Opnieuw een bijeenkomst van Een Ander Nederland, het informele overleg van kamerleden van de drie linkse partijen. De NOS op de stoep, want het is nu natuurlijk extra spannend. Ze werden weggestuurd toen we echt aan het gesprek begonnen, want dit is het waardevolle aan het overleg, we houden het informeel. We kunnen onder elkaar zeggen wat we willen, elkaar kritisch bevragen, zonder dat we er voor eeuwig op vastgeprikt worden en het morgen in de krant staat. Het werkt. Ik vind dat er intens en openhartig wordt gesproken, het duidelijker wordt waar we elkaar op vinden, ook waar knelpunten in de samenwerking liggen.
Het grote thema was natuurlijk hoe we aankijken tegen de verkiezingsuitslag, en wat dat gaat betekenen voor de nabije toekomst. Als gast was Maurice de Hond uitgenodigd, met een prikkelende visie op de dilemma´s van de samenwerking. Die geef ik kort weer, het stond ook in zijn persbericht. Het gesprek dat er op volgde, hoe spannend dat ook was, geef ik volgens de afspraak niet weer. Maar aan de foto´s, al die koppen, is te zien hoe betrokken iedereen was.
Dit is wat Maurice de Hond zegt. De winst van links is voor een groot deel te danken aan de CDA kiezers met een laag inkomen die overgestapt zijn naar PvdA en SP. Dat verklaart ook waarom Groen Links niet heeft geprofiteerd van de winst van links, die heeft minder aantrekkingskracht voor de lage inkomens. Nog maar de helft van de CDA kiezers uit 2003 met een modaal of laag inkomen wil CDA stemmen. Sinds september 2004 scoren de drie regeringspartijen nooit meer dan 60 zetels.
Maar de forse meerderheid die links, PvdA, SP en GL zouden krijgen in de landelijke peiling, 79 zetels, is niet zo stevig als het lijkt. De VVD wordt weer versterkt door het aanstellen van Mark Rutte, die door het electoraat gunstig is ontvangen. Terwijl van Aartsen maar een 3,9 scoorde, haalt Rutte een 5,0. Dat is maar een klein beetje minder dan Bos.
Bos is uiteraard de belangrijke sleutel voor de electorale positie van vrijwel alle partijen in de aanloop naar de volgende verkiezingen. Tweederde van de kiezers van het PvdA hebben een voorkeur voor een linkse coalitie. Een kwart van hen wensen een combinatie met CDA of VVD. Maar Bos wenst zich niet uit te spreken waar hij heen wil.
Van die keuze gaat veel afhangen. Zou Bos in zee willen met CDA of VVD, dan moet hij er rekening mee houden dat van de PvdA stemmers die een voorkeur geven aan een linkse coalitie tweederde heeft aangegeven ook wel op SP of GroenLinks te willen stemmen. En zou hij zich niet uit willen spreken voor een linkse coalitie, dan is er een grote kans dat een fors gedeelte van die mensen bij de verkiezing naar de SP of GroenLinks gaan, de Hond schat dat dat de PvdA kan komen te staan op een verlies van 10 a 15 zetels.
Zal Bos zich voor de verkiezingen wel uitspreken voor een linkse coalitie, dan loopt hij minder kans om PvdA stemmen te verliezen, maar verstevigt hij de positie van de partijen aan de rechterkant van het politieke spectrum. Een deel van de CDAstemmen die nu zijn overgestoken naar de PvdA zullen dat dan niet doen. Ook ontstaat er in het midden dan meer ruimte voor VVD en D66. En dat heeft dan weer gevolgen voor het gat dat er aan de rechterkant ligt voor Wilders em Pastors. Kortom: alle ogen zullen gericht zijn op Wouter Bos.
En zo simpel is het dus niet met de winst op links, ook al zei Wijnand Duyvendak dat hij ontzettend opgelucht was dat we als links uit het defensief zijn. Waar ik me erg bij aan kon sluiten. Het gaat nog erg spannend worden.
Die jup met die stropdas, die is zeker van de SP he?
Ik ben wel benieuwd, Anja, hoe jij dan Bos’ artikel in zijn “Bosbode” interpreteert. “Veel PvdA-lijsttrekkers vinden het te kwetsbaar om met een meerderheid van 1 of 2 zetels een gemeente te gaan besturen”, zegt hij, “en ze zien in CDA of VVD vaak bestuurlijk capabele partners die in staat zijn lijntjes vast te houden richting bijvoorbeeld het bedrijfsleven; niet bepaald onbelangrijk en iets waar Groen Links en de SP minder goed toe in staat zijn”.
Dat ziet er toch uit als een keuze, zou ik zeggen. Het ziet er een beetje uit als een “hier sta ik, ik kan niet anders”, maar dat maakt voor het resultaat niet zoveel uit. Ik heb ook het idee dat het een smoes is: de SP wordt onderhand zo groot dat er niet alleen maar activisten en arbeiders meer in zitten. Daarbij: je wilt toch niet alleen maar partijen die het bedrijfsleven vertegenwoordigen? Integendeel: waar iedereen momenteel het hardst over klaagt is dat de politiek zo weinig leeft bij de bevolking, de mensen, diegenen die alleen maar via de politiek invloed hebben op de economie. Het klinkt als een Bos-opmerking, een Shell-opmerking. Of is het een sneer vanwege het Osse ziekenhuis dat tot zetelverlies heeft geleid voor de SP?
Ik ben benieuwd naar jouw kijk hierop. Jij kunt daar vast een meer genuanceerd verhaal over geven.
Wat wou je daar mee zeggen, meneermevrouw Integendeel?
Anne-Marie, Bos heeft het hier over de locale situatie. Ook in de SP vinden we dat de afdelingen zelf moeten beslissen met wie ze in zee gaan, en in sommige situaties, als de linkse coalitie te klein of te onervaren is, en je niet wilt polariseren, is het inderdaad soms beter een coalitie in het midden te zoeken. De SP wil niet besturen om elke prijs. Je moet inderdaad als coalitie een stevige positie hebben om je waar te kunnen maken.
Een ander punt is dat er nog veel koudwatervrees ten opzichte van de SP bestaat. Die neem je het beste weg door in ieder geval in een aantal gemeentes te laten zien dat er best met de SP is samen te werken, zoals dat ook al in Nijmegen is gebleken. De SP blijft een actiepartij, maar is allang niet meer voornamelijk tegen, en vertegenwoordigt ondertussen een veel breder deel van de bevolking dan vroeger. Zeker de Nederlanders met lage inkomens, maar niet meer alleen maar. Ook rechtgeaarde socialisten met betere opleidingen of middeninkomens. En de SP wil wel degelijk de kleine bedrijven ondersteunen.
Ik vind het op dit moment belangrijker wat Bos gaat doen in de richting van de landelijke verkiezingen. Ik vind dat hij zich uit moet spreken, al was het maar in de trant van: het liefste met links, als we het over belangrijke punten eens kunnen worden. Ik denk dat de Hond gelijk heeft dat de PvdA ook weer een boel stemmen kwijt kan raken – aan de SP en GroenLinks, als hij zich niet uit gaat spreken voor de verkiezingen. Maar hij heeft nog even de tijd. Nu eerst kijken hoeveel gemeentes er gaan komen met een links college.
Ik heb niet zo´n moeite met het stuk van Bos. Al is hij natuurlijk niet helemaal eerlijk als hij zegt dat het er bij de PvdA niets toe doet als je allochtoon bent. Dat er op de lijst van de PvdA Rotterdam zoveel op de lijst staan is natuurlijk helemaal niet zo toevallig. Maar okee, daar hebben ze dan ook op tijd mee gewonnen, en niet zoals de partijen die nu plotsklaps de allochtone kiezer ontdekken, zoals Rutte, die nu pas in kontakt wil met Marokkaanse buurtvaders. Beetje laat en een beetje opportunistisch als je daarvoor van harte hebt meegewerkt aan een integratiebeleid dat de kiezers juist in de armen van links heeft gejaagd.
Vraagje; wie is die man naast Ewout?
Dank voor je uiteenzetting, en inderdaad: het gaat over lokale onderhandelingen. Natuurlijk. Maar kan je me ook uitleggen waarom die CDA/VVD-lijntjes naar het bedrijfsleven zo belangrijk zijn?
Ons eigen lijntje naar het bedrijfsleven is natuurlijk die yup met die stropdas. Ofnee, die werkte bij De Nederlandsche Bank. Drat.
Als iemand een das draagt of bij een bank heeft gewerkt deugt ie niet? Als we bij de SP zo dachten dan waren we een radicaal splintertje dat op zolderkamers de revolutie zat voor te bereiden die nooit komt. Komop zeg.
Anja, je was me net voor, over die stropdassen, hahhahaha.
Ik wil verder niet rot doen, maar als ik op het log van Marijnissen de sloot negatieve en speculatieve (en soms ronduit onbeschofte) commentaren lees op de PvdA dan vraag ik me in gemoede af waarom de SP eigenlijk zo’n groot punt maakt van het feit dat de PvdA in 2007 geen landelijke linkse alliantie zou willen. (Wat nog maar de vraag is, zoals ik eerder heb proberen te beargumenteren.)
Willen SP-leden dat eigenlijk zelf wel? Linkse samenwerking? Zo nee, en daar lijkt het op, waarom zou de PvdA dat dan wel moeten willen? En zo ja, waarom dan toch elkaar almaar bevestigen in het beeld dat de PvdA nog erger is dan de VVD? (In de ogen van SP’ers welteverstaan)
Ik denk dat het zeker nuttig is over samenwerking te praten.
Ik heb echter wel bedenkingen over een gezamelijke 25 punten plan. Dit lijkt voor de kiezers op één gezamelijk verkiezingsprogramma. Je hebt dan kans dat de kiezers de drie partijen als één grote linkse partij zien. Dat zou zeer waarschijnlijk tot het verlies van stemmen leiden. Ik ben overtuigd dat de drie linkse partijen apart meer stemmen krijgen dan één grote linkse partij.
Als de rechtse en centrum-rechtse partijen nu ook met een gezamelijke 25 punten plan komen, zijn wij in Nederland goed op weg naar een twee-partijen stelsel naar Amerikaans of Brits model.
Zoals ik al meermalen eerder heb aangegeven: ik ben nogal sceptisch over de werkelijke bereidheid van de PvdA om landelijk een linkse coalitie te vormen, Anja.
De gang van zaken in Amsterdam, al betreft het de lokale Collegevorming, zie ik als een veeg teken. Naast de door Bos gedane uitspraken de laatste tijd.
Maar goed, er is nog even tijd, hoewel ik juist hoop, dat er nog heel weinig tijd zal blijken te zijn voor nieuwe Tweede Kamerverkiezingen.
Goed verwoord Anja! Uiterlijkt doet er niet toe. Ik loop ook altijd in mijn pak en dat hoort bij mij. Ik hoor regelmatig dat ik geen SP-er ben. Oh, is dat zo? Volgens mij heb ik dezelfde denkbeelden als de meeste SP-ers. Een pak doet dat niet ineens veranderen! Ik vind het juist goed dat de SP zo divers is. De een loopt in zijn korte broek en T-shirt en de andere in pak. Maar we dragen gezamenlijk hetzelfde uit! Mooier kan het toch niet!
@Clara (8): Ik schaam me diep voor sommige reacties op de weblog van Jan Marijnissen, en ook de toon van de kritiek van sommige SPers op Wouter Bos en Femke Halsema (hier bedoel ik Anja niet). Ik begrijp soms de teleurstelling wel, maar soms zou ook meer (constructieve) kritiek van SPers op hun eigen partij op z’n plaats zijn.
Persoonlijk kijk ik heel zelden naar het weblog van JM. Ik vind de toon zeer negatief en zelfs een beetje hetzerig. Ik schrik ook soms echt van. Soms staan er reacties op waarvan ik denk: of je moet ze verwijderen, of je moet daarop reageren.
Maar ik ken meer SPers die ervan schrikken en niet eens zijn. Ik denk niet dat men SPers in het algemeen op hand van de weblog van Jan Marijnissen kan beoordelen.
Charles, bedankt voor je reactie. Gelukkig dat er ook SP’ers zijn die hele hoge wenkbrauwen krijgen van de grove reacties op Marijnissens log. Op mij maakt het geheel de indruk dat Jan zijn achterban dagelijks wat rauw vlees toewerpt en er verder niet naar omkijkt. Hij vindt het wel best, kennelijk.
Toch zou hij dat wel moeten doen, juist omdat hij de voorman van de SP is. Als nieuwsgierige bezoeker van een andere partij wil ik weten hoe SP’ers denken over een linkse alliantie. Dus dan ga je naar het log van het opperhoofd. Ik heb nog gezocht of er elders bij de SP wel zinnige discussies over worden gevoerd, maar heb buiten Anja’s log nog niet zo’n plek kunnen vinden.
Jij schrijft de rellerige toon toe aan teleurstelling. Maar wie teleurgesteld is hoeft toch nog niet meteen zo onbeschoft te worden? De bezoeker die op Jans log antwoord wil hebben op de vraag of de SP een linkse alliantie wil, vindt een luidkeels “over ons lijk”.
Ik kan er niets aan doen, Charles, maar als PvdA’er wil ik voor geen goud met (velen van) die mensen op Jans log te maken hebben.
@ Charles (12) en Clara (13):
Op het weblog van Jan Marijnissen posten heel veel verschillende mensen, ook niet-SP-ers, (heel) rechtse personen en “trollen”. Dezen hebben eeb niet onaanzienlijk aandeel. Heel veel wordt doorgelaten, ook bijdragen die ik zelf ronduit racistisch en hetzerig vindt. Terwijl anderzijds bijdragen (ook van SP-ers) worden verwijderd, waarvan het onduidelijk is waarom. (Is mij zelf een enkele keer overkomen). Het “beleid” op dat weblog is mij niet helemaal duidelijk. Meermalen heb ik gesuggereerd een duidelijk beleid te formuleren en dat bekend te maken.
Ik ben het er niet mee eens dat de toon in het algemeen negatief en hetzerig is. Ook heel veel positieve, warme en informatieve bijdragen verschijnen op dat weblog.
Olav, dus jij zit als je bij Jan op visite gaat om als partijlid met hem van gedachten te wisselen tussen mensen waarbij je je nogal ongemakkelijk voelt. Dat zou voor mij reden zijn, daar niet meer te posten.
Ik krijg al bij de deur van gasten van Jan te horen dat ik op moet rotten, want ik ben niet te vertrouwen want van de ‘verkeerde club’.
Van mijn zin om dan nog op zoek te gaan naar positieve, warme en informatieve bijdragen blijft dan al direct niets meer over.
Nogmaals, we hebben het hier niet over openbare darmkrampen zoals volkomenkut of frontaalnaakt, maar over het persoonlijk weblog van de lijsttrekker van een gerespecteerde politieke partij. Maar Jan zelf geeft niet thuis.
@Anja (7): ik weet niet waar je nu zo gestoken op reageert, maar ik wil even duidelijk maken dat ik volstrekt geen moeite heb met mensen met stropdassen. Ik vind dat Ewout heel goed werk doet, en ik vind het prachtig om te zien dat de SP in steeds bredere kringen aanslaat. Ik denk helemaal niet dat het SP-gedachtengoed alleen bedoeld is voor radicalinski’s, integendeel. En ik doe er zelf heel hard aan mee om het uit te dragen.
Zó was mijn opmerking (6) bedoeld.
@Anja (4). Linkse samenwerking is vooral praktisch. ‘Niet lullen maar poetsen” Een voorbeeld daarvan in de nieuwe gmeenteraad van Haarlem: Pieter-Anne Wever (HFC Haarlem supportersvereniging en voorzitter van Rood SP jongeren in Haarlem en Jeroen Fritz, voorzitter van JS (P.v.d.A. jongeren in Haarlem, gaan samenwerken aan een sterk en erg sociaal, en noodzakelijk stevig financieel solide Haarlem in de komende vier jaar/Althans dat hoopt Pieter Elbers (65 jr.) voorzitter van SP Haarlem en bezig met de coalitiebesprekingen.:Samenwerking met P.v.d.A. en SP moet de basis zijn voor welke combinatie dan ook. Investeer in je toekomst, noodzaak voor ons allen ! Gefeliciteerd ! ! zie verder http://www.Haarlem.sp.nl
>>Ook rechtgeaarde socialisten met betere opleidingen of middeninkomens.
Alle betrokken politici terzake hebben gemeen, dat zij collectief zwijgen over de zeer ernstige misstanden bij justitie / rechtspleging zodoende het Algemeen Belang opofferen aan hun strikt persoonlijke en /of partij politieke belangen. Geen van hen is het derhalve waard om de gang naar het stemhokje te malem, waarvan akte!
de Werd