‘Terreur is niets anders dan recht, stipt, streng, onbuigzaam: daarom is het een uitvloeisel van deugdzaamheid; het is niet zozeer een bijzonder principe, maar een algemeen principe van democratie toegepast op de urgentste noden van ons land. (..) Door ons werk te bezegelen met bloed, zouden we ten minste de stralende dageraad van universeel geluk kunnen zien’.
Van wie is deze uitspraak?
Van Robespierre, uitgesproken tijdens de Nationale Conventie op 5 februari 1794.
John Gray in het NRC van zaterdag:
Nu de terreur van radicale moslims een groeiend gevaar vormt, wordt gemakkelijk vergeten dat in de twintigste eeuw terreur op een zeer grote schaal is toegepast door seculiere regimes. Op dit moment associeren we zelfmoordaanslagen automatisch met het geloof dat de dood als martelaar wordt gevolgd door een paradijselijk leven in het hiernamaals. Maar dit soort bomaanslagen zijn een terroristische techniek die is ontwikkeld door mensen met heel andere overtuigingen. De islamistische terroristen mogen dan beweren dat zij al wat modern en westers is afwijzen, zij zijn wel de erfgenamen van een moderne, westerse traditie om de samenleving te veranderen door middel van systematisch geweld.
Het huidige terrorisme wortelt veel meer in radicale westerse ideologieën dan we ons wensen te herinneren, stelt John Gray, een sombere filosoof, die weinig op heeft met vooruitgangsgeloof. (Hier en hier) De Jacobijnen – Robespierre – gingen ze al voor, ook het Leninisme kon er wat van. Zelfs de specifieke vorm van terrorisme, die waarbij de dader ook zichzelf doodt, zijn niet door gelovige moslims uitgevonden, maar afgekeken van de Tamil Tijgers, een marxistisch-leninistische groep uit Sri Lanka, en ook de eerste golf van zelfmoordaanslagen in Libanon kwam van seculiere groepen.
De islamistische denkers hebben van Lenin een modern geloof overgenomen dat in de traditionele islam of het christendom niet te vinden is – het idee dat je met systematisch toegepast geweld een nieuwe wereld, ja een nieuwe mensheid in het leven kunt roepen.
Jawel, geloof kan gevaarlijk zijn, maar waar het om gaat is niet geloof maar fanatisme, en fanatisme neemt vele gedaanten aan.
Wij moeten goed bedenken dat de terreur van de afgelopen eeuw grotendeels is geinspireerd door seculier geloof. De fictie dat je met geweld de maatschappij in progressieve zin zou kunnen veranderen heeft de aanzet gegeven tot een aantal van de gerste misdaden van de mensheid, en er gaat tot op heden een giftige bekoring van uit.
Terreur bouwt niets op, – het probeert alleen maar op geweldadige wijze dat te vernietigen waar het het niet mee eens is. Terreur komt voort uit angst en blinde haat.
Liefde kent geen terreur.
Groet, in liefde en vrede,
Amita
Beetje na iemand anders wijzen dat die terreur heeft uitgevonden en dat jij het alleen maar na-aapt. Met zulke dingen komen we toch geen stap verder. Wat maakt het nou uit wie het heeft uitgevonden, we kunnen ons beter richten op de terreur te bestreiden, om te komen tot een wereld waar we ondanks onze verschillen toch gewoon kunnen samenleven.
Er kan wel gezecht worden dat ze geinspreerd zijn door het seculiere geloof maar ze hebben het wel overgenomen, dus het is wel wat slap om je dan achter iemand anders geloof (secuieren geloven trouwens helemaal niet) te gaan verschuilen.
Ik geloof dat je niet helemaal door hebt waar het Gray om gaat, Evert. Het gaat er om dat het in de mode is geraakt om terrorisme als een specifiek islamitisch verschijnsel te zien, en dat heeft gevolgen voor hoe veel mensen naar moslims kijken.
Dat terreur bestreden moet worden, ongeacht de bronnen of de motieven, spreekt vanzelf
@3 Anja,
Ok, dat had ik niet helemaal uit opgemaakt. Dat terroristme tegenwoordig door veel mensen blijkbaar als iets islamitisch wordt gezien klopt. De toenemende aantal moslims wordt ook gezien als bedreiging.
Laatst werdt het station hier in Heerenveen ook afgezet omdat daar een tas was achtergebleven. Toevallig met wat arabische tekens erop, als b.v. er wat chinese tekens op zouden staat zou dat waarschijnlijk niet vermeld worden door de media.
De media werkt hier vrolijk aan mee, aan deze beeldvorming.
Ook de vroege islam werd al geteisterd door dissidente groepen die terreur uitoefenden. Zoals de Kharidjieten en de Assassijnen. Denk dat aan die groepen heel wat meer ‘inspiratie’ wordt ontleend door huidige terroristen dan aan Robespierre. Sterker, ik weet wel zeker dat ze niet eens weten wie Robespierre is!
Inderdaad, niet alleen religieus fanatisme, maar ook ideologisch fanatisme is uiterst gevaarlijk. Als er dan een les uit bovenstaande getrokken kan worden, dan is het dat collectivisme uiteindelijk altijd het individu vertrapt. Denk aan de Sovjet-Unie, DDR, China, maar ook Hitler Duitsland (nationaal-socialisme) en Iran (theocratie).
Daarom is de westerse samenleving in veel opzichten superieur. We kennen in het algemeen nog individuele vrijheid gekoppeld aan individuele verantwoordelijkheid.
Daar waar religie dominant is verdwijnt dit. Evenals bij het socialisme. Het socialisme kan niet zonder centralisme en collectivisme (hoe wil je anders productie en distributie cordineren ?) en is daarom op sterven na dood (Cuba, Noord Korea)
Wat een half-om-half open deur en loze beweringen, Henk.
Alsof Hitler geen onderdeel uitmaakte van onze ‘superieure westerse samenleving’. Kwam hij uit China?
Alsof er een samenleving mogelijk zou zijn met alleen maar individuele vrijheid, en zonder collectiviteit, alsof dat geen kwestie zou zijn van balans.
Alsof je die individuele vrijheid ooit zou kunnen verdedigen zonder een vorm van collectiviteit.
Alsof alle religie uitgaat van collectiviteit en niet van individuele verantwoordelijkheid, moet je net de islam hebben trouwens, die nu juist de individuele verantwoordelijkheid centraal heeft staan.
Alsof links, zoals wij dat nu kennen, niet evenzeer een balans zoekt en moet vinden tussen individuele vrijheid en collectiviteit. Alsof je zonder een minimum aan centralisme ooit wat voor elkaar zou krijgen.
Alsof de linkse partijen op sterven na dood zouden zijn en alsof het huidige socialisme niet net zo goed voortkomt uit diezelfde ‘superieure westerse samenleving’.
Henk, doe eens een beetje minder van dik hout zaagt men planken.
Aaaah! Robespierre en Lenin hadden het van de moslims! Dat moet je toch nog even doorgeven aan Gray, Boris.
Je ziet wat over het hoofd. Gray heeft het niet zomaar over terreur, of over het vermoorden van tegenstanders, wat ongetwijfeld van alle tijden is geweest (met Samson als eerste zelfmoordactivist) maar over terreur als middel tot een ‘betere wereld’, gelegitimeerd door een utopie. En ook als radicale islamisten niet van Robespierre hebben gehoord, helaas is de lijn van leninisme naar radicale seculiere groepen wel erg aantoonbaar.
@6 Henk — zondag 2 september 2007 @ 13.45,
De SP is ook voor de vrijheid van het individu maar niet te ver doorgeslagen zodat de vrijheid van de ene de vrijheid van de andere
te veel beperkt (ikke, ikke, ikke en de rest kan stikke).
De SP is ook voor dat individuen hun verantwoordelijkheid nemen maar ook dat groepen dat doen. B.v. dat een bedrijf zijn (maatschappelijke) verantwoordelijkheden neemt.
En in Cuba en Noord Korea heb je communistme hoor. Daarnaast is de ene soort socialistme de andere niet, net als de ene westerling de andere is.
Ik kan me dus wel vinden in de reactie van Anja op jouw.
@8 Anja — zondag 2 september 2007 @ 14.19,
Waarom zou Samson de eerste zelfmoordactivist zijn? Omdat dit toevalig zo in de bijbel voorkomt? Net als sommige bewerken dan Jezus de eerste socialist zou zijn geweest. Waarom hechten mensen zoveel aan wie de eerste was, waarom gaan we ons niet meer richten op de inhoud.
Wat je zegt, Evert. Ik werkte een tijdje in Servië. Daar moesten mijn vriendinnen die net van Milosevic af waren helemaal niets meer van politiek hebben. Milosevic noemde zichzelf een socialist. Dus toen ik vertelde dat ik mezelf een socialist noemde keken ze me heel raar aan, jij toch niet? Toen bleek het misverstand, want zij vatten socialisme, gelijkheid op als ‘we worden met dwang allemaal aan elkaar gelijk gemaakt’. Toen ik uitlegde dat het voor mij ging om gelijkwaardigheid, gelijke kansen, en dat dat helemaal niet in strijd is met individuele vrijheid, kenden ze me weer, en hoefden we daar geen ruzie over te maken.
En over die ‘eerste’. Maakt niet uit. De eerste die we in de geschriften tegenkomen. Maar wel nog voorafgaand aan het ontstaan van de islam. Dat was het punt.
Zo is een ander pijnlijk punt dat de Palestijnen de terreur ook niet zelf hebben bedacht, maar van nabij hele goede voorbeelden hadden van aanslagen ook op burgers en moord op politieke tegenstanders – namelijk door de zionistische ondergrondse groepen als de Irgun en de Sterngroep, voorafgaande aan de stichting van de staat Israel, waarna het niet meer nodig was want toen kregen ze een leger. Uri Avnery, die voor 1948 als vijftienjarige jongen al met een geweer in de ondergrondse zat geeft het eerlijk toe: ik was een terrorist.
Zonder te willen simplificeren – dit is een complex onderwerp met vele kanten – wil ik jullie dit citaat van de hand van John le Carré (o.a. auteur van “The spy who came in from the cold”) ter overdenking meegeven:
Het zijn niet de dissidenten, niet de ketters, zelfs niet de verraders die in deze wereld zoveel onheil hebben aangericht. Zij zijn er niet in geslaagd de beschaving te ondermijnen. Nee, het zijn de loyale mensen die blind varen op de kompassen van hun geïnstitutionaliseerde geloven: hun balansen kloppen niet, zij hanteren dubbele standaarden. Zij varen op het ‘kompas’ van ‘het christendom’, ‘de islam’, ‘de volksdemocratie’, ‘het vrije westen’, enzovoort.
Waarschijnlijk is het enige dat met enige zekerheid kan worden gezegd, dat de grootste bedreiging voor de menselijkheid van de samenleving komt van het afstand doen van persoonlijke scrupules, je geweten, ten gunste van institutionele noemers.
Mazzel & broge, Evert
De oorsprong van terrorisme. Graag doe ik ook een duid in het zakje.
Na de Franse revolutie schreef Friedrich Schiller een reeks brieven “Über die ästhetische Erziehung des Menschen”. In de veertiende brief onderscheidt hij twee polen werkzaam in de mens: “Formtrieb”, het ordende pricipe en “Sachtrieb”, het principe van de driften. Overheerst de Formtrieb dan ontstaat dictatuur en overheerst de Sachtrieb dan ontstaat revolutie. De mens schommelt volgens Schiller tussen beide principes, tussen dictatuur en revolutie, verstarring en chaos. Pas als de mens evenwicht brengt tussen beide principes, kan spelen met beide principes dan ontstaat, zegt Schiller, “Spieltrieb”, de vrije scheppende mens. Zo kon Schiller na de Franse revolutie de dictatuur voorspellen, de dictatuur van Napoleon. Zo ontstond na de Russische revolutie de dictatuur, na de starre vrede van Versaille de chaos van de Weimar-republiek.
De westerse hegemonie in grote delen van de wereld werkt verstarrend, met name ook in de Arabische wereld en roept ongecontroleerd verzet op, dat wij terrorisme noemen. Je kunt dit met meer voorbeelden uitbreiden.
Wellicht ga ik wat kort door de bocht, maar waar ik naar toe wil is dat de wetmatigheid die Schiller aangaf mijns inziens aangeeft dat Al Qaida niet typisch moslimterrorisme is, zoals de Rote Armee Fraktion niet typisch Duits of regulier of whatever terrorisme was. De wetmatigheid van Schiller staat los van iemands geloofsovertuiging.
In de laatste “Wordt Vervolgd” van Amnesty International geeft de advocaat van de leden van de zogenaamde Hofstadgroep aan dat wij met ons strafrecht een infrastructuur voor de dictatuur hebben geschapen. De wetgeving en controlemechanismen waarmee de gezondheidszorg en het onderwijs zijn dichtgetimmerd hebben mijns inziens totalitaire trekken. De politiek heeft een tijdbom gecreëerd.
Een collega-vader die voor zijn ernstig zieke vrouw geen antroposofische medicijnen kon krijgen, zei een keer tegen mij: “Je zou er militant van worden.” Ziedaar: antroposofisch terrorisme.
Wil je terrorisme bestrijden dan moet je ook verstarring bestrijden. Dan moet de mens levenskunstenaar kunnen worden
Groet,
@13 Bert Erends — zondag 2 september 2007 @ 20.17,
Net even dat artikel opgezocht en gelezen. Nederland wordt een politiestaat, onder het mom van bescherming wordt de privicy afgepakt. Nog even en we zitten in onze eigen gevangenis.
Soms word ik er niet goed van, als ik mensen zoals Amita de reactie leest. (liefde kan geen terreur) (en of blind) Mijn vraag is hoe komt het dan dat het christelijke westen inclu. Amerika, de mensen zoveel schade en leed hebben aangedaan met hun liefde? een voorbeeld,landen afpakken dat op heden nog van de oorspronkelijke volkeren niet terug is gegeven, Aus, Z.Amerika, Amerika, N.Zeeland enz,en dit alles allemaal met de hulp van de het cristendom, want deze westensewereld hebben mensen onderdrukt en slaven gedwongen, het christen geloof tenemen anders werden ze gemartelt of gedood. Leest de geschiedenis maar.(Indianen,ab. aus, ma. new Z.enz.enz.) en oorlogen die ernog zijn. genocide door de christelijke Servièrs.(welkom bij de liefde)
Hoi Bert,
De Baader-Meinhofgroep (RAF) legitimeerde haar acties met het argument dat de Bondsrepubliek een politie staat geworden was. Er zijn opvallende paralellen: de RAF vormde geen reële bedreiging voor de democratie (de Hofstadgroep nog minder) en de politiek reageerde buitenproportioneel, waardoor de Bondsrepubliek- ironisch als het was- inderdaad meer en meer op een politiestaat ging lijken. Ik deel je zorgen, maar ik vind het wel belangrijk om kalm, doch kritisch te blijven. Dat sommige politici doorslaan in hun angst voor het terrorisme is al erg genoeg.
De Utrechtse historicus prof. dr. Von der Dunk zei destijds n.a.v. het geweld in Duitsland het volgende:
“mensen met een kleinere geestelijke bagage trekken hun consequenties als ze worden beïnvloed door theorieën die stellen dat het kapitalistische systeem verrot is en dat zij de mensen zo manipuleert dat ze niet meer weten wat goed en kwaad is.”
Het lijkt mij het belangrijkste om vooral met ons hart te blijven denken. Een kritische (activistische) houding is prima en zelfs noodzakelijk, maar laten we ons niet verleiden om terreur te vergoelijken, ook als het onder het mom van vrijheid en democratie gebeurt, zoals door de VS.
Militante Hindoe nationalisten die in het begin van de twintigste eeuw in India tegen het Britse regime streden, waren ook terroristen. Ze werden door de Britse pers en Britse ambtenaren tenminste zo genoemd. Zij waren weer wel deels religieus geinspireerd en hadden hun kennis van het maken van explosieven in Parijs geleerd van Russische anarchisten en nihilisten. Ook deze Hindoe nationalisten pleegden soms zelfmoord om niet in handen van de Britse politie te vallen. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat de Joodse netwerken van de Irgun en de Haganah zijn geinspireerd door militante Hindoe-strijders (dus niet Mahatma Gandhi die pas in de jaren twintig aan populariteit won in Brits-Indie).
Frans,
Na de doop in de Jordaan trekt Jezus zich veertig dagen vastend terug in de woestijn, zo meldt het Evangelie. Jezus wordt verleid door tegenmachten, de Duivel en Satan worden genoemd. Aan het eind van die veertig dagen biedt de Duivel Jezus alle rijken van de wereld aan als Hij nedervalt en hem aanbidt, Mattheüs 4:9. Jezus zwicht niet voor die verleiding.
Het is niet moeilijk om voor de verleiding te zwichten als je de macht hebt om alle rijken van de wereld te veroveren en evengoed ook nog voor de verleiding te vallen om jezelf een goed Christen te noemen.
Piet,
Over Ulrike Meinhof en haar pleegmoeder, de historica Renate Riemeck vallen interessante dingen te vertellen, die wellicht meer licht werpen op de principes die Schiller noemt, maar voor dit weblog te ver voeren.
Groet,
Dag Anja, heb alleen het item gelezen en niet de reacties. Heb bijna het boek ‘Mijn verloren zoon’ van Aicha el Wafi uit, de moeder van ‘de twintigste kaper’. Heel indrukwekkend, het leest als een trein, dat ik soms vergeet dat het om een waar gebeurd verhaal gaat. Het is ongelooflijk wat zij over zich heen heeft gekregen voor 11/9 en zich doorheen heeft geslagen, laatstaan daarna. Moelijke jeugd in Marokko, op 14 jarige leeftijd uitgehuwelijkt aan een geweldadige man, etc. Ga niet alles verlkappen, maar zeer de moeite waard om te lezen!
Lieve groet,
Frans ik vind liefde maar een raar woord.
Je kunt ook iemand uit liefde van het leven beroven.
Het handelen van de Christelijke wereld in het koloniale tijdperk lijkt zich dan ook vooral te baseren op wat het Westen denkt dat goed,sociaal en liefdevol is.
Een voorbeeld zijn de Indiaanse stammen in Canada die door de Christelijke bevolking werden gezien als zielig en armoedig.
Dronken lui die in de steden kwamen die niet konden lezen of schrijven.
Dus werden er vanuit een gevoel van medemenselijkheid en een diep sociaal hart, speciale programma’s opgesteld om deze Indianen te helpen, ze onderwijs te geven etc.
Met als gevolg dat er van deze stammen en hun cultuur niets meer over is.
Goede bedoelingen die feitelijk verkeerd uitpakken.
Het is een gewetenskwestie moet je iemand helpen die zichzelf schade berokkend of moet je die persoon maar laten zwelgen in zijn eigen ellende als hij dat zo graag wil?
Feitelijk is het Westen nog altijd bezig met kolonisatie alleen noemen we het tegenwoordig ontwikkelingshulp.
Zelfs Anja in Gaza houdt zich bezig met kolonisatie, ze leert de Arabieren daar Westerse concepten en ideeën over hoe gehandicapten te helpen en te ondersteunen.
Ze gebruiken niet methodes die traditioneel uit die gebieden afkomstig zijn.
Dus worden de Arabieren in Gaza weer meer Westers en verliezen ze hun eigen cultuur en achtergrond.
Wil jij niet zo uit je nekharen lullen, Roland, je snapt geen bal van wat wij in Gaza doen en hoe we samenwerken met onze Palestijnse organisatie. Kolonisatie nog wel, ga je mond spoelen.
Anja het gaat er om dat wij Europeanen of “Westerlingen” altijd denken dat wij het beter weten.
Ik sprak er net over met een Amerikaanse die van Arabische/Indische afkomst is.
En ze zegt tegen mij dat Arabieren traditioneel hun gehandicapten meer “mistreaten” dan “wij” dat doen.
Dat er meer wordt neergekeken op gehandicapte mensen in het algemeen dat het meer een taboe is.
En ik vraag haar hoe kom je nu op het idee dat het “mistreatement” is?
Het komt alleen maar omdat zij denkt vanuit een Westers perspectief.
Je log over Gaza en de demonstraties die uit elkaar geslagen worden en het gebrek aan persvrijheid.
Daar kun je ook vragen bij stellen want waar komen die concepten vandaan?
Is dat niet net zo goed die Westerse koloniale invloed die geen onderdeel is van hun tradities en cultuur?
Wij vinden het verschrikkelijk maar ze zijn net als die Indianen in Canada.
En soms gaan we ook met de koloniale stok meppen als ze niet meer als ons willen worden.
Ik ben een Europeaan en ik denk niet dat ik het beter weet.
Je beweert dat wat wij doen in Gaza neerkomt op kolonialisme. Ik zeg het nog eens: je hebt geen idee wat wij daar doen dus met zulke oordelen moet je hier niet aan komen zetten als je serieus genomen wenst te worden.
Roland, we leven in de eenentwintigste eeuw waarin de positieve kant van de globalisering is dat culturen elkaar ontmoeten en beïnvloeden. Dat is een bewegelijk proces. Als moderne mens moeten wij erkennen dat we niet alleen zelf een standpunt hebben van waaruit we de ander waarnemen én beoordelen (zoals we sinds de Renaissance gedaan hebben), maar dat ook de ander een standpunt heeft van waaruit hij of zij ons waarneemt en beoordeelt. Vanuit die erkenning dat we elkaar waarnemen en beoordelen kan gesprek, uitwisseling, beïnvloeding ontstaan.
In de tijd dat Marco Polo China ‘ontdekte’ kwamen twee Chinezen aan in Venetië en ontdekten de Chinezen Europa. Wij waren toen nog niet in staat om het gewicht van dat laatste überhaupt waar te nemen. Deze eenzijdigheid is nu verleden tijd, al willen veel, vooral westerlingen daar nog niet aan. Voor mij is dat een mooi voorbeeld dat de mensheid zich ontwikkelt.
Jij, Roland blijft hangen in die eenzijdigheid, neemt de ander waar en oordeelt en fixeert de ander nota bene. Jij fixeert jouw Amerikaanse gesprekspartner met jouw oordeel.
Het kolonialisme is ontstaan uit die eenzijdige kijkrichting, die in de Middeleeuwen nog niet bestond en nu passé is.
Groet,
Misschien dat ik hiermee een bijdrage kan leveren.
vriendelijke groet,
Alma