Hierbij het artikel van Paul Aarts en Mohammed Benzakour in de oorspronkelijke versie, niet gehavend door redactionele ingrepen van Trouw.
Dank, Mohammed.

NIET HAMAS MAAR ISRAËL MOET ONDER DRUK

Door: Paul Aarts & Mohammed Benzakour

Het leek allemaal zo goed te gaan – voor Israël. Internationaal krediet dankzij de terugtrekking uit Gaza en enkele ‘illegale buitenposten’ op de Westelijke Jordaanoever. En de gedemoraliseerde en murw gebeukte Palestijnen die de opnieuw in leven ingeblazen ‘routekaart naar vrede’ met veel tegenzin leken te accepteren. De politieke dood van Sharon dreigde even roet in het eten te gooien, maar zijn nieuw opgerichte partij Kadima stevende af op een zekere overwinning bij de aanstaande parlementsverkiezingen. Totdat Hamas een politieke tsunami veroorzaakte. Sindsdien is de wereld in rep en roer en overschreeuwen Amerikaanse en Europese politici elkaar in hun eisen (vooralsnog tevergeefs) aan het adres van Hamas – en alléén aan Hamas. De beweging dient onverwijld de wapens neer te leggen en Israël onvoorwaardelijk te erkennen – anders zwaait er wat.
Standup comedian Ray Hanania (Podium, 3 februari) doet daar een schepje bovenop en tiert in hyperbolen dat Hamas ‘ondemocratisch’ is en vooral ten doel heeft ‘fundamentalisme’ aan de Palestijnen op te leggen.

Voorwaar, het bezette volk en zijn leiders zijn de slechteriken, over de bezetter geen kwaad woord. Waar hebben we dit retorisch surrealisme vaker gehoord?

Ondertussen sneeuwt in alle kabaal iets danig onder: Hamas behaalde de overwinning – júist omdat het nooit haar principes en haar volk verloochende. Kennelijk zijn de Palestijnen hun Fatah na 38 jaar kruipen, wanbestuur en corruptie grondig beu en hebben ze behoefte aan een ander type bestuur, leiderschap en program.

Dat men dit weigert in te zien door Hamas pavloviaans te demoniseren (Hanania) of op de knieën te dwingen (VS e.a.), getuigt behalve van democratisch disrespect vooral ook van een eenzijdigheid die weleens de reden zou kunnen zijn van Hamas’ triomf.
Want laten we het eens omdraaien.
De afgelopen decennia hebben Likud en de Arbeiderspartij afwisselend de Israëlische verkiezingen gewonnen. Geen van de partijen heeft in zijn verkiezingsprogramma expliciet opgenomen dat ze geweld zal afzweren, dat ze de bezette gebieden zal ontruimen, dat ze de nederzettingen zal ontmantelen, dat ze de VN-resoluties zal naleven, dat ze de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof (afbraak van de illegale Afscheidingsmuur) zal respecteren, dat ze de meer dan duizend politieke gevangen zal vrijlaten. Integendeel. Doch geen van het ‘kwartet’ (EU, VS, VN, Rusland) zag in deze programmatische vrijbrief tot voortzetting van bezetting, terreur en bloedvergieten reden Israël op enigerlei wijze te kapittelen of te dwingen tot statutaire wijziging.

Het kwartet had ook anders kunnen reageren. Door bijvoorbeeld de zege van Hamas te benutten door een nieuw hoofdstuk te openen in zijn relaties met de Palestijnen en hun grieven en wensen. Want zou immers de overwinning van Hamas niet simpelweg een uiting zijn van de volkswil? Een volk die – zoals vele volkeren in de Arabische wereld – steeds vaker zijn troost en kracht put uit de islam en zijn voorspoed zoekt bij onkreukbare leiders die een vuist durven maken. Want laten we één ding niet vergeten: Hamas ontstond pas als gewapende tegenbeweging nadat Israël in 1967 de Palestijnse gebieden bezette. Sedertdien heeft Israël nimmer blijk gegeven (alle ‘vredesonderhandelingen’ ten spijt) dat ze de entiteit ‘Palestina’ ten volle erkent – dat wil zeggen met al zijn rechten op soevereiniteit, territorium en levensvatbaarheid. Wie nadenken kan moet erkennen dat Hamas’ logica niet geheel buitenaards is: Wie ons niet erkend, die zullen wij ook niet erkennen. Wie ons met geweld onderdrukt, zullen wij met geweld bestrijden (al klinkt dat bestrijden van de op drie na sterkste militaire mogendheid door een organisatie die noch over tanks noch over Apache-helikopters beschikt wat kluchtig in de oren.)
Niettemin, de dominante stroming binnen Hamas bezit voldoende Realpolitik inzicht om de al een jaar durende wapenstilstand ‘oneindig’ op te rekken en de staat van pacificatie te laten voortduren. Erkenning van Israël (wélk Israël overigens, met welke grenzen?) lijkt dus (voorlopig) uit den boze, maar waarom zo’n punt daarvan gemaakt? Droomt de IRA niet ook nog steeds van de eenwording van Noord-Ierland en de Ierse Republiek? Dat heeft overleg met de Britten nooit in de weg gestaan.

Israël wentelt zich nog steeds in de illusie dat het na de ‘dappere’ (maar feitelijk enkel tactische) terugtrekking uit Gaza niet tot andere rigoureuze(re) stappen gedwongen zal worden. En toch is dat juist wat wél dient te gebeuren. Na zovele jaren van militaire bezetting, na de vestiging van zoveel illegale nederzettingen op Palestijns grondgebied (waarvan de uitbreiding nog dagelijks doorgaat – ‘routekaart’ of niet), na honderden kilometers Muur (op Palestijns grondgebied, sic), is het hoog tijd dat Israël ten deel valt wat nu exclusief voor Hamas bestemd is: diplomatieke druk met als mogelijke sanctie de opschorting van het EU Associatieakkoord.

Het is een oude les: vrede gebaseerd op recht is ware Vrede; vrede gebaseerd op onrecht is dwang & capitulatie. Dit laatste vormt de wortel voor de neerwaartse spiraal van haat en geweld. Hamas is de oogst van wat Israël 38 jaar heeft gezaaid.

Paul Aarts
Doceert politicologie aan de UvA en is redacteur van het Midden-Oostentijdschrift ZemZem.
Mohammed Benzakour
publicist en columnist