Vrouwen demonstreren met de foto’s van hun familieleden die gevangen zitten in Israel. Tien jaar geleden zag ik ze al net zo zitten, met de foto’s van hun zoons en hun mannen. Olmert heeft beloofd 250 gevangenen vrij te laten. Van de tienduizend die er zijn opgesloten. Maar geheel volgens verwachting kiest hij daarvoor alleen gevangenen uit die toch binnenkort zouden worden vrijgelaten. En alleen mensen van Fatah.

Natuurlijk volg ik Harry op de voet, op zijn reis met de commissie buitenland van de TK. (Hier) En ik zie gebeuren waar ik altijd op hoop: zogauw mensen met eigen ogen zien wat er aan de hand is, begint hun mening zachtjes te kantelen. Want ze waren in Hebron. Dat is een van de plekken op de Westoever waar je een situatie aantreft die werkelijk niet anders dan apartheid genoemd kan worden. Ik ben er een paar keer geweest. Midden in de stad, in wat eens een van de drukste straten met veel Palestijnse winkels was, heeft een groep kolonisten zich gevestigd, kolonisten van het meest ideologische soort, die ongehinderd door het Israelische leger, dat alleen de kolonisten beschermt en niet de Palestijnse inwoners, een waar schrikbewind voeren. Dat er op joodse feestdagen alleen kolonisten in de straten te vinden zijn, en de Palestijnen huisarrest hebben, is nog het minste. Dankzij geweld en getreiter zijn de winkels gesloten, kan de markt niet meer open, kunnen de laatste Palestijnse bewoners alleen nog via het
dak hun huis bereiken. Ik maakte nog mee dat Palestijnse kinderen alleen nog onder bewaking van de Christian Peace Watch naar school konden, omdat ze als ze langs de kolonistenhuizen liepen werden uitgescholden, stenen naar hun hoofd kregen en er honden op ze af werden gestuurd. De meeste Palestijnse ouders hebben het dus opgegeven en zijn verhuisd – precies wat de kolonisten willen.

Ik maakte het mee hoe een van de kolonistenvrouwen toen er buiten werd gedemonstreerd omdat de straat weer geopend dreigde te worden voor Palestijns publiek – dat nu een grote omweg moet maken om van de ene kant van de stad naar de andere te komen – probeerde om mijn camera uit mijn handen te slaan. Toen ik haar arm wegduwde liep ze schreeuwend naar de dichtsbijzijnde soldaat, die mijn paspoort innam. Dat kreeg ik na een uur soebatten van een van de mensen van de Christian Peace Watch weer terug, en ik werd gesommeerd weg te gaan, wat ik maar deed. Het is er dus alleen maar erger geworden.

Harry van Bommel en Mariko Peters (Groen Links) hoef je niets meer uit te leggen, die waren er zelf al eerder. Martijn van Dam(PvdA) heeft ook al een standpunt dat er niet om liegt. Interessanter is daarom wat de partijgenote van Verhagen ervan vindt. Een fragment uit Harry’s weblog:

In het hotel ontbijten we vroeg in de ochtend met Yossi Gal, de hoogste ambtenaar op Binnenlandse Zaken. Zijn verhaal is het standaard Israëlische verhaal over de noodzaak van de muur, het aanpakken van Hamas, de steun aan de gematigde Fatah enzovoort. De enige opwinding in dit gesprek komt uit onverwachte hoek: de christendemocratische hoek. CDA-Kamerlid Karien van Gennip vraagt de man beleefd of hij wel eens in Hebron is geweest en of hij weet hoe vreselijk het daar is omdat de Palestijnse inwoners nauwelijks bewegingsvrijheid hebben. De man houdt zich goed maar ik meen te zien dat er toch enkele stoppen doorslaan. D66-collega Pechtold doet er nog een schepje bovenop door te beschrijven wat er rond de door Israël gesloten kippenmarkt is gebeurd. Daar hebben joodse kolonisten de huizen van Palestijnen ingepikt. Het Hoge Gerechtshof heeft de kolonisten daar weggestuurd maar na enkele maanden komen ze gewoon weer terug. Niemand die er iets tegen doet. Schande! Gal zegt deze specifieke situatie niet te kennen. Verder moeten we vooral ‘het grote plaatje niet uit het oog verliezen’. ‘Living conditions are important, but living is more important’ is zijn redenering. Het komt kennelijk niet in hem op dat de stelselmatige discriminatie en vernedering van Palestijnen en de onveiligheid iets met elkaar te maken hebben. Als klap op de vuurpijl nodigt Van Gennip de minister van Binnenlandse Zaken uit eens een bezoek aan Hebron te brengen. Zo. De dag is voor Yossi Gal goed begonnen. Delegatieleider Ormel sluit het gesprek zalvend af met de opmerking dat wij erom bekend staan een beetje bot te zijn. Gal slaat genadeloos terug: ‘U bent niet bot, u bent Nederlands’. In Israël is dat kennelijk de vergrotende trap van bot.

Ik blijf ook het nieuws over de situatie in Gaza volgen, helaas nog uit de verte. We zitten te wachten of Khaled met zijn zoons naar Nederland kan komen. Hij heeft nu een visum. Maar de grens bij Rafah is nog gesloten. Zo tikt er elke dag een stukje van zijn visum weg, en de jongens die nu zomervakantie hebben en zo verschrikkelijk graag naar Nederland willen komen zien de kans dat het nog gaat lukken steeds kleiner worden. Khaled en ik zijn inmiddels getrouwd, voor wie dat nog niet weten. Maar ook dat helpt niet veel. Ambassade gebeld, is er geen mogelijkheid om Khaled, die nu met een Nederlandse is getrouwd, en die al vaker in Nederland is geweest via de andere grensovergang, door Israel heen, naar het vliegveld van Tel Aviv of desnoods naar dat in Amman te krijgen. De mensen van de ambassade doen hun best. Het lukt niet. De Israelische autoriteiten geven geen krimp. Hij mag Gaza wel via Israel verlaten, maar dan mag hij nooit meer terug. En dat is natuurlijk de bedoeling niet, want hij heeft daar zijn werk en wil Gaza niet in de steek laten. Zorgen dat hij de Nederlandse nationaliteit krijgt, dat zou helpen. Maar dat duurt nog minstens drie jaar. Als je je huwelijk fris wilt houden: trouw met een Palestijn, dan zie je elkaar zo weinig dat het de moeite niet is om ruzie te maken.

En die duizenden Palestijnen aan de andere kant van de grens, die niet naar huis mogen, die zitten er nog steeds.

De situatie voor de Palestijnen is hopelozer dan ooit. Intern verdeeld, verspreid over twee reservaten, als tweederangsburgers in Israel, in de diaspora, vluchtelingenkampen in de omringende landen, of als migrant in het Westen – speelbal van de politieke krachten die hen omringen, machteloze steun van de VN of het Internationaal Gerechtshof, uitspraken die er niet om liegen, alle mensenrechtenorganisaties hebben rapport na rapport geproduceerd over de schendingen van de mensenrechten, van de Conventies van Geneve, zelfs zijn er al uitspraken over oorlogsmisdaden, maar er is geen enkele regering die die feiten serieus neemt, er is nergens recht voor hen te vinden.

Ondanks het feit dat ze er nog nooit zo slecht voor hebben gestaan gaat het leven door. Het lukt Hamas niet slecht om ondanks alles orde te houden in Gaza. Er is zelfs een begin gemaakt van een werkverschaffingsprogramma. Er schijnen weer salarissen uitbetaald te gaan worden aan de mensen die bij de overheid werken. Er wordt, mondjesmaat, voedsel toegelaten. De nog ergere humanitaire ramp blijft uit. Maar ander materiaal dan basisvoedsel, spullen die nodig zijn om de bedrijfjes en werkplaatsen gaande te houden staan nog voor de grens. Veel winkels zijn gesloten. Na de afkeuring van de bevolking toen er intern gevochten werd, groeit het vertrouwen weer in Hamas – nu zou Haniye ruim de helft van de stemmen krijgen als er verkiezingen zouden zijn, tegen nog maar 13% voor Abbas, die steeds openlijker wordt gezien als een handlanger van Israel en de VS. Dat hij geld in ontvangst neemt dat van alle Palestijnen is, en dat alleen aan Fatahgetrouwen uitbetaalt, zet kwaad bloed. Abbas kan niet langer als leider gezien worden voor het gehele Palestijnse volk, en hij verliest met de dag vertrouwen.

Het project voor gehandicapten dat door Stichting Kifaia wordt ondersteund heeft ondanks de moeilijke tijden doorgewerkt. Ik ontvang net een verslag. USAID (ironisch genoeg een Amerikaanse hulporganisatie) heeft het NCCR gevraagd om een grote hoeveelheid hulpmiddelen als rolstoelen en krukken eerlijk onder de behoeftigen te distribueren, en zo zijn er 2500 gehandicapten geholpen. Terwijl ze daarmee bezig waren -eerst moest er onderzoek gedaan worden welke mensen hulp nodig hadden – hebben ze nog 350 gehandicapten opgespoord die nog geen deel uit maakten van het huisbezoekenprogramma van het NCCR. Er is een nieuwe dependance ingericht in de middenkampen. Ze gaan nog steeds door met voorlichting over gehandicapten voor de gemeenschap, ze vormen comités van ouders van gehandicapten, en er komt nu een comité dat zich bezig gaat houden met de rechten van kinderen met een handicap. Het blijft me verbazen, wat een ongelooflijk uithoudingsvermogen die mensen toch hebben. Ik hoor het nog die Palestijnse man zeggen: ‘wanhoop? Dat is een luxe die we ons niet kunnen permitteren’.