Hoe Nederlands ik me voel. Nou, ik woon in Nederland, ik spreek Nederlands, ik heb een Nederlands paspoort, ik ben daar heel tevreden mee, maar of dat ook voelt? Ik heb me vrijwillig gemeld als respondent voor de onderzoekjes van Maurice de Hond. Hier. Op gezette tijden krijg ik dus een vragenlijstje. Ik kan daar vaak niet mee uit de voeten, omdat de vragen geen ruimte laten voor een andere reactie dan die door De Hond is bedacht. Zo moet ik elke keer zeggen hoeveel punten ik mijn ‘vertrouwen in de politiek’ geef. Maar welke politiek? Die van mij, van mijn partij, van het parlement, van het kabinet, Den Haag, de lokale politiek, die van de politiek in het algemeen en wat is dat?
Deze keer mocht ik het hebben over Nederlanders. Wat vond ik van Nederlanders in het algemeen? Ik vind niks van Nederlanders in het algemeen, want ik weet niet wie dat zijn. Ik ken een massa Nederlanders maar geen Nederlanders in het algemeen. Een soort gemiddelde Nederlander? Ik zou niet weten wie daar model voor zou moeten staan. Balkenende? Maxima? Verdonk? Cohen? Marcouch? Marijnissen? Paul de Leeuw? Gullit? De dames achter de kassa bij Appie, en welke dan, die met of die zonder hoofddoek? De visboer aan de overkant? Mijn buren? Ikke?
Tweede probleem: dat ik steeds moest antwoorden wat de Nederlanders in het algemeen zijn, zijn ze meer luidruchtig of meer gezellig? De begrippenstellen zijn steeds als elkaars tegendeel aangegeven, en ik moet ergens mijn stipje zetten in vijf rondjes daartussen. Het kan dus niet zo zijn dat de Nederlander in het algemeen heel luidruchtig én heel gezellig is, terwijl ik ze toch niet de kost wil geven die heel luidruchtig zijn en zichzelf geweldig gezellig vinden. Zo mag ik ook kiezen: bot/onbeleefd, of eerlijk/open. Ik dacht dat eerlijk en onbeleefd door veel mensen ook als ongeveer hetzelfde wordt ervaren. Een beetje botterik vindt zichzelf heel eerlijk, dat is nou juist het excuus.
Gaat het door:
individualistisch – sociaal
intolerant – tolerant
bureaucratisch – goed georganiseerd (tegenstelling? niet voor bureaucraten)
zuinig – vrijgevig (dat gaat over hoeveel koekjes bij de thee)
zakelijk – bereid tot compromissen (?)
klagerig – oplossingsbereid
a-religieus – christelijk
Neem nou die laatste. Behalve dat Nederlanders kennelijk alleen a-religieus óf christelijk kunnen zijn, lijkt mij dat geen kwestie van wat ik vind, maar gewoon van statistisch turven.
Bij de volgende vraag kom ik er ook al niet uit. Wanneer voel ik me het meest Nederlander? Keuzes: als ik een Nederlandse feestdag vier, als ik Nederlandse cultuur consumeer, als ik Nederlandse gerechten of snoepgoed eet, of als ik sport kijk met Nederlandse deelnemers. Als ik me bij spruitjes, hopjes of voetballen (waar ik nooit naar kijk) geen Nederlander voel is er nog maar één mogelijkheid over: ik voel me nóóit Nederlander.
Nou voel ik me wel eens een Nederlander, maar vooral in situaties waar anderen dat niet zijn, en ik denk, hee, ik ben toch wel anders. Toen ik lang geleden in de Duitse vrouwenbeweging bijvoorbeeld nogal frivool werd gevonden (verwijtend: Frau Meulenbelt, Sie weichen mit ihrem Humor die Auseinandersetzung aus!) terwijl ik in Nederland doorging voor nogal radicaal, dacht ik, ik ben in ieder geval niet Duits. Dat wij Nederlanders van die leuke mensen waren, het was me nog niet eerder opgevallen. Maar in Duitsland lustten ze wel pap van mij en van Rudi Carrell. Die Holländer sind so locker, Frau Meulenbelt! Die haben nicht so’ne Bierernst. Maar vaker, als ik me anders voelde, voelde ik me westers, stads, Europees, links, een geëmancipeerde vrouw meer dan tjonge wat ben ik toch Nederlands. Jawel, we eten rauwe vis die we haring noemen, en die vind ik lekker, maar dat doen de Japanners ook. Nuchtere Hollanders? Nou, tegenwoordig vooral nogal hysterisch, dacht ik. Poldermodel? Vervangen door een polariseermodel geloof ik. Ik zou het dus niet weten, met die Nederlanders in het algemeen.
Toen ik bij vraag drie kwam, of ik me ooit één had gevoeld met andere Nederlanders (getsie) en ik moest kiezen tussen Sinterklaas, verkiezingen, rampenherdenking of koninklijke huwelijken heb ik de vragenlijst maar uitgezet en laten weten dat ik niet meer meedoe. De Hond moet het voortaan maar zonder mij doen. Laten de echte Nederlanders, wie dat dan ook mogen zijn, maar beslissen of ze zich meer één voelen als Maxima trouwt of juist geheel verdeeld als Maxima een mening blijkt te hebben. Over Nederlanders. Die te veel van elkaar verschillen om ze met z’n allen onder één noemer te brengen. Je zal toevallig niet van spruitjes en niet van voetbal houden en Sinterklaas overslaan.
Ik weet al wat er mis is met mij. Ik ben per ongeluk een allochtoon geworden. Ze hadden me niet gewaarschuwd dat het besmettelijk is.
Ewoud Butter stopt met het Allochtonenweblog. Jammer voor ons! Maar met zijn persoonlijke weblog gaat hij nog door. Hier.
Hoera sta niet alleen. Die rare vraagstellingen in onderzoeken staan mij vaak tegen. Te veel en te vaak zo zwart wit. Sinterklaas , rampenherdeking, Kon.huwelijke, verkiezingen bij die laatse voel ik eenheid, maar wel in mijn partij. Na de verkiezingen vaker een kater. Ergste is dat zulks soort vragen nog serieus behandeld worden in de media.
Heb je Maurice ook laten weten dat je zijn vragenlijst zo’n onzin vindt? Lijkt me erg leerzaam voor hem — zeker omdat jij hier stiekem een beetje een heleboel mensen zit aan te steken met je skepsis en je kritische vragen.
Ik vind een weblog tamelijk openbaar en niet zo stiekem, en iedereen kan zelf nagaan of ie het met me eens is of niet. Maar ik zal even kijken of ik het hem opstuur, Anne-Marie.
In het vragenlijstje mis ik altijd 1 optie, nl de volgende: Het kan me niet schelen en ik heb geen zin er over na te denken vooral als het over TON, PVV of VVD of identiteit gaat. Kan ik natuurlijk invullen: Weet niet/ geen mening. Maar ik weet het wel en ik heb een mening: Ik wil invullen : Het kan me niet schelen. Ik weeet wel dat zo`n mening dan wordt meegenomen onder de noemer: Weet niet/ geen mening. Maar over de betrouwbaarheid van de onderzoeken van de heer de Hond heb ik wel een nogal negatieve mening.
Iedereen heeft toch meerdere identiteiten:
Thuis
Op je werk
In een discussie
en noem er nog maar een stuk of 20.
Ik heb bij de enquete maar ingevuld dat ik mij wereldburger voelde.
Wat ontzettend jammer dat het Allochtonenweblog (tijdelijk) gestopt is. Het was één van mijn favoriete websites.
Sorry, ik dacht dat wel duidelijk was dat ik ironie hanteerde toen ik de term “stiekem” gebruikte. Er is nog steeds geen officiëel ironieteken, geloof ik, en ik word een beetje melig van al die smileys. Maar ik begrijp dat het risico op misverstanden vrij groot is, hier.
Het lijkt tegenwoordig erg trendy om je af te zetten tegen DE nederlandse identiteit. Met name het individualisme past goed in deze trend. Volgens mij moet het zeker mogelijk zijn een enquete zoals die van de Hond in te kunnen vullen. De denkfout die vaak gemaakt wordt, is dat vervolgens uit de resulaten de conclusie wordt getrokken dat elke nederlander overeen moet komen met die groepskenmerken en dat gaat natuurlijk niet op.
Ik vraag me af hoe ik in dit kader het bestaansrecht van politieke partijen moet plaatsen. Als je je aansluit bij een politiek partij, zul je daar ook te maken hebben met een “groepsindentiteit” (waar de leden zich thuis bij voelen). Ook binnen een politiek partij komt (middels raadpleging) een programma tot stand waar leden zich in kunnen herkennen. Zo niet dan heb je te maken met een beweging (Wilders/Verdonk) zonder leden, maar wel met individuele gelegenheidsstemmers.
Ik vul altijd dingen in waarvan ik denk dat de gemiddelde Nederlander dat vast niet in zal vullen, in de hoop dat er zo in de peilingen een fatsoenlijke gemiddelde Nederlander uitkomt.
Sorry, Anne-Marie, ik nam dat stiekem niet zo zwaar op. Dus nou zou ik op mijn beurt wel een ironieteken kunnen gebruiken.
Het is waar dat e-mail en reacties op weblogs soms zwaarder opgepakt worden dan bedoeld, voor je het weet heb je weer iemand zwaar beledigd. Gebeurt mij regelmatig. Niks aan de hand dus!
Jan V, het lijkt mij vooral heel trendy om het over een Nederlandse identiteit te hebben, tot voor kort had niemand het er over. Het is heel goed mogelijk dat jij met jouw Nederlandse identiteit die enquete mooi in had kunnen vullen, maar mij met mijn identiteit lukte dat dus niet, om redenen die ik hierboven al aangaf, waarmee volgens Bartjens bewezen is dat we het niet hebben over dezelfde Nederlandse identiteit, maar zover waren we al.
Als ik mij aansluit bij een politieke partij dan is dat omdat ik me daar zeg 90% bij thuis voel. Dat geeft mij dan een identiteit, een van de vele die ik heb, die ik heb gekozen omdat die mij past zolang als die mij past. Die wordt mij niet opgedrongen als zijnde de enige ware of de enige mogelijke. Ik mag ook een andere kiezen. En ik mag er nog vele naast hebben. Dat is het punt.
Maar Nederland is geen politieke partij maar een democratie met veel verschillende partijen en ook nog partijloze mensen, en ik ga er van uit dat het een illusie is dat je daar één Nederlandse identiteit uit kunt halen, daarvoor zijn de onderlinge verschillen, anders dan bij een politieke partij, te groot. Het is in ieder geval nog niet gelukt, en ook de mensen die denken dat er wel zoiets is als dé Nederlandse identiteit bakken er niks van als je vraagt hoe die er dan uit zou moeten zien. Nog afgezien van de vraag waar dat in godsnaam voor nodig zou zijn. Hoe meer geforceerde eenheid, hoe meer scheuring, kan elke afgescheiden kerk je vertellen.
“ik ben in ieder geval niet Duits.”
Laat deze opmerking nou het hele verhaal onderuit halen. Tja. Of is dit duitse Humor?
Laat ik het bij mijzelf houden. Over het algemeen voel ik mijzelf een voorbijgaand iets, wat er langer niet is dan wel.
Daar voel ik me wel lekker bij.Hoe anderen dat noemen,…..
ach,….geef het maar een naam.
Wel dwalen we af van wat ik nu zo essentieel vond in je kritiek.: De manier van vragen stellen van o.a Maurice de Hond.
Ik zou verwachten dat juist zo’n bureau daar beter over nadenkt. Zij worden er voor betaald, het is hun werk. Terwijl wij op onze [Nederlandse?] boerenklompen aanvoelen dat de vraagstelling òf sturend is òf niet genoeg mogelijkheden laat.
Ik zou het echt goed vinden als je je kritiek ook doorstuurt aan meneer de Hond zelf.Ook namens mij [wou bijna zeggen ‘ons’ maar dat kan nou net niet]
Dat is Nederlandse humor, meneer de Groot. Overigens, ik bén niet Duits.
Namens Anja en Monique dan.
En ik ben wel Duits, en Indisch, en misschien joods, en moslim, maar ook antroposoof, en ook Nederlands. Een typische Nederlander dus, met meer identiteiten, net als Maxima.
Tja, je werd al heel lang door velen ervan verdacht dat je in het geheim allochtoon was geworden, Anja. En hier en nu dus je coming out. Dat verklaart álles! Een beetje laat, dat wel, maar je moet hert toch maar maar durven…..
Een heel herkenbaar probleem. Zie ook mijn blog http://www.vragenuurtje.blogspot.com waar ik over dezelfde vragenlijsten mijn hoofd breek…