De nieuwe gang bij grensovergang Erez, dit is nog aan de Palestijnse kant

Ik ben weer terug. Wat heerlijk, zo’n grijze, koele, regenachtige dag na de moordende hitte in Gaza, het liep daar echt in stralen over je lijf en je kon nauwelijks genoeg water naar binnen gieten om dat bij te houden.

We hebben ontzettend veel kunnen doen in de dagen dat we er waren, Deny heeft een geweldig karwei verricht met de laatste loodjes voor een grote aanvraag voor een project voor de empowerment van gehandicapte vrouwen, Jan heeft de aftrap voor dat project gedaan met een eerste workshop over gender (komt nog een verhaal over), en Vincent heeft rondgekeken wat hij kan gaan doen – daar komen nog mooie dingen van.

Deny en Ibrahim aan het werk

We hebben weer stevig doorgenomen hoe het gaat, met het NCCR, onze partner in Gaza. Met het veldwerk, de huisbezoeken, gaat het uitstekend, dat loopt echt geheel autonoom, en zoals we gezien hebben doen de teams prachtig werk. Met het management kan er nog wel het een en ander verbeterd worden, vooral door veel wisselingen is het niet altijd duidelijk wie waar de verantwoordelijkheid voor heeft, en in de komende tijd gaan we kijken hoe we de club kunnen ondersteunen om daar verbetering in aan te brengen.

We hebben met veel mensen gesproken, ook in Israël, in onze pogingen om structureel toegang tot Gaza te krijgen, met meneer Amitai Cohen van het IDF, die ons nog persoonlijk een handje kwam geven toen we de grens over gingen – met de mensen van de vertegenwoordiging (van onze Buitenlandse Zaken) met wie we alles hebben doorgenomen tijdens een prachtig diner dat we aangeboden kregen, we hebben contact met het Israëlische Ministerie van Binnenlandse Zaken bij wie we ons moeten registreren. Het ziet ernaar uit dat het moeilijk blijft (en dat dat de bedoeling ook is) maar we kwamen er weer in en we komen er weer in ook.

En In Gaza zelf kreeg ik op mijn donder van Fatma, waarom ik zo lang weg was gebleven, ‘weet je wel wat je voor de mensen hier betekent, weet je hoe vaak ze me vroegen waarom je er niet was’ – zo mooi heb ik nog nooit op mijn donder gehad. Ik was er eerlijk even van in tranen. Dus ik heb plechtig beloofd dat ik blijf komen. We hebben nog veel werk, waarschijnlijk aan het vrouwenproject als dat is goedgekeurd, en ook aan een internationale conferentie op gehandicaptendag, 3 december, waar we aan meewerken. In oktober komt er weer een training, waarschijnlijk over depressie en hoe je daarmee om moet gaan. Ook de staf zelf is blij dat de aandacht nu ook eens naar hen gaat in plaats van alleen naar hun patiënten. Want ook zij zijn wel eens aan het eind van hun latijn.

Toen we de workshop deden heb ik de mensen twee beloften gedaan: dat wij zo lang het nodig is blijven komen om hen te ondersteunen, en dat we in ons eigen land, en in Europa, door zullen gaan om hun verhaal te vertellen. Want dit is duidelijk, ze zijn een trots en onafhankelijk volk, gewend om hard te werken en de eigen boontjes te doppen, en ze vinden het vreselijk om afhankelijk te zijn van hulp. Een van de problemen is het simplistische ‘vijandbeeld Palestijn’, alsof geheel Gaza samenvalt met Hamas, en alsof Hamas niets anders is dan een terroristische organisatie. Het is niet zo eenvoudig om dwars tegen dat vijandbeeld in te laten zien dat Palestijnen gewoon mensen zijn, die in wezen niet verschillen van ons. Ze willen in vrede leven, ze willen hun eigen onderhoud verdienen, ze willen hun kinderen een goede toekomst meegeven. En het lijkt wel alsof dat het allermoeilijkste is wat we te doen hebben: laten zien dat het gewoon mensen zijn.

Voor iedereen die ooit met ons mee is geweest naar Gaza, of naar andere reizen naar de bezette gebieden van Palestina, is dat al haast vanzelfsprekend. Konden we iedereen maar een keer meenemen. Ging iedereen maar zelf een keer kennismaken, en met eigen ogen zien wie dat zijn: de Palestijnen. Het is dus behelpen, met weblog, met boek, met de YouTube filmpjes en de documentaires. Het is een van de dingen waar Vincent over na gaat denken: hoe maak je meer onderling contact.

Uiteindelijk moet er een oplossing komen, en die komt er alleen wanneer de politiek zich roert en dat gebeurt alleen wanneer voldoende mensen duidelijk maken dat we deze vorm van onderdrukking niet langer accepteren. We kunnen er miljoenen in blijven pompen, en voorlopig kan het niet anders, maar het is duidelijk dat Gaza een plek is die zonder hulp zou kunnen bestaan wanneer ze de vrijheid hadden.

Er is een gezegde dat veel gehanteerd wordt in de ontwikkelingssamenwerking: geef mensen geen vis, leer ze vissen. Nu is dit het punt in Gaza: vissen kunnen ze al. Maar het wordt ze door bezetting en boycot en blokkade onmogelijk gemaakt om hun eigen vis te vangen, letterlijk en figuurlijk. Dat is waar wat aan gedaan moet worden.