegen godsdient zijn, maar voor de Islam. Nee Anja je zult het wel goed bedoelen, net zoals je alle geweld van de Hezbollah goed praat, ga daar wonen. Dan kun je voelen hoe dat daar is.
Met dat rechtse brabbeltaaltje over de ‘linksmensch’ bedoel je mij, Johnny? Een apart en verderfelijk mensensoort dat dringend bestreden moet worden of zo?
Ik ben niet tegen ‘godsdient’, ik ben ook niet specifiek voor de islam, ik ben vooral voor vrijheid van godsdienst zoals is vastgelegd in onze Grondwet.
En geweld goedkeuren? Verzet tegen bezetting wel, ook dat hoort bij de rechten van de mens, aanvallen op burgers niet. Kun je allemaal al weten Johnny, want dat heb ik hier tig keer herhaald.
In Hezbollah gaan wonen lijkt me niet zo’n goed idee, ik weet ook niet waar het ligt.
Als je hier enige indruk wilt maken, Johnny, als je überhaupt nog eens aan bod wil komen, dan stel ik voor dat je je aan het onderwerp houdt, en daartoe strekt het tot aanbeveling dat je leest wat er staat, al is dat voor de rechtsmensch kennelijk een beetje moeilijk, en dat je niet maar zo’n beetje uit je nekharen lult. Want anders zouden we hier de indruk kunnen krijgen dat je maar zo’n roeptoetertje bent die niet weet wat ie zegt. Willen we niet, toch, Johnny?
Ik vraag me af hoe betrouwbaar dit onderzoek van mevrouw Moors is. Ze heeft een duidelijke politieke voorkeur en mist objectiviteit. Het komt op mij over dat ze onderzoek deed met als uitgangspunt het bewijzen van haar gelijk.
Ik ben heel benieuwd naar haar onderzoek, zoals: hoeveel procent van deze vrouwen spreekt goed Nederlands? Wanneer is er sprake van goed Nederlands? De vrouwen zijn volgens mevr. Moors goed geïntegreerd, maar ook dit is subjectief. Persoonlijk vind ik het dragen van een nikaab (met dubbel-a) of boerka niet echt staan voor integratie.
Jeroen, de grap is dat jij flink bevooroordeeld bent, je hebt namelijk al besloten dat het dragen van een nikab strijdig is met integratie – en dus kun je niet anders dan het onderzoek van Moors wantrouwen. Je weet niets van haar politieke voorkeuren, je weet niets over haar professionele integriteit, je weet helemaal niet welk gelijk zij dan zo dringend had willen krijgen – het gaat bij dit onderzoek ook helemaal niet over het halen van een gelijk – en dus roep je maar wat.
Je bent verder helemaal niet benieuwd naar haar onderzoek, anders had je al begrepen dat je vraag nergens op slaat. De vrouwen waar het om gaat zijn over het algemeen of autochtoon die zich bekeerd hebben tot de islam, of hier geboren, en in beide gevallen spreken ze dus van huis uit al gewoon Nederlands. En het blijken dus vrouwen te zijn die hun eigen keuzes maken, ook als dat niet de keuzes zijn die jij vindt dat ze moeten maken. Het ontgaat jou gewoon waar het onderzoek over ging. Het ontgaat jou ook wat de onderzoekster te melden heeft over wat ze ‘geïntegreerd’ noemt, maar aangezien ze jouw mening niet deelt noem jij dat alvast maar subjectief. Dat ben jij natuurlijk niet, dat spreekt voor zich.
Verder is het ook al niet tot je doorgedrongen dat moslima’s in Nederland geen boerka dragen.
En voor je informatie: er zijn geen vaste regels voor de wijze waarop we Arabische woorden correct in het Nederlands weergegeven moeten worden, dus niqab, nikab en nikaab mag allemaal.
Kortom, Jeroen, met je bijdrage laat je vooral zien hoe mensen als jij er voor zorgen dat hun vooroordelen niet kunnen worden aangetast. Houwen zo, jongen. Kom er alleen maar niet mee op dit weblog, want het is echt tien keer niks.
Een verbod op de nikaab heb ik altijd onzin gevonden, mensen moeten zich op straat kunnen kleden zoals ze dat zelf willen. Ook was volgens mij al lang bekend dat juist de groep die kiest voor de volledige gezichtsbedekking hoger opgeleid was en deze keuze bewust maakt. Niet zo vreemd toch? Een hanenkam is een heel bewust provocatie..daar denk je ook over na. Hetzelfde geldt voor de vrouwtjes in Staphorster kledingdracht die ik wel eens door Meppel zie lopen.
Maar goed die gaan niet voor de klas staan en komen niet langs voor een uitkering. Als ze werken in een bedrijf dragen ze gewone kleren.
Wat ik eigenlijk maar wil zeggen, je mag er best voor kiezen af te wijken van de norm, Nederland is een vrij land. Maar verwacht dan niet de behandeling die een ‘normale’ Nederlander krijgt.
Een punker komt ook niet in de de bankwereld aan het werk, daar draag je een kostuum. Ook weer een klederdracht, bewust weloverdacht gekozen.
Beste Anja, ik denk dat u mij verkeerd heeft begrepen. Mijn punt is dat een onderzoek alleen waarde heeft als de onderzoeksmethode, de gemeten waarden en gebruikte begrippen bekend en duidelijk zijn.
Als bijvoorbeeld niet bekend is wat men onder ‘goed Nederlands spreken’ verstaat, wat is dan de waarde van een onderzoek dat aantoont dat een x percentage van groep y goed Nederlands spreekt?
Dit heeft niets te maken met links/rechts, allochtoon/autochtoon, etc. maar met de basisregels van wetenschappelijk onderzoek.
Ik hoop dat ik u hiermee duidelijk maak dat ik om deze reden een artikel als dit niet serieus neem en geinteresseerd ben ik het onderzoeksrapport.
(15) En dat was wat je zo dringend nog eens moest vertellen, Yvon, de variant op ze doen maar maar als ze dan geen baan krijgen dan is het hun eigen schuld? Weet je Yvon, die ‘normale’ Nederlanders van jou, die andere mensen niet ‘normaal’ wensen te behandelen omdat ze die anderen niet ‘normaal’ vinden – ik wens daar niet bij te horen. Doe ze de groeten van me.
(16) Ik geloof geen moment dat ik je verkeerd heb begrepen, Jeroen. Jij hebt nog steeds niet tot je door laten dringen waar het onderzoek over gaat. Aangezien het om vrouwen gaat die of autochtoon zijn of hier geboren zijn en hier gewoon naar school zijn gegaan is de kwaliteit van hun Nederlands geen issue. En verder zou ik maar niet oordelen over een onderzoek en over een onderzoekster als je niet de moeite hebt gedaan om je daar eerst in te verdiepen (je had het rapport onder 6 kunnen vinden). Anders kan het toch echt voorkomen dat iemand jou misschien nogal vooringenomen vindt.
Ik zal het nog even herhalen, want sommige lui zijn nogal hardleers: we hoeven hier niet meer te horen waarom deze of gene tegen het dragen van hoofddoeken is. Dat hebben we nu al in geuren en kleuren en in vele herhalingen in de loop van de tijd langs zien komen, en het hoeft niet nog eens.
Voor Ines (7): ik bedoelde er niks mee; ik wilde gewoon mensen een dienst bewijzen met het aanleveren van een link naar een plaatje.
Blijkbaar was het beter geweest om te zeggen: “Okee mensen, nu allemaal naar Amsterdam toe, betaal die 12 euro maar aan de kassa aan de Nieuwe Kerk, en dan (rechts van de ingang) zie je wel wat ik bedoel.”
Dat leek me geen goed idee, dus probeer ik met een grapje een link naar de National Geographics-link te maken.
En dan nog, ik geef alleen wat extra informatie over burqa’s in Oman; als dat valt onder het “insinueren over en weer” (welke over? en welke weer?), dan is de hoofddoeken-discussie (waaraan ik in feite helemaal niet aan meedeed) echt zwaar verziekt.
Samenvattend: Ik weet ook wel dat ik niet Simon Carmiggelt ben, maar de reactie van Ines op mijn stukje is wel erg overtrokken.
beste mensen, het is gewoon een politiek correct argument om tegen een boerka te zijn omdat dit een vorm van onderdrukking zou zijn.
naar mijn mening ligt het gewoon veel dieper, en voelt de samenleving dergelijke klederdracht als het afzetten tegen de westerse maatschappij.
O ja, Richard?
Om te beginnen heb je kennelijk het stuk hierboven niet gelezen. In Nederland wordt geen boerka gedragen. Wat je wel heel af en toe ziet is een nikab.
Dan is het vooral interessant dat iemand als jij het nodig vindt om een oordeel uit te spreken over een handjevol mensen die een nikab dragen.
Dan is het verder interessant dat je denkt namens ‘de samenleving’ te spreken, waar die vrouwen in nikab kennelijk niet bij horen, en niet beseft dat jij en mensen die zo denken als jij maar een deel van die samenleving zijn.
Vervolgens is het nog interessant dat je kennelijk denkt dat er maar één werkelijke reden kan zijn waarom sommige vrouwen een nikab dragen en dat jij die weet, hoewel we er niet achter komen hoe je op dat idee bent gekomen. Hoeveel nikabdragende vrouwen ken jij eigenlijk?
Dit is de grap, zoals ik die zie, en ik heb niet de pretentie namens ‘de samenleving’ te spreken: hoe meer mensen als jij de mensen die zich anders kleden dan jij zien als ‘zich afzettend tegen de westerse maatschappij’, hoe meer die mensen de behoefte zullen hebben om hun eigen identiteit te koesteren en uit te dragen. En hoe meer jij accepteert dat de westerse maatschappij bestaat uit mensen die van elkaar verschillen en dat niet hoeven te verbergen, hoe minder je geconfronteerd zult worden met uitingen die jij als ‘vreemd’ en ‘antiwesters’ zult betitelen. Het gaat namelijk om een wisselwerking.
Beste Anja, er van uitgaande dat jij die senator uit de 1e kamer bent, verbaas ik me nogal over de harde toon die je uitslaat. Ik vind het weinig respectvol dat je mensen aangeeft dat ze vooroordelen hebben, hardleers zijn e.d. Je geeft niet bepaald aan open te staan voor andere inzichten en veroordeelt ze op een keiharde manier. Een politica onwaardig, en zeker voor de SP is het een schande dat mensen zoals jij hier de ene veeg na de andere kan uitdelen. Het gaat dwars tegen de cultuur van de SP, zoals ik die ken, in.
Nu inhoudelijk: het maakt mij niet zoveel uit of iemand een boerka of nikab draagt, of hoe je het precies noemt en vanuit welk perspectief je het wil bekijken. Feit is namelijk: volgens de Koran en Soenna (en dus volgens de Sharia) is het dragen van hoofdbedekkende kleding nooit verplicht. In bepaalde landen waar de Islam de grondbeginselen vormt voor de wet- en regelgeving, is het wel verplicht. Deze landen gaan dus, ironisch genoeg, in tegen wat het geloof hen voorschrijft. Daar is dus zeker geen sprake van vrije keus. Hoewel het voor veel vrouwen geen probleem zal zijn het te dragen, de mogelijkheid om het niet te doen is wel strafbaar en laat hen geen andere keus.
Terug naar de kern: door geen hoofddoek/nikab/boerka te dragen, voldoen vrouwen gewoon aan de voorschriften van het geloof. Dat sommigen ervoor kiezen het te dragen, is hun goed recht, maar maatschappelijk zal het toch zeker tot praktische problemen leiden. Integratie moet m.i. zover reiken dat mensen kunnen werken, zich kunnen ontwikkelen en vervolgens weer hun (financiële) bijdrage kunnen leveren aan onze verzorgingsstaat. Het dragen van een nikab is in dat licht bezien absoluut geen bevorderende factor, zeker omdat de islam dit niet eens verplicht stelt. Misschien een idee voor een volgend stuk van je?
Ik sta geen moment open voor vooroordelen, Freek, dat heb je goed gezien.
Of hoofddoek of nikab verplicht zouden zijn volgens het geloof is niet aan de orde: aan de orde is dat vrouwen dat zelf mogen kiezen en dat jij daar niet over gaat. Wat je hierboven al hebt kunnen lezen.