Rafah, tegen de grens met Egypte aan. Eens werd die grens dwars door een groot dorp getrokken. Ik ken de tijd nog, in 1994, dat mensen aan beide zijden van niemandsland achter het prikkeldraad naar elkaar stonden te schreeuwen, en de pasgeboren kinderen omhoog tilden zodat oma’s en tante’s aan de andere kant hun familie konden zien. Toen werd het prikkeldraad een hoge ondoordringbare muur. En toen begon aan de Palestijnse zijde de grote vernietiging. Stelselmatig werd rij na rij van de huizen, flats, scholen, vluchtelingenhuisjes, moskeëen opgeblazen, platgebulldozerd door bulldozers die groter zijn dan de vluchtelingenhuisjes zelf. De bewoners kregen zelden de kans om meer mee te nemen dan ze in een half uur weg konden slepen. In sommige gevallen kwamen er mensen om onder het puin, een man in een rolstoel, een dove vrouw. In Rafah hebben de bewoners zich met hand en tand verzet tegen de afbraak. Veel mensen zijn daarbij omgekomen, of gehandicapt geraakt, ook kinderen. Excuus van het leger was altijd dat er tunnels werden gegraven onder de grens door. Dat werden ze zeker. Of dat een reden is om hele woonwijken weg te vagen is wat anders. De meer plausibele reden is dat Israël bezig is om kilometers brede ‘veiligheidszones’ (veilig voor wie?) langs alle grenzen, langs de nederzettingen en langs de kolonistenwegen plat te bulldozeren. Dat de nederzettingen eerst tegen overvolle woonwijken aan gebouwd zijn, zoals in Khan Younis, is geen argument om die veiligheidszones aan de andere kant te leggen, waar ruimte zat is. Er wonen maar 8.000 kolonisten op 1.500.000 Palestijnen in de Gazastrook.

Zo is inmiddels 40% van de al onverdragelijk overbevolkte Gazastrook onbewoonbaar en onbegaanbaar voor de Gazanen zelf. In het zuiden kunnen mensen niet naar het strand. Een groot deel van het toch al schaarse bouwland is niet meer toegankelijk.
Uiteraard wil het Israëlische leger niet graag pottekijkers in Rafah. Vredesactiviste Rachel Corrie werd gedood door een bulldozer toen zij en andere activisten probeerden de afbraak van huizen tegen te gaan. Het leger zegt dat het een ongeluk was. De foto’s die gemaakt werden laten zien dat Corrie duidelijk zichtbaar was met een hel oranje hes aan, en dat er geen kwestie is van een ongelukkig toeval. Sindsdien worden mensen die van activisme worden verdacht in Ben Gurion al opgepakt en teruggestuurd, en komen ze Gaza niet meer in. Ook journalisten wordt het niet makkelijk gemaakt. Er zijn meerdere journalisten beschoten, en in Rafah is er een journalist doodgeschoten. Ook daar laten de opnames die door collega’s gemaakt zijn duidelijk dat er geen sprake kan zijn van een vergissing.

Dit is Rafah. Wat je met een rijtje foto’s niet kunt laten zien is de immense uitgestrektheid van de vernietiging.

(Jongetje: this is my house)