(Johan van Breukelen)

Ook voorganger Jan Andreae heeft veel ervaring met het begeleiden van stervensprocessen, met name in die periode dat je aan HIV of aids nog dood ging. En hij vroeg zijn vriend Johan van Breukelen om te spreken voor de dienst in de kerk De Duif. Die kerk zonder dogma’s, een kerk voor zoekende mensen, die zoeken naar trage antwoorden, naar een stamelend perspectief, zegt hij. Een kerk waar iedereen welkom is, met of zonder God.

(Jan Andreae)

Het motto, bij de dienst, van Eckart Tolle: “hoe kan je op zo’n manier bij het proces van de naderende dood aanwezig zijn, dat het iets is wat gevierd kan worden?”

Zijn man is er, partner van 37 jaar, twee van hun kinderen zijn er. Thijs en Nina zingen nog samen een lied voor hem en de familie, vrienden en andere kerkgangers die zijn gekomen. “Bouw volledig, zonder nut of doel, een luchtkasteel, een tempel voor het leven”. Bij binnenkomst schieten me de tranen al in de ogen, het koor zingt zo mooi. Ik zie het ook bij anderen, vrienden van Johan en van zijn man, het weten van de naderende dood van iemand die hen dierbaar is. En zijn man heeft het niet makkelijk. Als er tijdens de dienst af en toe iets niet helemaal goed gaat – Johan is geen ervaren voorganger, zegt hij daar blij om te zijn – het is toch bepaald niet alleen maar feest, al wil Johan dat graag, en is hij de enige die blijft stralen en geen tranen hoeft weg te vegen.

Het is als met Abraham, zegt Johan, die aangezegd kreeg dat hij weg moest trekken uit het land, zijn familie moest verlaten, ook zijn naaste verwanten, naar een land dat hem gewezen zou worden, maar dat hij nog niet kende. Zo ziet Johan het als een grote reis die hij gaat maken. Hij weet niet precies waarheen, en wat er voor hem ligt. Maar hij voelt dat er iets heel bijzonders te gebeuren staat. Ook Abraham moet gedacht hebben: klopt mijn intuïtie wel, neem ik niet een enorm risico, er moet ook bij hem onzekerheid geweest zijn. En angst. Maar ook opwinding, nieuwsgierigheid, een groot avontuur.

“In de zestig jaar dat ik hier nu ben, heb ik het niet gebracht tot aartsvader van wat dan ook. Wel heb ik de ruimte gekregen, en dankbaar aangenomen, om als nakomertje van een groot arbeidersgezin te leren, om me te ontwikkelen. Ik ben beeldend kunstenaar, begeleider van groepen rondom bewustzijn, ik leef bijna veertig jaar samen met een bijzondere man en ben vader van drie prachtige kinderen. Ik zal je tot groot volk maken. Ik zal je zegenen, Ik zal je aanzien geven, een bron van zegen zul je zijn.

Dat grote volk versta ik als: je zult niet op jezelf staan in je leven, je zult deel uitmaken van een groter geheel. Dat is een mooi perspectief. En als er staat: Ik zal je aanzien geven, dan gaat dat niet over persoonlijk succes (dat heb ik trouwens wel lang gedacht) maar over een geschenk en een grote genade: je mag iets van Gods licht, de eeuwige straling van alle dingen, herkennen, zichtbaar maken en doorgeven.

Voor de grote reis die ik ga maken, die iedereen een keer gaat maken, heb ik niet veel aan bagage. Alles wat er nog in mijn koffer zit ben ik ter voorbereiding aan het uitpakken: dingen, spullen, gedachten, beelden, illusies, alles waar ik gehecht aan ben, alles wat ik denk te weten. Het lijkt van geen enkel nut. Het lijkt me het beste dat ik licht reis.”

(Nina en Thijs)

Jan Andreae, in de preek. “Johan met zijn naderende dood doet me op een bepaalde manier denken aan de mens Jezus van Nazareth. Hij die bij zijn naderende dood in alle gedaanten de vraag kreeg: “Ben je bereid?” Hij die steeds antwoordde; “Hier ben ik”.

de naderende dood kan ons leren NU te leven en ons te verbinden aan wat wij in dit Godshuis iedere week tegen elkaar zeggen:
Dat we geloven in het recht van de mens, in de open hand, in de macht van geweldloosheid.
Dat we geloven in dat alle mensen mensen zijn en dat de orde van onrecht wanorde is.
Dat we geloven dat we niet vrij zijn, zolang er nog één mens slaaf is.
Dat we geloven in de liefde die alles verdraagt.
Wij geloven ondanks alles en altijd, dat niet alle moeite vergeefs zou zijn, dat niet de dood het einde zal zijn.
Wij geloven in die nieuwe mens, jij daar op die stoel, jij bent Gods eigen droom. Op weg naar een nieuwe hemel en nieuwe aarde waar gerechtigheid zal wonen.

Dansen tussen vorm en ruimte, heeft Johan geschreven.
Ademen.
De eeuwigheid.
Op de maat van het ogenblik.
En……weg ben ik.

Moge het zo zijn.
Amen.

(De volledige teksten zijn spoedig te lezen op de website van De Duif, hier.)