Zaterdag na de bijeenkomst in Amsterdam nog even naar de verzamelde SPers op de Dam die de hele dag bezig waren geweest met folders uitdelen, met mensen praten, pannensponzen weggeven. De stemming was opperbest, maar dat is ook niet verwonderlijk. Terwijl overal de stormen waaien gaat het hartstikke goed met de SP campagne.
Ik lees met veel plezier de stukken erover in de kranten. Wat is toch het geheim van de SP? Dat er geen geheim is. Wat zit er achter het masker van Jan Marijnissen? Achter het masker van Jan Marijnissen zit ook Jan Marijnissen. What you see is what you get, misschien is dat het ‘geheim’. Geen pogingen om op het laatst nog nieuwe punten te verzinnen om nog mee te scoren, geen eindeloze discussies over welke draai nog gemaakt zou moeten worden, of wie we nog even aan kunnen vallen.
(meer foto’s over folderen in Rotterdam komen er aan)
Bij de PvdA gaat het niet goed. Helaas. Want ik zou blij zijn geweest met een linkse meerderheid die er eens in leek te zitten. Bos klem. Wil maar niet zeggen waar hij staat. Heeft zichzelf nu in een spagaat gemanoeuvreerd waarbij hij bij elke uitspraak, naar links of naar rechts stemmen kan verliezen. En nu stemmen er mensen niet op de PvdA omdat ze bang zijn dat ze daarmee stemmen op een coalitie met het CDA. Zoals Hedy d’Ancona, oud partijlid, zei op de demonstratie op 4 november: als de PvdA met het CDA gaat regeren, en er geen generaal pardon komt, stapt zij uit de partij. En zo zullen er meer zijn.
Gisteren naar Rotterdam. Voorafgaand aan de bijeenkomst in de Arminiuskerk met Huub Oosterhuis lekker een paar uur gefolderd. Ik ben er eigenlijk te verlegen voor om mensen op straat zomaar aan te spreken, laat mij maar een lezing geven, maar gaandeweg kwam ik er wel in. We deden de lange weg tussen het Rotterdamse centrum en Delfshaven, de West Kruiskade. Daar zie je het nieuwe Nederland. Het prettige was dat we zelf een lekkere multicultiploeg waren, waarin ook Turks, Surinaams en Arabisch gesproken werd. Precies wat we op straat ook tegenkwamen.
Dus folders uitdelen, pannensponsjes, met mensen praten, en veel van de winkeltjes in. Belwinkels annex kappers, restaurantjes, supermarktjes, koffiehuizen, en het leuke was dat we bijna overal zo welkom waren. In de ‘Nederlandse’ cafe’s en winkels hoef je niet te vragen of je een stapeltje folders neer mag leggen, in al die allochtone middenstand vinden ze dat prima. De stemming zat er goed in. Het hielp natuurlijk ook reuze dat de reacties zo aardig waren. De partij van Jan Marijnissen? Geef maar hier. Ja, daar stemmen we al op. Pannenspons? Ja voor mijn vrouw. Doet u nooit de afwas meneer? Hahaha. Ik kreeg nog een dik compliment. Kunnen we ook op die blonde mevrouw stemmen die pas nog op de moslimtv was? Nee dat kan niet, maar wel op die blonde mevrouw d’r partij.
Daarna haasten naar de kerk. God weet komt het goed. Drie inleiders over godsdienst en politiek. Herman Noordegraaf, PvdA en christen, over zijn opvatting over de relatie tussen zijn christendom en zijn politiek: dat het christendom uitgaat van het voorrangsrecht van de armen. Van het recht op een menswaardig bestaan. Van de universele bestemming van aardse goederen: we horen goed te zijn voor het milieu, de wereld die ons is toevertrouwd. Onze verantwoodelijkheid, als mens, om zich het lot van andere mensen aan te trekken. En dat we moslims dus niet moeten stigmatiseren.
Huub Oosterhuis kon zich bij veel daarvan zo aansluiten. De bijbel, dat moeilijke boek, is geschreven vanuit het perspectief van de armen, de wees, de weduwe, de vluchteling. Lees psalm 82, ‘redt hen die geen verweer hebben’.
Voor Oosterhuis gaat het op dit moment vooral over ons asielbeleid, over de 26.000. Een symbolisch getal, want de groep waar het over gaat is gegroeid. Daar gaan we schandelijk slecht mee om. En als het CDA en de VVD niet gestopt worden wordt het nog schandelijker: dan wordt volgend jaar de politie ingezet om twaalfduizend mensen te gaan vangen, met een premie op elk hoofd.
Dat weten we dus allemaal. Alles is gekend. Maar Verdonk blijft ontkennen, en doet alsof er nog maar een paar dossiers moeten worden afgehandeld en alles dan in orde is. Onze minister-president praat graag over de toekomst van Nederland, maar die mensen in nood, die horen kennelijk niet bij onze toekomst. Hij blijft tegen een generaal pardon. Het CDA blijft daar tegen, hoewel de geluiden in de achterban steeds sterker worden. De minister president offert deze mensen dus op aan zijn wens naar een coalitie met de VVD.
Om mensen zo op te jagen, te verdrijven, tot wanhoop te drijven, dat is in strijd met het christendom waar het CDA voor zegt te staan. Het is beschamend voor Nederland, tot diep in onze wortels, zegt Oosterhuis.
Ibrahim Spalburg hield een mooi verhaal over de wortels van de islam. Over de oorsprong, destijds, in een tijd en een land waarin onrecht heerste, waarin slavernij bestond en vrouwen geen rechten hadden, stond er een man op die dat niet tolereerde. De god van de bijbel, van de thora, en van de islam is diezelfde God die rechtvaardigheid wil, zegt Spalburg. Rechtvaardigheid voor de zwakkeren, de behoeftigen. De armen hebben recht op een deel van onze rijkdom, en de rijken hebben de plicht om te delen. Dat is de betekenis van de zakat. Geven aan de armen is een vorm van aanbidding van God. Als je weet dat je buren niet te eten hebben, dan kun je als moslim zelf niet eten. Dan deel je. En dat staat voor de plicht om je te bekommeren om je medemens, ongeacht diens geloof.
Spalburg maakt zich zorgen over het klimaat in Nederland, tegelijk zegt hij dat veel moslims heel goed weten dat ze hier horen, en hier willen zijn. Er heerst hier meer vrijheid om een goede moslim te zijn dan in veel zogenaamde islamitische landen. Wij gebruiken de islam om mensen te emanciperen. Zo gezien is de islam dus een goede aanvulling op de Nederlandse samenleving, en geeft een richting aan die ingaat tegen het al te ver doorgevoerde individualisme. Wij kunnen wel laten zien dat we goede burgers zijn, zegt hij. Maar je kunt niet zeggen dat we door de ontvangende samenleving met open armen worden ontvangen. Dat hoopt hij wel voor zijn kleinkinderen, dat die hier als moslims geheel geaccepteerd zullen zijn.
Nee, Spalburg geeft geen stemadvies, zoals Huub Oosterhuis wel doet. Dat gaat hem te ver. Maar wel zegt hij de mensen te gaan stemmen, en te participeren in deze samenleving. Noordegraaf, die zelf duidelijk voor de PvdA gekozen heeft, zegt nooit te willen zeggen dat hij God aan zijn kant heeft. En vind dat je vanuit de kerk nooit een stemadvies moet geven. Zoals er vroeger vanuit sommige kerken wel gemaand werd om op het CDA te stemmen, en je afgestraft werd als je als christen PvdA stemde. Ook Oosterhuis zegt dat hij nooit over de SP preekt. Maar er geen geheim van maakt dat voor hem dat radicale, naar een andere, betere wereld verwijzende visioen het beste past bij zijn politieke keuze, de SP. Maar daar niet mee samen valt. Dat radicale visioen is groter dan welk partijprogramma dan ook.
Natuurlijk kwam het gesprek ook nog op de aanklacht tegen Oosterhuis van het IND en de VVD. Als er geen generaal pardon komt, dan krijgen we een klimaat van regel is regel, en bevel is bevel, en hij neemt geen woord terug van de vergelijking met de manier waarop tijdens de oorlog mensen werden weggevoerd. Die vergelijking maakt hij welbewust, en met een belangrijke nuancering: hij heeft het niet over vernietiging, maar het gaat om een roep om een andere mentaliteit. In de richting van meer menselijkheid.
En er werd nog gezongen. Als in de kerk. Het Lied van het Generaal Pardon.
We praten er nog over door in de auto terug naar Amsterdam. Oosterhuis heeft geen enkele spijt van zijn uitspraken, die hij weloverwogen heeft gemaakt. Is minister Verdonk het daar niet mee eens? Hij nodigt haar uit tot een discussie, aanstaande woensdag. Of ze die uitnodiging aangaat, en niet, zoals haar gewoonte is, eerst excuses eist, die ze dit keer niet zal krijgen?
We zullen het zien.
http://www.volkskrant.nl/binnenland/article368849.ece/Behandeling_huurbeleid_in_Senaat_na_verkiezingen
Anja, hartstikke goed dat de Eerste Kamer dit uitstelt: Huurwet.
en Huub Oosterhuis vandaag ook in Trouw:
http://www.trouw.nl/deverdieping/religie_filosofie/
groetjes,
Thea Kuijper
Anja, mijn campagne-ervaringen als PvdA’er sporen niet met wat de media allemaal menen te bespeuren. Er is op straat een stevige PvdA-aanhang die zich niet de kop gek laat maken. Ik schrijf dit niet omdat ik de stemming probeer te laten omslaan, maar omdat ik dit constateer. Het kon dus best eens meevallen.
Dat er in de PvdA mensen het nodig vinden, pontificaal uit te halen naar hun voorman, begrijpen zal ik het nooit. Maar wat ik nog minder begrijp is dat de media aan de ene kant de campagnes verwijten te oppervlakkig te zijn en aan de andere kant zelf die oppervlakkigheid regisseren. Stemmingmakerij. Trap er niet in, Anja. Gewoon niet aan meedoen.
Waan van de dag wordt waan van de minuut.
Het ligt voor de hand dat het weer CDA-PvdA wordt. CDA blijft traditiegetrouw de grootste. Maar met een krachtige oppositie van echt links, en waarschijnlijk ook de nodige oppositie van rechts. Zal niet makkelijk worden. Hopelijk vaardigt de PvdA-fractievoorzitter nu eens geen verbod uit om met de oppositie mee te stemmen.
@Clara:
Van mijn ervaring met flyeren de laatste dagen in Almere kan ik wel bevestigen dat je gelijk hebt dat er een stevige PvdA aanhang bestaat. Maar ik ben ook relatief veel mensen tegengekomen die de PvdA niet meer zien zitten en nu zeggen op de SP te stemmen, of helemaal niet te gaan stemmen. De redenen die ze aangaven waren dat de PvdA “niet meer links is” (zei een levenslange PvdA kiezer), niet te vertrouwen zou zijn en vooral dat Wouter Bos “alle kanten op praat” (en nog erger geformuleerd).
Er is zeer veel steun voor de SP op straat, maar de steun komt zeker niet alleen van voormalige PvdA stemmers. Er zijn ook een hoop mensen die links willen stemmen, maar nog niet weten of ze PvdA, SP, GroenLinks of de Partij voor de Dieren gaan stemmen.
Leukste opmerking (van een bejaarde vrouw op een scootmobiel): “De SP, jullie zijn goed! Ik stem al jaren op jullie. En als mijn man weer op de VVD stemt mag ie nooit meer bij me slapen.”
Misschien worden de verkiezingen ook in de slaapkamer gewonnen.
Door zijn gezwalk en tactische blunders heeft Wouter Bos het onheil over zichzelf afgeroepen.
De kansen op een links kabinet -waarover ik overigens steeds om diverse redenen nogal sceptisch ben geweest- heeft hij aardig om zeep geholpen. Na zijn expliciete eerste keuze voor het CDA, zijn er de laatste tijd bij gekomen: toch weer geen “genocide” op Armeniërs in het Ottomaanse Rijk (1915), een coalitie van PvdA-GL-VVD (al dan niet als “grap” bedoeld), en het zich als slachtoffer opstellen in een Telegraaf-interview.
Nu heeft hij ook nog in de Volkskrant de loftrompet uitgestoken over minister van defensie Kamp, die hij o.a. “krachtdadig” vindt.
Afgezien van het feit dat er geen reden is Kamp zo te prijzen (de laatste tijd is hij een soort automatische telefoonbeantwoorder waar het om Uruzgan en de rol van de Amerikanen in Irak en Afghanistan gaat), is het politiek uiterst onhandig dat OP DIT MOMENT te doen. Welke gemiddelde PvdA-stemmer zit te wachten op een bewonderaar van VVD-minister Kamp?
Het kan nog meevallen voor de PvdA, maar het ziet er slecht uit voor die partij.
Het is verkiezingstijd, dus ik reageer toch nog maar even. Al is het hier niet de plek om verkiezingsdebatten te houden.
Charles, kan zijn, we gaan het zien.
Olav, Wouter Bos heeft van meet af aan gezegd (en ik hier op dit weblog trouwens ook) dat hij ervoor kiest om op eigen kracht de verkiezingen in te gaan. En zo zo groot mogelijk te worden. En dan te bezien welke coalitie mogelijk is, zolang het maar een sociale is. Hij verschilt hierin geen millimeter van alle andere politieke opperhoofden, maar omdat de PvdA een sleutelpositie inneemt, wordt er haarder aan Bos getrokken dan aan de anderen. Dat zijn zich-niet-uitspreken door velen is uitgelegd als een verlangen naar PvdA-CDA, ligt toch echt aan die velen. En aan de kranten.
Bos is daarin consistent gebleven en behalve de niet echt serieus bedoelde (door Frank Kalshoven in de Volkskrant trouwens de enige juiste genoemde) PvdA-GroenLinks-VVD (van mij mag’ie het proberen) heeft hij consequent zijn kruit drooggehouden.
Bos is uitstekend op de hoogte van het feit dat een groot deel van zijn achterban, misschien wel de meerderheid, over links wil regeren en hem dat ook te kennen heeft gegeven. Er lopen allang verkennende gesprekken met links en die zijn er dus niet met rechts. En ook niet met het CDA.
Voor de rest vind ik eerlijk gezegd dat je – met uitzondering van de genocide-kwestie, waarin ik je gelijk geef – ontzettend gemakkelijk meeleutert met alle speculaties, interpretaties en verdachtmakingen.
Ik heb een vraag aan je: heb je het verkiezingsprogramma van de PvdA gelezen? Weet je eigenlijk waar de PvdA voor staat, of vind je een programma minder belangrijk dan of de heer Wouter Bos het in een campagne wel/niet goed doet in jouw ogen? Heb je zoals ik alle verkiezingsprogramma’s van alle partijen gelezen en die punt voor punt over dat van de PvdA gelegd? Heb je datzelfde gedaan met het SP-programma, het punt voor punt over de andere programma’s heen gelegd? Zo ja, heb je dan net als ik ook geconstateerd dat het voor de PvdA aanmerkelijk gemakkelijker is een coalitie op links te maken dan op rechts? Of idem dito voor de SP met de PvdA? Mijn vraag is vervolgens: welk belang heb je er dan in vredesnaam bij zo stemming te lopen maken tegen Bos? Met andere woorden: WIL jij eigenlijk wel een coalitie met die sukkel van de PvdA of heb je liever als SP’er dat jullie eigen Jan een deal moet proberen te maken met het CDA?
Of vind je als SP’er de standpunten van alle andere partijen helemaal niets en wil je als SP sowieso niet regeren, maar gewoon liever in de oppositie blijven?
Wat wil je nou eigenlijk, Olav? Niet nu, maar voor de komende vier jaar?
@ Charles (5):
Battle of the sexes? 🙂
Nog even, Olav, je schrijft: “Welke gemiddelde PvdA-stemmer zit te wachten op een bewonderaar van VVD-minister Kamp?”
Ik weet niet of ik een gemiddelde PvdA-stemmer ben, maar ik vind Henk Kamp geen slechte minister. Hij staat pal voor zijn standpunt, is communicatief, kan relativeren en wekt op mij de indruk dat hij overzicht heeft en oog voor de belangen van zijn soldaten. Ik vind hem geen mooi-weer-speler en niet uit op eigenbelang.
Dit alles staat los van het feit dat ik vind dat we nooit naar Afghanistan hadden moeten gaan en dat ik dit geen vredesmissie meer kan noemen. Je kunt een minister heel goed beoordelen zonder dat je het eens bent met een kabinetsbesluit. Zoals je ook kamerleden heel goed op hun functioneren kunt beoordelen, zonder dat je het inhoudelijk met ze eens bent of hoeft te zijn.
Mijn antwoord op jouw vraag is dus: ik.
Clara, het gaat in de politiek niet over woorden maar over daden.
@ Clara Legêne (8 en 9):
Naar mijn mening heeft Wouter Bos nooit blijk gegeven van een heldere, consistente sociaal-democratische (laat staan socialistische) visie. Toen hij nog kort partijleider was werd hem in een TV-interview gevraagd: “Kunt u kort aangeven waar de PvdA voor staat?” Na een lange stilte zei hij: “Nou als voorbeeld zie ik het Finse bedrijf Nokia…..”(Hij noemde ook nog een Amerikaans bedrijf waarvan ik de naam heb vergeten). Niets over b.v. solidariteit! Dit is mij altijd bij gebleven.
Je stelt de zaak onjuist voor. Niet zo lang geleden heeft Wouter Bos expliciet verklaard, dat de eerste keuze als coalitiepartner het CDA was, en hij wilde er ook liever geen derde partij bij hebben! (Dit heeft in de Parlementaite Nieuwsbrief gestaan). Dit is wel degelijk waar!
Bovendien heeft Bos zelf de door jou genoemde “verkennende gesprekken met links” afgehouden; hij wilde geen gezamenlijk puntenprogramma en zelfs geen lijstverbinding met SP en GL.
De door Bos genoemde coalitie PvdA-GL-VVD is noch als serieuze optie, noch als “grap” geslaagd. Naast de “genocide”-kwestie noem ik dat gezwalk. En Bos heeft zich duidelijk wel als slachtofer opgesteld in het Telegraaf-interview. (Ook overigens tevoren in een reactie op TV op het eerste radioverkiezingsdebat). Jij noemt dit allemaal “meeleuteren met speculaties, interpretaties en verdachtmakingen”, ik noem het constateren van feiten.
Over “verdachtmaken” gesproken: het laatste wat ik zou willen is een “deal met het CDA”.
Al lange tjd ben ik zeer duidelijk geweest over mijn opvattingen.
De enige reële coalitie voor de SP zou volgens mij een “linkse coalitie” zijn, MITS de SP belangrijke beginselen niet verloochent en niet te veel water in de rosé moet doen. Maar ik ben nooit optimistisch geweest over dit perspectief. Niet over de getalsmatige mogelijkheid, en niet over een eventueel goed regeerakkoord. Wel juich ik een flink versterkte SP toe, eventueel “gewoon in de oppositie”‘ (daarmee is niets principieel mis), als niet anders mogelijk blijkt.
En o ja: minister Kamp vind ik helemaal niet communicatief. Hij herhaalt voortdurende dezelfde riedels over Uruzgan. Hij relativeert ook helemaal niet. Maar jij mag hem best bewonderen natuurlijk, net als Wouter Bos. Blijft staan dat het tactisch stom is OP DIT MOMENT (dat heb ik niet voor niets met hoofdletters geschreven in nr. 6) zo hoog op te geven van deze minister, die een heilloze politiek voorstaat en uitvoert. Dat lijkt me niet zo moeilijk te begrijpen.
Ik weet wel dat er een haast onuitroeibare neiging bestaat om kritiek te hebben, juist op de club die je eigenlijk het meest nabij is, en daarom net onuitstaanbaar niet doet wat jij vindt dat ie moet doen. Maar we hadden het er net in onze SP fractie over, Ronald moet vanavond weer optreden, dan komen weer de discussies met andere partijen, ook PvdA. En wij dachten dat het vooral belangrijk was om de PvdA uit te nodigen nu eens werkelijk naar links te kijken. Onze achterbannen zijn het daar allang over eens. De meerderheid van de PvdA achterban wil het liefst linkse samenwerking. De achterban van de SP ook. GroenLinks, eveneens. Dat er verschillen zijn spreekt vanzelf. Maar de overeenkomsten zijn veel groter, en allemaal zouden we graag willen dat de VVD nu eens in het oppositiebankje ging zitten en Balkenenede eens fijn van alle inspanningen uit mocht rusten, en Verdonk nooit never meer de kans krijgt om zich met integratie te bemoeien want dat maakt alles alleen maar erger.
Dus als we nou eens luisteren naar onze achterbannen, en in zetten op samenwerking en de verschillen eens zouden laten zitten tot later. Zou ik wel voor zijn.