(Overleg na het beraad, Azough en deskundigen van bureau Transact)
Het is dat ik er zelf bij was, anders zou ik na het zien van het 8uur journaal hebben gedacht dat het debat over de eerwraak voornamelijk een ruzie was tussen Ayaan Hirsi Ali die opkwam voor de slachtoffers en minister Donner die daar niet voldoende voor wilde doen en dus bijna een ‘motie van treurnis’ aan zijn broek kreeg – die uiteindelijk nog even werd tegengehouden door de VVD fractie. Maar zo lag het niet helemaal.
Gisterochtend vond het debat over eerwraak plaats in de Thorbecke zaal in de Tweede Kamer. Daaraan voorafgaande was er al een rondetafelgesprek geweest met een aantal deskundigen, politie, vrouwenopvang en dat was te merken. In die voorafgaande ronde hadden de verschillende deskundigen tamelijk eensgezind uitgelegd wat er aan de hand was: eerwraak maakt niet alleen slachtoffers onder vrouwen en de daders zijn niet alleen maar mannen. Het geweld gaat niet alleen over moord maar ook over mishandeling, opsluiting en bedreiging. En het belangrijkste misverstand: het heeft niets met de islam te maken maar is een cultureel verschijnsel dat ook voorkomt onder Antillianen, Zuid-Amerikanen, Italianen, alle machoculturen kortom, waarin ‘eer’ een grote rol speelt. En nog een aantekening: ook van oorsprong Nederlandse vrouwen lopen een sterk verhoogd risico op toegenomen geweld tot de dood aan toe als ze er toe komen hun partner te verlaten, al gaat het daarbij niet om een culturele notie van ‘eer’.
Bij echte eerwraak is de hele familie betrokken. Vaak is het een jongere nog ongetrouwde man die de daad namens de familie uit moet voeren. Dat betekent dat de dader, naast moordenaar, ook in bepaalde mate een slachtoffer is, en dat ook de familieleden die niet de trekker overgehaald hebben vergaand medeplichtig kunnen zijn. En dat betekent dat de aanpak van dreigende eerwraak extra maatregelen behoeft.
(Willem Timmer verlaat de Tweede Kamer)
Ik sprak, samen met Ceylan, op de stoep van de Tweede Kamer met Willem Timmer, de landelijke coördinator eerwraak bij de politie, die er al 25 jaar dag en nacht mee bezig is. Wat hij nodig heeft om zijn werk beter te kunnen doen is vooral de uitbreiding van het aantal wijkagenten, bijscholing van het personeel om met complexe problematiek om te gaan. Daarbij staan twee dingen in de weg. De eerste is dat de politie prestatiecontracten aflegt, waarbij het oplossen van een moord wel scoort maar het verhinderen ervan, dat bovendien aanzienlijk meer tijd kost, zo’n gemiddelde van 60 uur, niet. De tweede is dat de politie nog steeds niet bevoegd is om familieleden die verdacht kunnen worden van het beramen van een eermoord op het politiebureau te roepen, tenzij er aangifte is gedaan. En dat is nu juist het punt, dat zullen bange vrouwen niet gauw doen, en andere familieleden ook niet.
Die laatste belemmering begrijp ik niet. Ik weet dat een van de succesvolle projecten om partnergeweld te bestrijden werd gelanceerd in Utrecht, waar de politie de volmacht kreeg om mannen naar het bureau te laten komen om ze eens stevig te waarschuwen en tegelijk om hulpverlening aan te bieden, en dat dat ook kon als de buren gemeld hadden dat er iets niet pluis was. Waarom kan dat niet als het gaat om dreigende eerwraak?
Hoe dan ook, er was sprake van een grote eenstemmigheid bij de woordvoersters (plus één man) van de verschillende fracties. Nebahat Albayrak van de PvdA hield een fel betoog, waarin ze onder andere zei dat dreigende eerwraak in het land van herkomst een reden zou moeten zijn voor asyl en een zelfstandige verblijfsvergunning. Naima Azough pleitte voor meer bescherming voor de circa honderd vrouwen die op dit moment acuut bedreigd worden en waarvan de vrouwenopvang al heeft gemeld dat ze niet voldoende kunnen doen om hun veiligheid te garanderen. Er moeten mee safehouses komen, meer controle op adressen die via het internet te vinden zijn, en er moet veel meer gedaan worden aan preventie, door opvang, hulpverlening en politie. En niet alleen de directe daders, de hele familie moet berecht kunnen worden. Ook moet er meer gedaan worden binnen de gemeenschappen waar eerwraak speelt om er voor te zorgen dat eeerwraak eerloos wordt. Een campagne waarin de vrouwen zelf een duidelijke stem hebben. Azough eindigde haar betoog met een eigen ervaring: toen ze 15 was werd een vriendin van haar moeder vermoord. Het was een ‘gewone’ moord, maar voor de vijf kinderen die zonder moeder achterbleven desastreus: een ervan pleegde zelfmoord, een ervan kwam in de prostitutie terecht, een ervan raakte verslaafd. Met andere woorden: de rampzalige werking van eerwraak treft een hele familie, niet alleen die ene dader en dat ene slachtoffer.
Fenna Vergeer, SP hield een nuchter en indringend verhaal over wat er moest gebeuren, waar ze zich grotendeels aan kon sluiten bij de andere spreeksters. Drie vrouwen zijn in de laatste maand vermoord. Anders dan Verdonk beweert is er niet voldoende opvang, en is de opvang voor zwaar bedreigde gevallen onvoldoende. We kunnen dus niet wachten tot minister Verdonk in 2006 met nieuwe aanbevelingen komt.
En ook het onderwijs moet worden ingeschakeld. Eerwraak moet een onderwerp worden in de inburgeringscursussen, en er moet vroege signalisering komen via de consultatiebureau’s. Mirjam Sterk (CDA) vond ook dat er meer gedaan moest worden, en viel alleen enigszins naast het onderwerp door te suggereren dat huwelijken tussen neven en nichten verboden moesten gaan worden, hoewel het verband daartussen en eerwraak in het geheel niet is aangetoond.
De enige die erg uit de toon viel was Ayaan Hirsi Ali die in haar hoofd had gezet dat eerwraak meegenomen moest worden in de terreurbestrijding en daar niet meer van af was te brengen. Om te beginnen ontkende ze al dat er sprake was van een vergaande eenstemmigheid onder de deskundigen. Verder vond ze de overeenkomsten tussen terrorisme en eerwraak zo groot dat ze bij minister Donner aandrong om eerwraak mee te nemen in de bestrijding van terrorisme. Immers: het ging om handelen in groepsverband, handelen uit overtuiging door mensen die goed weten hoe het rechtssysteem in elkaar zit. En er zijn ook overeenkomsten tussen de groepen die terrorisme plegen en degenen die op eerwraak uit zijn. Ze zei het i-woord niet, maar we konden wel weer raden dat ze het had over de islam. Het stokpaardje waar ze niet van af te krijgen is ook al zeggen alle werkelijke deskundigen in koor dat je het daar niet moet zoeken.
Nu was het interessante dat Hirsi Ali dit plan de dag van te voren al had gelanceerd kennelijk zonder overleg met haar eigen fractie en daarvoor was teruggefloten. Toch probeerde ze het nog maar weer eens, met een ingewikkelde zinsconstructie waarin ze zei dat eerwraak niet helemaal hetzelfde moest worden behandeld als terrorisme, maar wel ‘op onderdelen’. Minister Donner zag daar niets in. De verschillen tussen terrorisme en eerwraak zijn groter dan de overeenkomsten, zei hij, en als je zo gaat redeneren, groepsverband, overtuiging, dan vallen zoveel misdaden onder de definitie dat je wel van alles als terrorisme kan gaan bestrijden. Zou de AIVD werkelijk alle gezinnen moeten afluisteren en in de gaten houden die voor het plegen van eerwraak in aanmerking komen en hoe zou je dat moeten doen? Terrorisme is in principe lang van te voren gepland, en is meestal afhankelijk van groepsverbanden en internationale connecties. Eerwraak is iets wat gebeurt in families die niets anders met elkaar gemeen hebben dan dat ze migranten zijn uit verschillende culturen waar ‘eer’ een rol speelt, en zou je die allemaal in de gaten moeten houden?
Feitelijk zou Hirsi Ali gelukkig hebben moeten zijn dat de bestrijding van eerwraak op zo’n brede instemming kon rekenen, en dat er een grote consensus was over het feit dat het gaat om een urgent probleem. Vrijwel alle fracties zetten de ministers Donner en Verdonk onder druk om meer te doen en niet te lang te wachten met maatregelen. Met wat meer collegialiteit en wat meer luisteren naar de anderen en de deskundigen zou Hirsi Ali mee hebben kunnen doen in de gedeelde eer om het punt effectief op de politieke agenda te hebben gekregen. Maar Hirsi Ali was niet uit op samenwerking maar op conflict. Op de valreep kon ze het niet laten om minister Donner te beschuldigen dat hij er een potje van maakte en te dreigen met een ‘motie van treurnis’. Opnieuw werd ze daarna terug gefloten door de VVD, maar het was alweer geschied: Hirsi Ali stond met een nieuw relletje weer in het middelpunt, haar collega’s in het parlement werden opnieuw in de media naar de achtergrond geschoven. En de aandacht ging weer eens meer naar de figuur Hirsi Ali dan naar de zaak waar het om ging.
Het is de vraag hoelang ze nog door kan gaan met dergelijke vreselijk contraproductieve solotrips.
(Naima Azough en Ceylan Pektas na afloop geïnterviewd door de regionale media. De NOS vond Hirsi Ali interessanter)
Ik zat te luisteren naar het eerwraakdebat en zat mee te denken over de enorme complexiteit van dit verschrikkelijk beangstigende probleem. Het was knap hoe alle sprekers – inderdaad maakte Mirjam Sterk even een bocht die ik niet direct vatte – zeer to the point waren en er niet op uit waren het onderwerp complexer te maken dan het al is.
Toen mocht Ayaan Hirsi Ali en het schokte me echt hoe zij ineens een hele nieuwe, niet relevante en m.i. gevaarlijke kleur toevoegde aan de discussie.
Ik zat daar nog over na te denken toen zij begon over die motie van treurnis. Het was zo raar. Ik meende werkelijk even te verstaan dat zij het had over een motie van terreurnis.
Kun je nagaan, hoe onze hersenen de laatste tijd in de war aan het raken zijn.
Inderdaad, Anja,ze heeft het weer voor elkaar! Veel gedoe om haar persoon, in plaats van om de zaak! Uiteraard moet streng worden opgetreden tegen “eerwraak”. Maar deze ellendige kwestie moet zeker niet onder de noemer “terorrisme” worden geplaatst, zoals Hirsi Ali doet. Dat is een heilloze bergipsverwarring, die tot verkeerde consequenties leidt. Voor een effectieve aanpak zullen extra maatregelen kunnen worden genomen, en eventueel extra strafbepalingen in het Wetboek van Strafrecht moeten worden opgenomen. Hirsi Ali zelf dreigt intussen van paradepaardje, het paard van Troje te worden voor de VVD. Maar daarvoor heeft die partij zelf gekozen.
Uw reactie op Hirsi Ali’s bijdrage in het eerwraakdebat vind ik op een aantal punten onvolledig, althans niet geheel recht doende aan haar bijdrage. Hirsi Ali legde de relatie met de terrorismewetgeving om een meer pro-actieve bestrijding van eerwraak mogelijk te maken. De huidige wetgeving biedt veel te weinig mogelijkheden om in de fase van de beraming van de moord informatie te verwerven om zodoende erger te voorkomen (bijv. afluistermogelijkheden) Ik vind dat ze hier een punt heeft, eerwraak blijkt vaak minitieus gepland en voorbereid te worden. In deze fase kan justitie met de huidige wetgeving zo goed als niets doen en moet eigenlijk gaan zitten wachten tot een moord gepleegd wordt. Dàt was de kern van haar betoog.
Haar motie van treurnis, waarover ze sprak, had betrekking op het nog niet uitgevoerd hebben door Minister Donner van een vorig jaar aangenomen motie, dus staat helemaal los van de link met de terrorismewetgeving.
Verder heeft Hirsi Ali altijd gezegd dat eerwraak cultureel bepaald is en niet noodzakelijkerwijs uit de islam voorkomt, maar in sommige gevallen wel in de islam geïncorporeerd is.
Tenslotte vind ik het jammer dat u jegens Hirsi Ali zo op de persoon speelt. Dat maakt uw betoog bepaald niet sterker. Formuleringen als “de figuur” Hirsi Ali lezen niet prettig en scheppen het idee dat u haar als persoon wilt karikaturiseren.
De afloop van het Algemeen Overleg Eerwraak is inderdaad een kwestie van treurnis geworden, hetgeen in grote lijnen te ‘danken’ is aan 2e kamerlid, mevrouw Hirsi Ali. Zij heeft de vrouwen en mannen die slachtoffer dreigen te worden van eerwraak zeker geen dienst gedaan, maar daar kom ik zo op terug.
Eerst wil ik even stil staan bij het verloop van het vooroverleg vorige week (waar ik een van de genodigden was om advies te geven over een betere aanpak) en het inhoudelijke debat gisteren. Juist de consensus bij de deskundigen tijdens het vooroverleg had naar mijn mening geleid tot heldere standpunten van de kamerleden en voorgenomen concrete moties voor effectieve maatregelen ter bescherming van de meest kwetsbaren én een bredere groep potentiele slachtoffers.
De betrokken kamerleden kwamen dan ook in het overleg met de beide bewindslieden, mevrouw Verdonk (coordinerend minister voor deze kwestie) en de heer Donner, met in grote lijnen overeenkomende conclusies en daaraan verbonden constructieve voorstellen. Alleen Ayaan Hirsi Ali had er blijkbaar belang bij vanaf het begin verwarring te zaaien en mist te veroorzaken. Zo begon zij haar betoog met de verklaring dat de deskundigen een week eerder geen consensus hadden getoond over de vraag of eerwraak cultureel dan wel religieus gerelateerd geweld zou zijn. Als er ergens juist wél consensus over was, was het dat! Alle deskundigen (en sommigen houden zich al 25 jaar met eerwraak bezig) lieten weten dat eerwraak cultuur gerelateerd is. Het komt voor op de Antillen, in Zuid-Amerika, in Italie en Spanje, in Oost-Turkije, in Afghanistan, onder (Irakese en Turkse) Koerden. In Nederland zien we het weliswaar vaak bij groeperingen (families) met een islamitische achtergrond (overigens niet uitsluitend), maar daarbij speelt de religie vaak nauwelijks een rol, het is zelfs zo dat onder niet-religieuze families de eergerichtheid soms veel sterker is. Ayaan Hirsi Ali gebruikte een opmerking van Clementine van Eck (Turkologe) en mij over INCIDENTELE valse legitimatie van het geweld met een beroep op de islam als bewijs dat er geen consensus was.
Het tweede rookgordijn wierp zij inderdaad op toen zij een vergelijking maakte tussen terrorisme en eerwraak. Er waren een aantal belangrijke overeenkomsten vond zij, namelijk het handelen in groepsverband (ehh… klein detail: bij terrorisme gaat het om politieke verbanden en bij eerwraak om familieverband, nogal een verschil…), in beide gevallen gebeurt het niet in een opwelling (dat geldt ook voor andere misdaden), maar vooral: er zijn overeenkomsten in de groepen. Het was inderdaad wel duidelijk welke groep zij opnieuw bedoelde. Buiten het feit dat deze vergelijking zeer mank gaat, draagt het niets bij aan een betere aanpak van eerwraak. De politie had luid en duidelijk over voldoende ruimte en maatregelen te beschikken voor preventie en oplossen, maar vooral behoefte te hebben aan capaciteitsuitbreiding.
Al in het vooroverleg was duidelijk geworden dat Ayaan Hirsi Ali van mening is dat de seksuele moraal van de islam de oorzaak is van alle ellende in Nederland en haar streven lijkt er vooral op gericht te zijn dat zij in dit opzicht haar gelijk haalt. Misschien moet ik daar nog eens uitgebreider op in gaan, maar naar mijn mening is de manier waarop omgegaan wordt met de seksuele moraal ‘slechts’ een symptoom van een veel belangrijker probleem, namelijk het recht van zelfbeschikking. Dit recht wijst de islam vrouwen toe, maar het is een feit dat hen dit recht binnen moslimgemeenschappen vaak ontkend wordt.
Ik ben van mening dat dit verschijnsel met grote voortvarendheid dient te worden aangepakt, bijvoorbeeld door vrouwen en mannen te wijzen op deze onrechtmatigheid en de zelfbeschikking die de islam aan ieder individu geeft, maar misschien kan ik hier een volgende keer meer over schrijven.
Terug naar eerwraak. De andere kamerleden kwamen met een aantal concrete voorstellen, die mij goed in de oren klonken. Een korte greep eruit:
– directe maatregelen om het aantal safehouses (de hoogste graad van beveiligde huizen die wij nu kennen voor vrouwenopvan in Nederland) te vergroten;
– een publiekscampagne ten behoeve van een bredere kennis van eergerelateerd geweld en mentaliteitsverandering binnen de relevante groepen;
– het aanstellen van de hoofdofficier van justitie voor eerwraak
– betere begeleiding van vrouwen die ernstig bedreigd worden en in safehouses verblijven (door het isolement gaan te veel vrouwen in op verzoeningsgebaren door familieleden, waarna het geweld alsnog plaatsvindt, intensievere en langdurigere begeleiding is essentieel om dit te voorkomen);
– betere persoonsbeveiliging o.a. door onderzoek naar de mogelijkheden om adresgegevens van bedreigde personen van internet te weren;
– preventieve maatregelen in het onderwijs
– meer geld voor preventie door politie (door de prestatiecontracten is er te weinig geld daarvoor);
– snelle verbreding van deskundigheid in de hulpverlening (Algemeen maatschappelijk werk, vrouwenhulpverlening, jeugdzorg)
De aangevraagde vergadertijd bleek te kort voor een tweede termijn en de kamerleden hadden net besloten dat zij een vervolgoverleg wilden met de bewindslieden (waarin zij een aantal moties rondom de eerdere voorstellen zouden indienen om concretere toezeggingen voor de aanpak te krijgen), toen Ayaan Hirsi Ali dus – out of the blue’ met haar motie van treurnis richting minister Donner kwam. Dit was overigens op zichzelf al vreemd, want minister Verdonk is coordinerend minister (en dus eindverantwoordelijk).
Maar met haar solo-actie trok zij het debat opnieuw in polariserend vaarwater (een van haar grootste talenten) en de nieuwe rel was geboren. Alle aandacht ging naar Hirsi Ali en de VVD. Om de boel te sussen sloten CDA, VVD en D66 de rijen en het gevolg was dat het door alle betrokken kamerleden gevraagde vervolgoverleg geweigerd werd. Alleen een kort spoeddebat mocht nog plaatsvinden waarin alleen de motie die de regeringspartijen zelf haastig hadden opgesteld werd aangenomen. De motie van PvdA/SP over directe uitbreiding van het aantal safehouses werd afgewezen en de andere kamerleden mochten hun moties niet eens indienen. De aangenomen motie is slechts een heel algemene toezegging van Verdonk en Donner dat zij in overleg met Federatie Opvang zullen kijken waar extra maatregelen nodig zijn…! Dank u mevrouw Hirsi Ali.
Absoluut een gemiste kans voor meer concrete toezeggingen en belangrijker: betere en meer hulp voor bedreigde vrouwen en mannen. De NOS wekte de schijn dat de enige toezegging er dankzij Hirsi Ali was gekomen (maar eigenlijk was die er eerder al) en hield de mond dicht over het feit dat daadwerkelijke resultaten juist door haar optreden niet behaald werden.
Ik ben niet blij, een ernstige gemiste kans… voor wie komt Hirsi Ali nu echt op? Dat vraag ik mij oprecht af!
Ik wil het eigenlijk gewoon niet meer over Ayaan Hirsi Ali hebben , kunnen we haar niet negeren.
Eigenlijk zou ik het liefst het helemaal niet meer over Ayaan Hirsi Ali hebben.
Een verademing, dit. Ik had al het gevoel dat er “iets”niet helemaal in orde was rond de media-ophef rond eerwraak. Ik heb meer geleerd over eerwraak in het bovenstaande dan in maanden van media”berichtgeving”. Bedankt Anja Meulenbelt en commentaargevers!
En vervolgens kan ik tot mijn ergernis weer in verschillende dagbladen lezen dat Hirsi Ali als enige werkelijk is opgekomen voor de slachtoffers van eerwraak. Het is dat ik er zelf bij geweest ben en het met eigen ogen heb gezien, maar hoe zou iemand die het nieuws van de tv en de kranten moet halen kunnen weten hoe het werkelijk is gebeurd?
Alleen een kritische noot vanochtend in de Volkskrant. Niet speciaal over de eerwraak, maar in het algemeen over de polariserende en solistische stijl van Hirsi Ali. Ik zal het zo op mijn weblog zetten.
Ceylan, bedankt voor dit duidelijke verslag. Aan jouw laatste vraag: ‘voor wie komt Hirsi Ali nou werkelijk op?’ wil ik een bezorgde vraag toevoegen: ‘en wie komt nu werkelijk op voor Hirsi Ali?’
Ik bedoel hiermee bepaald niet te zeggen, dat ik haar strategie goedkeur. Integendeel, ik deel je conclusies.
Maar ik bedoel hiermee, dat het voor mij steeds duidelijker wordt, wat ik hier al eerder heb aangekaart: dat de VVD een smerig en riskant spel met haar speelt, omwille van electoraal gewin.
Ik heb al eerder gepleit voor een scheiding in denken over de agenda van Hirsi Ali, de strategie die ze volgt en de persoon. Wat betreft de agenda sec zit ze op een lijn met vele anderen. Wat betreft strategie wordt het steeds contraproductiever. Wat betreft persoon raakt ze zo langzamerhand in een onmogelijke positie tussen Scylla en Charybdis.
Ik blijf van mening dat op basis van haar agenda nooit gestopt mag worden met pogingen, haar te bereiken en haar te bewegen, haar strategie om te buigen en samen te gaan werken. Ik ben het dus niet eens met Fien, die voorstelt Ayaan Hirsi Ali maar te negeren.
Al houdt ze 1000 boten af, blijf nieuwe boten sturen.
Hoi Anja,
Ik vind het eerste gedeelte van je betoog, dat over de eerwraak zelf gaat en verhelderende informatie geeft, ook over de coordinator bij de politie, echt goed, daar heb ik wat aan, ik heb het ook doorgemaild naar een vriendin die met het onderwerp bezig is. De herhaalde aanvallen op Hirsi Ali komen me eerlijk gezegd langzaamaan nogal de strot uit. Hoewel ik het op veel gebieden zeker niet met haar eens ben, heb ik bewondering voor haar moed. Bovendien vind ik het nogal een prestatie voor iemand die begin jaren ´90 naar dit land kwam zonder de taal te beheersen en die de kost verdiende als schoonmaakster en postbesteller dat ze onderwerpen (al is het dan niet op al te genuanceerde wijze) zo op de agenda weet te zetten. Ik denk niet dat het 8 uur journaal enige aandacht zou hebben besteed aan een eerwraak-debat zonder haar inderdaad nogal vreemde manoeuvre, dat de aandacht zich dan zo op haar persoon concentreert doet er niet aan af dat het onderwerp zelf eindelijk, na jaren, echt prominent op de politieke agenda staat. Ik heb me ook nogal gestoord aan de hele aan Hirsi Ali gewijde column eerder deze week. Dat zij dingen anders aanpakt dan de vrouwen van de tweede feministische golf diskwalificeert haar methode nog niet om die reden. Dat zij bevolkingsgroepen stigmatiseert is waar. Maar ik kan me nog wel herinneren dat ik decennia terug in het Vrouwenhuis vreemd werd aangekeken omdat ik niet lesbisch was, omdat ik mannen niet als “de vijand” zag, etc. Ik herinner me nog mijn gevoel van absolute afschuw destijds toen een vrouw vertelde dat zij de katertjes uit een pas geboren poezennestje had verwijderd en buiten gezet. Ik zou dat ook nogal stigmatiserend willen noemen naar een bevolkingsgroep. Dat vrouwen die al bezig zijn zichzelf te emanciperen volgens de traditionele methoden zich niet in haar shock-aanpak herkennen, dit afdoen als ego-tripperij en zich daarvan distantieren is hun goed recht. Maar het is heel goed mogelijk dat zij andere vrouwen, die nooit over emancipatie hebben nagedacht, wel degelijk bereikt. Ik ben het geheel met je eens dat elke achtergestelde groep alleen zichzelf kan emanciperen, uiteindelijk. Maar volgens mij is de oorsprong van elke emancipatiebeweging de realisatie dat je als groep achtergesteld wordt ten opzichte van anderen. Die realisatie komt pas als je erover gaat nadenken. En het zou me niets verbazen als Hirsi Ali in ieder geval veel mensen aan het denken zet.
Joan.
Dag Joan. Fijn dat je mijn stuk kon gebruiken. Over je andere opmerkingen: dat je bewondering kunt hebben voor iemands moed maakt nog niet dat je haar een betere politica moet vinden. Een politica beoordeel je op haar werk, denk ik, niet op haar verleden.
Dat ze het anders doet dan wij destijds is ook niet het punt. Ik heb op mijn beurt veel bewondering voor de nieuwe voorhoede moslimvrouwen die het anders doen dan wij. En heel terecht dat ze het anders aanpakken. Dus daar gaat het wat mij betreft helemaal niet over.
Ik merk er niets van dat moslimvrouwen door Hirsi Ali aan het denken worden gezet. Wat ik wel zie is dat veel moslimvrouwen aan het denken worden gezet door de kritiekloze bewondering waarmee autochtone vrouwen en mannen achter Hirsi Ali aanlopen. Dat geeft zeker te denken en tja, als je het zo wilt bekijken maakt dat misschien zelfs wel vrouwen bewuster van hun achterstelling. Als je dat bedoelt als positieve bijdrage aan hun emancipatie?
Ik vind het erg schadelijk dat ze de vooroordelen over de islam in het algemeen en de moslims in het bijzonder zo bevestigt. Daar houd mijn bewondering voor haar moed dus absoluut op. Dat is de reden waarom ik het nodig vind om mijn stem daarnaast en daartegenover te zetten. Mijn zeer kritische stem in dit geval, want ik vind haar aanzienlijk meer schade aanrichten dan iets bijdragen aan de emancipatie van moslimvrouwen. En ik denk dat iedereen die werkelijk de moeite zou nemen om meer in kontakt te komen met Nederlandse moslima’s dat ondertussen zou kunnen weten.
Jouw ervaringen binnen de vrouwenbeweging van vroeger zijn uiteraard niet te verdedigen. Maar dat kreeg je soms binnen een zo brede beweging, zonder lidmaatschap, zonder ballotage, zonder vaste leiding, je had natuurlijk ook vrouwen die totaal doorschoten. Wat je de lunatic fringe kon noemen. Ik heb fikse ruzies gehad met feministes die vonden dat mannen per definitie niet deugden, omdat dat nooit mijn inzet is geweest. Maar wat dat nou weer met Hirsi Ali te maken heeft ontgaat me een beetje, misschien moet je dat nog eens uitleggen.
Met vriendelijks
Beste Joan,
Het komt mij eerlijk gezegd ook zo langzaam aan ‘de strot uit’ dat veel niet-moslim autochtonen Hirsi Ali blijven bezingen om haar moed, en het negatieve effect van haar voortdurend handelen bagatelliseren of zelfs ontkennen.
Het is inderdaad knap wat zij bereikt heeft in de korte tijd die zij in Nederland is. Je zou van moed kunnen spreken ten aanzien van de strijd die zij tegen vrouwenonderdrukking inzette. Ik wil zelfs wel toegeven dat ik denk dat haar optreden enig effect heeft gehad op de bewustwording van moslimvrouwen. Ik durf nog wel verder te gaan: ik heb nog steeds een zekere sympathie voor haar, omdat zij wel een vechter is en zich niet gauw als slachtoffer zal opstellen (dat herken ik overigens ook in heel veel andere vrouwen met een zwaar verleden). Echter: zij is compleet doorgeschoten. Ik kan me voorstellen dat niet-moslims nogal makkelijk over haar aantijgingen ten aanzien van de islam en moslimgemeenschap heenlezen en alleen haar uitspraken over de onderdrukking van vrouwen zien (dat zij daarbij dezelfde vrouwen ook keer op keer diskwalificeert valt menig lezer niet op). Maar als moslim zie ik in al haar publicaties soms boute, soms suggestieve opmerkingen over het gevaar van de islam, hoe zij dit ook formuleert. Op dit moment lijkt haar enige doel te zijn het bewijzen dat de (sekuele moraal van de) islam de oorzaak is van alle problemen op het gebied van integratie en de gehele samenleving.
Zij verengt daarmee haar eigen blik en erger nog, die van vele Nederlanders (die zich hierin bevestigd zien of op een idee komen). Dat doet zij weliswaar niet alleen, maar met haar gevoel voor dramatiek (kun je ook een talent noemen en positief labelen overigens, een nieuwe manier om het effect te relativeren), is zij hierin wel een centrale rol gaan vervullen.
Als ik werkelijk zou denken dat het positieve effect en het negatieve elkaar nog enigszins in evenwicht houden, zou ik zwijgen. Ik zelf heb me de laatste tijd al een aantal keren ´teruggehouden´ in het debat rondom haar positie, maar dat weten vooral mensen uit mijn persoonlijke omgeving.
Maar ik heb nu te vaak gezien dat zij de vrouwen voor wie zij zegt te strijden kort gesteld gewoon benadeelt en het ergste vind ik dat ik nu gezien heb dat zij dit dus in haar werk als kamerlid ook doet.
Door het debat over eerwraak zo naar zich toe te trekken, heeft zij haar collega’s letterlijk de ruimte ontnomen om eigen en belangrijkere (want concretere) moties in te dienen (heeft zij die macht? Ja, als lid van een regeringspartij heeft zij ervoor gezorgd dat er snel een lijmactie moest worden gehouden door de drie regeringspartijen waarbij alleen een zeer zwakke motie mogelijk was en werd aangenomen(waarvan de inhoud bovendien grotendeels ’s ochtends al was toegezegd door minister Verdonk) en andere moties niet eens aan de orde kwamen. Hirsi Ali had de motie van Albayrak/Vergeer kunnen steunen om direct het aantal safehouses op te voeren, maar deed dit niet…???
In de ochtendsessie pleitten enkele collega-kamerleden voor een asielstatus voor vrouwen die – als zij zouden worden teruggestuurd naar hun land van herkomst – het risico liepen om slachtoffer van eerwraak te worden. Ook dit voorstel heeft zij niet gesteund, terwijl zij zelf naar Nederland is gevlucht om een gedwongen huwelijk te ontlopen. Over solidariteit gesproken…
Ik merk dat ik nog veel meer wil spuien, het komt me werkelijk de strot uit dat het schadelijke effect voor moslims en moslimvrouwen door zowel de vorm als de inhoud van Hirsi Ali’s acties nog steeds niet voluit genoemd mag worden. Ik laat me niet meer zo gauw kwaad maken als het om haar acties gaat. Maar nu ik de afgelopen twee weken zelf getuige ben geweest van het feit dat zij haar eigen agenda voor het belang van de potentiele slachtoffers van eerwraak stelt, merk ik dat jouw bericht Joan me werkelijk pissig maakt. Je zegt dat emancipaite uit de eigen kring moet komen. Nu: het bestrijden van huiselijk geweld en eerwraak zijn mijn dagelijkse werk en als voorzitter van een grote moslimvrouwenorganisatie in Nederland staan de gelijkwaardigheid en zelfbeschikking van moslimvrouwen zeer hoog in mijn vaandel. En ik ben er (helaas, en dat meen ik) echt van overtuigd dat als Hirsi Ali haar richting niet bijstelt, zij schade zal (blijven) toebrengen aan ´de zaak´.
Nog een klein detail over jouw opmerking over het NOS-journaal: woensdag had het NOS-journaal al een item gepland voor donderdag over de eerwraakbespreking in de tweede kamer. Het zou een inhoudelijk item worden, waarin ik ook een kleine rol zou spelen, we hadden e.e.a. al voorbesproken. Hoe dit afliep weten we nu (denk nu alsjeblieft niet dat het de kift is, want daar gaat het me helemaal niet om, het gaat me om het gemak waarmee jij denkt te weten dat Ayaan Hirsi Ali ervoor heeft gezorgd dat het op het journaal kwam…).
Claar, ik denk trouwens niet dat Ayaan Hirsi Ali zich voor het karretje van de VVD laat spannen. Een van de dingen die ik haar wil nageven is dat zij zich in haar leven nog nooit voor enig karretje lijkt te hebben laten spannen (want als dat dreigde, ging ze weg). Wat ik deze weken heb gadegeslagen, lijkt Ayaan Hirsi Ali zich zeer bewust te zijn van de inmiddels redelijk comfortabele positie die zij op dit moment inneemt (in verband met zetelverliesangst ). Haar uitspraak ´nee heb ik, ja kan ik krijgen´ was daar een kleine demonstratie van.
Tja Mw Hirsi Ali blijkt inderdaad weer volop de aandacht te krijgen dan het onderwerp zelf. Begrijp me niet verkeerd, zelf ben ik ook een voorstander van de noodzaak van emancipatie anno
2005. Daarna houden mijn overeenkomsten met haar OP.Oh ja behalve dat zij vrouw is en ik ook 😉
Mw Hirsi Ali moet eens een keer stoppen met dat gepraat van haar. Ze moet niet niet lullen maar poetsen.
Hoi Anja en Ceylan,
Helemaal met je eens, Anja, dat je een politica beoordeelt op haar werk en niet op haar verleden. Dat neemt niet weg dat dat verleden wel degelijk een rol kan spelen en dan niet in die zin, zoals zo vaak gehoord wordt uit de bashing H.A.-hoek, dat traumatisering een rol zou spelen, hoewel dat vast wel zo is, dat geldt voor elk mens. Maar het is wel een vrij recent verleden en ik kan me erg goed voorstellen dat je je zo betrokken voelt bij de positie van vrouwen die het slachtoffer worden van eerwraak, etc. (niet echt een VVD-issue) dat je begint over een motie van treurnis (hoe onhandig ook) omdat je dat soort ingewikkelde procedurele parlementaire gewoontes nog steeds, ondanks de 2 jaar parlementaire ervaring, niet goed kent en door elkaar haalt. Maar nou ben ik maar een simpel mens dat fouten maakt, niet super-woman. Hirsi Ali is zeker niet de enige binnen het parlement die soms stomme dingen doet, zij is wel de enige over wie op deze wat mij betreft nogal ongevoelige en overdreven manier wordt heen gevallen. Overigens bewijst dat wel dat ze vaak raak schiet, anders zouden die overtrokken reacties niet nodig zijn.
Ik zie ook niet in waarom het een probleem is dat autochtonen achter haar staan en ik vind dat soort onderscheid eerlijk gezegd nogal rieken naar een behoefte aan tweedeling in de maatschappij die mij erg onwenselijk lijkt.
Dat jij er niets van merkt dat moslimvrouwen door haar aan het denken worden gezet zegt mij niet zoveel. Elk mens heeft maar een beperkt kringetje om zich heen, meestal van gelijkdenkenden. Ik heb het niet over de voorlopers binnen de emancipatiebeweging van moslimvrouwen, maar gewoon over mijn buurvrouwen aan de overkant. Er gaat tijd overheen voordat je dingen die je nu gebeuren of in het verleden overkomen zijn niet meer als normaal ziet. Ik denk dat voor jonge meiden, die sowieso al gevangen zitten in een strijd tussen wat normaal werd en soms wordt gevonden binnen de familie en het leven van hier en nu in dit land waar je geboren bent en waarschijnlijk ook zult sterven, de uitlatingen van Hirsi Ali (en ik ben het volledig met je eens dat die vaak erg ongenuanceerd zijn en wellicht zelfs kunnen leiden tot akelige reacties tussen moslims en de autochtone bevolking, alleen zie ik dat meer als een vorm van “growing up”, ik vind de pa- of maternalisatie van “de moslimbevolking” super denigrerend) desalniettemin een steun in de rug kunnen zijn. In de zin van: uithuwelijken, (soms) besnijdenis, (soms) eerwraak, (soms) thuis gehouden worden van school wordt niet alleen door mij zelf en mijn vriendinnen als afschuwelijk ervaren, maar wordt in dit land waar ik leef als niet normaal gezien, ook al heeft nooit eerder een vrouw dat heel hardop en heel ongenuanceerd van de daken geschreeuwd, zoals H.A.
Even terzijde, maar ik geloof niet dat mijn ervaringen binnen de vrouwenbeweging (die ik overigens een warm hart toedraag)exceptioneel zijn geweest, en dat zich dat beperkte tot de “lunatic fringe”. Ik kan me nog erg goed bepaalde modes herinneren, “man als vijand”, “lesbische ervaringen opdoen”, later “jonge minnaar omdat je als vrouw de touwtjes zelf in handen hield”, codes waaraan veel vrouwen zich hielden, soms tegen heug en meug om erbij te horen. Ook kan ik me nog herinneren dat ik op de inconsequentie wees dat een mannelijke loodgieter wel de kraan mocht komen repareren, maar dat een vrouw die het spreekuur seksueel geweld in het Vrouwenhuis bezocht niet, omdat dat haar kon steunen en over de drempel helpen, haar mannelijke partner mocht meebrengen en dat het hele bestuur van dat Vrouwenhuis die inconsequentie niet kon inzien. Ik bedoel daarmee te zeggen dat kennelijk alle emancipatiebewegingen zeker in het begin doorschieten, zelfs al is dat “the lunatic fringe” en die was dan wel groot in die jaren. Ik zou Hirsi Ali niet bij de “lunatic fringe” willen indelen, zeer zeker zelfs niet. Maar mag zij misschien ook een aantal hangups hebben die de vrouwenbeweging van vroeger zo makkelijk vergeven kan worden en ook soms doorschieten zonder dat ze wordt afgeschoten (en dat bedoel ik in figuurlijke zin)? Wat mij ook ergert, zijn die verhalen dat zij verantwoordelijk zou zijn voor de stigmatisering van moslims en moslimvrouwen. Daarom vind ik jouw reactie erg verfrissend, Ceylan. Ik denk ook absoluut niet dat Hirsi Ali zich voor het karretje van de VVD laat spannen, en ik (maar daar zul jij anders over denken) geloof ook niet dat zij erop uit is steeds in de spotlights te staan. Ik denk eerder dat de media een hype hebben gecreeerd, omdat dat momenteel goed valt in het land en omdat het een mooie vrouw is. Maar waarom valt dat goed in het land? Het lijkt me niet dat dat alleen aan xenofobie te wijten zou zijn. Het zou er ook aan kunnen liggen dat mensen juist grote betrokkenheid voelen bij het land waarin ze leven, en iedereen even serieus wenst te nemen, ongeacht afkomst. Ik denk (maar kan uiteraard niet in haar hoofd kijken en projecteer net zoveel als jullie dat doen) dat haar betrokkenheid volkomen authentiek is en dat ze totaal schijt heeft aan hoe dat hier in het verleden altijd gegaan is, en gelijk heeft ze, vroeger is nu niet. Het schijnt not done te zijn op deze weblog om aan de persoonlijke bedreigingen aan haar adres te refereren, maar ik zou haar positie niet een “redelijk comfortabele” willen noemen. Ik zou gek worden van angst in haar positie.
Waar ik het een beetje mee heb gehad, is die overmatige bescherming “dat het schadelijk effect voor moslims en moslimvrouwen door zowel de vorm als de inhoud van Hirsi Ali’s acties nog steeds niet voluit genoemd mag worden”. Volgens mij wordt dat breed uitgemeten en lees ik in elke krant en elk weekblad aanvallen op die vorm en inhoud (de Telegraaf lees ik niet). Maar ik begrijp daar werkelijk niets van. Een enkele vrouw heeft niet zoveel macht als jij haar lijkt toe te dichten. Ik woon in een grote stad waar vele, vele moslimvrouwen wonen en in ieder geval een aantal van hen van de jongere generaties zullen zich toch niet laten koeieneren door een Hirsi Ali die maar uitlatingen zou doen die voor hen een schadelijk effect zouden hebben. Hetzelfde geldt voor moslimmannen. Het lijkt mij ontzettend gezond als er eens een echte discussie op gang komt, zonder dat er zondebokken gezocht worden. Vijanddenken heeft echt nog nooit iets opgeleverd. Zelf heb ik een tijdje onderwijs gegeven, en de moslimstudenten die ik had waren zeer bij machte hun eigen mond open te trekken en hun eventuele ongenoegen kenbaar te maken. En dat hoort bij emancipatie en bij democratie.
Overigens ook in alle sympathie, hoor, ik ben het alleen niet helemaal met jullie eens.
Groet,
Joan.
Hallo Joan,
We blijven het inderdaad op essentiële punten oneens. Ik vind het jammer dat een aantal argumenten die ik noem kennelijk niet aankomen, dus ik probeer het aan de hand van een aantal zaken die jij noemt nog een keertje. Ook al omdat ik zo graag wil dat we de zaken binnen de SP, binnen links, tenminste helder zien, en daar hoor jij als SPer ook bij.
Je schrijft: ‘Ik zie ook niet in waarom het een probleem is dat autochtonen achter haar staan en ik vind dat soort onderscheid eerlijk gezegd nogal rieken naar een behoefte aan tweedeling in de maatschappij die mij erg onwenselijk lijkt’.
Daar draai je iets wat ik zeg volledig om, Joan. Het is niet erg dat er autochtonen achter Hirsi Ali staan, het geeft alleen te denken dat dat voornamelijk autochtonen zijn en voornamelijk van de richting die toch al tegen de islam waren. Het is niet voor niets dat haar aanhang voornamelijk van rechts komt. Hirsi Ali zegt voor de bevrijding van moslimvrouwen te willen strijden, maar blijkt feitelijk vooral tegen de islam te willen vechten en krijgt dus geen ondersteuning van de vrouwen voor wie ze het zegt te doen. Niet ik ben degene die voor een tweedeling in de maatschappij is, integendeel, ik werk me een slag in de rondte om nu juist van alles te doen om die tweedeling te verkleinen. Het is in mijn opvatting nu juist Hirsi Ali met haar aanval op de islam die bijdraagt aan die tweedeling.
Je schrijft: ‘Dat jij er niets van merkt dat moslimvrouwen door haar aan het denken worden gezet zegt mij niet zoveel. Elk mens heeft maar een beperkt kringetje om zich heen, meestal van gelijkdenkenden’. Pardon? Wou je aannemen dat ik net als jij maar een beperkt kringetje mensen om me heen heb? Wil je even de moeite doen om door dit weblog te bladeren en te constateren dat ik het mijn zaak heb gemaakt om contact te maken met allochtonen, Turken en Marokkanen, moslims, en met hun organisaties – en dat ik dat doe als politica, ik vind dat een zichzelf respecterende socialistische partij net zo goed voor allochtonen als voor autochtonen op moet komen, en vanuit een grote persoonlijke behoefte – ik heb een lange geschiedenis in het antiracisme, bondgenote zijn van zwarte vrouwen in hun emancipatieproces, ik werk al tien jaar in een moslimgemeenschap.
Ik constateer, samen met erg veel moslimmannen en vrouwen, dat er sprake is van een akelige kentering in het denken over – wat opeens weer ‘buitenstaanders’ en ‘allochtonen’ blijken te zijn, een ontzettend negatieve kijk op de islamtische burgers van dit land, en ik vind dat, net als Geert Mak, meer dan zorgelijk. Ik vind ook dat een Socialistische Partij daar adequaat op moet reageren. Ik heb het dus mijn zaak gemaakt dat ik niet alleen blijf hangen in een eigen beperkt kringetje, voor zover ik dat ooit gedaan zou hebben.
Ik ben dus behoorlijk op de hoogte wat er onder de Nederlandse moslim bevolking leeft, en ik weet dus dat het ook met de buurvrouw aan de overkant niet meevalt. En ik constateer, nog eens, dat het Hirsi Ali niet gelukt is, aannemende dat dat wel is wat ze zou willen, hoewel je daar ondertussen ook aan kunt twijfelen, om het allerkleinste achterbannetje onder de vrouwen waar ze het voor zegt te doen bij elkaar te krijgen. Zou jou dat nu niet eens op de gedachte kunnen brengen dat haar bijdrage aan de emancipatie van moslimvrouwen niet erg groot, en niet erg effectief is?
Ik vind dat jij Hirsi Ali als politica niet serieus neemt, door aan te komen zetten met het feit dat ze nog maar twee jaar bezig is. Dat vind ik nou vergaand betuttelend. Ze kiest er voor om als politica voortdurend op de voorgrond te treden, ze kiest niet voor de luwte om als beginnend politica wat bij te leren, ze is in har solistische optreden waar ook haar eigen partij langzamerhand erg genoeg van krijgt buitengewoon hardleers, we hebben opnieuw kunnen constateren dat ze zich niet aan wenst te sluiten bij haar collega’s van andere partijen die in het geval van eerwraak geen haar minder gemotiveerd zijn om daar veel aan te doen dan zij en de regering onder druk te zetten om daar meer aan te doen, en Hirsi Ali fungeert daarbij, moet ik constateren en kun jij ook constateren als je de gebeurtenissen van de afgelopen kameroverleggen volgt, waaronder de activiteiten van je partijgenoot Fenna Vergeer, voornamelijk als stoorzender.
Jammer, Joan. Jij hebt het gehad met die overmatige bescherming van moslims, zeg je, want jij kent moslims die best voor zichzelf op kunnen komen. Nou, ik ook. Ik ken er een hele massa. Er wordt alleen zo slecht naar ze geluisterd, en ook door jou. En wat jij ‘overmatige bescherming’ noemt, noem ik doodgewone solidariteit. We houden ons toch niet afzijdig als we maatschappelijke processen zien van uitsluiting, achterstelling en stigmatisering, ongeacht of dat allochtonen of autochtonen zijn? We zeggen toch niet zoek het zelf maar uit? We waren toch socialisten, Joan?
Beste Joan,
Fijn dat je mijn bijdrage verfrissend vindt, maar ik krijg wel de indruk dat je je daarvoor alleen richt op de zinnen die jouw eigen visie lijken te versterken.
Klein kringetje: ik heb contacten met tientallen moslim(vrouwen)organisaties, en ik werk letterlijk elke dag met moslims met heel diverse achtergronden (ben er natuurlijk zelf ook één).
Het gaat mij er niet om om Ayaan constant te bekritiseren, maar de afgelopen twee weken ben ik zelf getuige geweest hoe haar tunnelvisie ook haar werk als tweede kamerlid beinvloedt, en dat roept toch wel een hevige reactie bij mij op, omdat zij juist daar de kans heeft haar kracht constructiever in te zetten.
De voortdurende stroom van kritiek door haar en anderen demotiveert moslimvrouwen wel degelijk. Ik hoor dat heel vaak als ik op diverse plekken in Nederland groepen vrouwen ontmoet. Er is een grote behoefte aan een eigen stem, maar het podium is niet zo makkelijk te vinden. Emancipatie gaat veel sneller als er sprake is van positieve bekrachtiging. En daar werkt Anja zeker aan mee. Ik wil herinneren aan mijn stukje over de conferentie van SPIOR over gedwongen (uit)huwelijking. Daar sprak Anja na afloop 150 moslimmeiden (tussen 15 en 25 jaar) toe. Alle meiden werden doodstil toen zij sprak en toen zij klaar was klonk een gigantisch applaus. Het enige wat zij zei was dat zij onder de indruk was van de daadkracht waarmee de meiden die dag aan een probleem in hun eigen omgeving hadden gewerkt en dat zij er alle vertrouwen in had dat zij daarin hun eigen weg (samen) zouden vinden. Ik weet 100% zeker dat meiden daardoor vele malen meer bekrachtigd worden door het wijzen van AHA op de verschrikkelijke moedervlekken en de af te schaffen seksuele moraal van de islam. Ik hoop dat je daar enige waarheid in kunt vinden?
Beste Ceylan en Anja,
Met alle genoegen geef ik een reactie. Je hebt absoluut gelijk, Ceylan, dat ik me ook richtte op jouw zinnen die mijn visie lijken te versterken. Het is ook absoluut niet zo dat ik het met je oneens ben, maar ik vind dat jullie een wel degelijk bestaand gevoel van onbehagen, dat vaak uiterst gelegitimeerd is, teveel projecteren op Ayaan en dat vind ik niet eerlijk. En ik denk (het is niet zo dat ik als SP’er het partijprogramma uit mijn hoofd geleerd heb en mijn zelfstandig denkvermogen heb uitgeschakeld, dat lijkt me ook niet erg gezond) dat Ayaan Hirsi Ali wel degelijk een bewustwordingsproces in gang heeft gezet, zowel bij de jongere generatie moslimvrouwen (daar ken ik er ook nogal veel van, ik vraag me af Anja, waar jij “het net als jij maar een beperkt kringetje mensen om me heen heb” vandaan haalt, Anja, en vind dat nogal aanmatigend. Ik heb alleen wat verder gekeken dan alleen maar de uitsluitend zichzelf en elkaars meningen bevestigende groepjes waar kritiek kennelijk niet als gepast wordt ervaren.
Ik geloof je, Ceylan, dat door veel moslimvrouwen die juist goed bezig zijn de uitlatingen van Hirsi Ali als demotiverend worden ervaren. Ik hoor dat zelf ook in mijn vriendenkring van moslim-vriendinnen. Maar zelf heb ik het over de grote groep van moslimvrouwen die (nog) nergens mee bezig zijn. Zoals inderdaad mijn buurvrouwen aan de overkant. Ik heb jaren vrijwilligerswerk gedaan naast werk en studie, o.a. bij de Vrouwenrechtswinkel en bij Buro Slachtofferhulp. Ik vond het afschuwelijk om te horen, omdat buren de politie belden, dat sommige vrouwen al jarenlang in hun huis opgesloten zaten, mishandeld werden, dat hun man bepaalde hoe zij hun leven moesten leven. Alleen is daar in al die decennia zo uiterst schoorvoetend iets aan veranderd, zeker voor de 1e generatie, dat je wel mag zeggen dat er niets veranderd is, totdat Hirsi Ali als een olifant door de porseleinkast kwam. Er is nu in ieder geval bewustwording en het valt me op dat jonge moslimvrouwen in toenemende mate aandacht vragen voor hun problemen, als uithuwelijking, eerwraak, etc. Dat gebeurde uiteraard twintig jaar geleden ook, alleen hoorde je het toen niet, omdat het in eigen kring als normaal ervaren werd, dus waarom zou je er ruchtbaarheid aan geven. Hetzelfde eigenlijk als met het praten over incest in bepaalde zeer traditionele autochtone kringen, dat kwam ook schoorvoetend op gang, maar wel omdat het eerst als probleem was gesignaleerd. En zo kan ik meer voorbeelden noemen.
Anja, jij doet hetzelfde als wat Ceylan mij verwijt, alleen ga je daar nog wat verder in. Ik ging in op argumenten van Ceylan die mijn zienswijze versterkten en ik ben het met Ceylan eens dat dat een flauwe discussietruck is. Jij verdraait mijn woorden. Jij maakt ervan “jij hebt het gehad met de overmatige bescherming van moslims” terwijl ik zei dat ik het gehad had met die stroming die vindt dat de problematiek niet benoemd mag worden, kort vertaald. Dat zijn fundamenteel andere zaken. Ik vind wel degelijk dat een bepaalde categorie moslims, net als een bepaalde categorie van autochtonen, meer bescherming behoeft en ik zal elke barricade beklimmen als daar aan gemorreld wordt. Maar ik vind het ongezond en eerlijk gezegd behoorlijk denigrerend en discriminerend naar een bevolkingsgroep om de problematiek die zich wel degelijk voordoet niet te mogen benoemen. Volgens mij zijn mensen toegerust met dezelfde eigenschappen, zij het in verschillende mate. Er zullen altijd zwakkeren zijn, die bescherming nodig hebben, en sterkeren, die zichzelf wel kunnen redden. Ongeacht geloofsovertuiging, ethniciteit, of wat ook. Ik vind het dan ook nogal behoorlijk kortzichtig om het steeds over “de” moslimvrouwen te hebben en dat een hele zaal van 150 jonge moslimmeiden begon te juichen voor Anja als bewijs voor stellingen zegt mij al helemaal niets. Ik vind echt, en dat is mijn oprechte overtuiging, dat jullie bezig zijn een kloof te scheppen waarin de moslims als slachtoffer worden gezien en ik vind dat een ongezonde en naar moslims toe ongezonde ontwikkeling, die bestaande verschillen in stand houdt. Dat is iets heel anders als “ieder voor zich, en God voor ons allen”, Anja. Ik lees je weblog niet zo vaak, maar soms lees ik eens een stukje, vaak interessant, soms niet. Ik heb deze keer gereageerd, omdat ik je op een persoonlijke kruistocht tegen Hirsi Ali lijkt te zijn gegaan en daar kan ik me niet in vinden. We zullen het in dat opzicht inderdaad niet eens worden, maar in andere wel, en gelukkig dat in dit land en ook binnen een politieke partij gelukkig de vrijheid bestaat om zelfstandig te blijven denken.
Groet,
Joan.
Okee, Joan, we zijn het over een paar dingen eens en over een paar dingen oneens. We zijn het er over eens dat veel moslimvrouwen goed bezig zijn en de uitlatingen van Hirsi Ali als demotiverend beschouwen. Dat er vrouwen zijn die nog moeten worden bereikt en aan die de verworvenheden van de emancipatie nog weinig hebben gehad. Ik ben ook blij dat je zegt dat Hirsi Ali als een olifant door de porceleinkast kwam. En dat je bereid bent om op de barricade te klimmen om voor de vrouwen op te komen.
Waar je een beetje gelijk in kunt hebben is dat de kritiek teveel op Hirsi Ali gericht is, zeker in deze laatste dagen. Ik zie haar niet als de enige en ergste ‘vijand’, ik heb wel net met haar het een en ander aanschouwt en het stoort me heel erg dat iemand als Wilders wel openlijk bekritiseert mag worden op zijn anti-moslim houding maar zoveel mensen niet willen zien wat Hirsi Ali doet. Maar je hebt gelijk, als dat overkomt alsof zij de enige zou zijn die de anti-moslim stroming aanvoert, dan moet dat beeld dringend weer worden bijgesteld, want ik zie haar als een onderdeel van een politieke stroming waar nog veel meer mensen in aanwezig zijn op wie ik veel kritiek heb.
Waar we het ook over eens zijn is dat de problemen niet uit de weg gegaan moeten worden en benoemd moeten. Ik vind overigens niet dat problemen niet benoem. Het is natuurlijk wel mogelijk dat ik andere problemen zie of ze anders interpreteer. En het is al helemaal niet wat Ceylan doet, die heel erg actief is op het gebied van gelijkwaardigheid van vrouwen en het bestrijden van geweld, ook binnen de moslimgemeenschappen, en waar ik geheel achter sta. Waar we het echt heel erg over oneens zijn is dat wij, Ceylan en ik, de kloof zouden vergroten door moslims als slachtoffers te zien. Als je achterstelling, de discriminatie en de vooroordelen signaleert en ze als problemen benoemt, daar ging het toch om, om problemen niet uit de weg te gaan, toch? dan betekent dat nog niet dat je degenen die daar het doelwit van worden tot slachtoffers benoemt. Als dat zo was dan hadden we de vrouwenbeweging en de arbeidersbeweging ook wel op kunnen doeken. dat we vrouwen onderdrukt en arbeidersuitgebuit noemden, maakte dat van hen slachtoffers? Ik vind van niet.
En nog een laatste opmerking, als ik die opmerking over het beperkte kringetje om je heen zelf had verzonnen had je reuze gelijk gehad om dat aanmatigend te vinden. Maar ik verzon het niet, ik haalde die uit jouw tekst. Dit is wat je letterlijk schreef:
‘Dat jij er niets van merkt dat moslimvrouwen door haar aan het denken worden gezet zegt mij niet zoveel. Elk mens heeft maar een beperkt kringetje om zich heen, meestal van gelijkdenkenden’. Speak for yourself, dacht ik toen ik dat las. Misschien reken je jezelf niet mee als je het over ‘elk mens’ hebt, maar ik hoor daar dus ook niet bij. En laat me dat niet zeggen. Vandaar dat je deze opmerking per vliegende post weer bij je thuis bezorgd kreeg.
Zo, ik denk dat er nu veel is opgehelderd.
En inderdaad, ook binnen een partij zijn nog veel verschillende meningen mogelijk, zo hoort dat ook.
Met vriendelijke groet,
Yep. Ik hou het even kort. De zin over de beperkte kringetjes was in die zin generaliserend dat het altijd zo blijft natuurlijk, bij elk mens. Bij al die miljarden mensen op aarde blijft elke kring redelijk beperkt en elk mens is geneigd enigszins gelijkgestemden op te zoeken. Ik vermoed dat de JOVD ook wel een zaal met 150 moslimmeiden kan optrommelen, die het hartgrondig met zowel jou als Ceylan oneens zullen zijn.
Maar we zijn het denk ik over meer dingen eens dan we kunnen verwoorden binnen een weblog. En inderdaad ben ik het er volkomen mee eens dat Hirsi Ali als een olifant door de porseleinkast dreunt en dat daarbij natuurlijk dingen sneuvelen en gevoelens gekwetst worden, wat weer reacties oproept die ook weer tegenreacties oproepen. En dat dat uiterst negatief kan uitwerken in het kruitvat dat Nederland een beetje lijkt te worden, de laatste tijd. Aan de andere kant heb ik ook erg het gevoel dat dat wel meevalt. Op microniveau denk ik niet dat er fundamenteel iets verandert in de relatie tussen allochtonen en autochtonen en volgens mij is die in gemengde oude stadswijken en op het werk meestal goed. En dan vind ik dat de ophef die al dat gerinkel in de porseleinkast veroorzaakt in zoverre positief, dat in ieder geval dingen eindelijk bespreekbaar worden op grote schaal, en dat een bewustwordingsproces op gang komt. Zoals dat ook is gegaan bij de vrouwen- en de arbeidersemancipatie. Mensen gaan pas over dingen nadenken en ze raar vinden, en er iets aan doen, als ze zich ervan bewust worden dat het eigenlijk niet kan. Ik kan me herinneren, als kind, dat in de krant advertenties stonden van mannen die vroegen niets aan hun vrouwen te verkopen. Dat kon toen nog, omdat gehuwde vrouwen nog niet handelingsbekwaam waren, en niemand vond het raar. Het is inderdaad te danken aan de tweede feministische golf dat het zelfbeschikkingsrecht voor vrouwen op alle fronten langzaamaan als vanzelfsprekend wordt ervaren, al geldt dat voor sommige categorieen vrouwen nog steeds niet. En met de emancipatie van arbeiders is dat precies hetzelfde gegaan, ik kan me wel herinneren dat mijn vader, die uit een SDAP-nest stamde, zich woest kon maken om dingen die ik gelukkig nooit heb meegemaakt en die lange tijd als onvoorstelbaar zijn ervaren, zoals fietsplaatjes met een gat erin voor steuntrekkers (met de opening van supermarkten voor bijstandsgerechtigden waar je alleen met een pasje in mag lijkt die situatie overigens te herleven, waaruit maar blijkt dat je altijd waakzaam moet blijven). Maar in de jaren dertig waarin mijn vader jong was vonden toch heel veel mensen dat normaal, en dat is eigenlijk het enige wat ik heb proberen te zeggen, al heb ik er veel woorden voor nodig gehad: ik vind dat Ayaan Hirsi Ali, al doet ze dat als een blind paard in een pakhuis gevuld met de hele opbrengst van een Barneveldse legbatterij, dingen bespreekbaar maakt die voorheen onbespreekbaar waren, en daardoor een bewustwordingsproces op gang brengt. En om bij die legbatterij te blijven, je kunt geen omelette bakken zonder eieren te breken.
Groet, en volgens mij staan we alle drie op zich helemaal niet zo ver van elkaar af in wat we uiteindelijk willen bereiken.
Joan.
p.s.: ik ben het trouwens, ik las er even overheen, fundamenteel oneens met het op 1 lijn stellen van Hirsi Ali en Wilders. Maar dit alleen ter kennisname.
Joan.
Nee, dat denk ik ook niet Joan.
Een ding heb ik mij voorgenomen na onze discussie de afgelopen dagen. Ik ga de komende tijd eens meer navraag doen bij vrouwen met islamitische achtergrond, over wanneer zij vinden dat zij zijn begonnen aan de strijd voor meer zelfbeschikking en eigenrecht. Ik weet dat er een groep vrouwen is, die al (veel) langer dan tien jaar actief is. Hoe groot die groep precies was, weet ik minder goed.
Ik weet wel zeker dat er al langer beweging van binnenuit is dan men nu vaak denkt, namelijk (sorry ik moet nog een keer op haar terugkomen) na de politieke entree van Ayaan Hirsi Ali. Zo weet ik dat een van mijn voorgangsters bij Al Nisa, Mariette Bogaers, begin jaren 90 artikelen schreef en lezingen gaf over scheve man-vrouw-verhoudingen in moslimgemeenschappen, en ook andere vrouwen agendeerden dit regelmatig. In het boek ‘Islam in een ontzuilde samenleving'(ook uit die tijd) staan vier kritische essays van vrouwen over de positie van de vrouw in de islam.
Het zou wel eens kunnen dat zij (Ayaan Hirsi Ali) vooral bereikt heeft, dat de problemen waarvan Nederlandse moslimvrouwen zich allang bewust waren en waaraan zij hun strijd al verbonden hadden, bij het bredere (lees niet-moslim) publiek bekend werden, waarna dat publiek dit issue omarmde als een welkome nieuwe focus voor de spanningen in de samenleving. Daarvoor is Ayaan Hirsi Ali overigens niet verantwoordelijk. Het is een hypothese, dat geef ik toe, maar niet helemaal gebaseerd op niets.
Maar ik vind het belangrijk genoeg om de komende tijd eens rond te vragen hoe andere vrouwen dit ervaren. Wordt vervolgd…
Graag, Ceylan, ben benieuwd. Natuurlijk zijn moslimvrouwen al veel langer bezig en is een beperktere groep niet-moslimvrouwen daar ook wel van op de hoogte. Maar het gaat mij niet om de beperkte groep die binnen vrouwenhuizen of emancipatiebewegingen discussies voert. Het gaat mij om de grote groep vrouwen, moslim en niet-moslim, die het nog steeds als bij het leven horend ziet dat sommige dingen met vrouwen gebeuren. Ik hoop gewoon dat die door de Hirsi Ali- of laten we het gewoon de niet voorzichtige aanpak noemen de ogen geopend worden, en dat ze langzaam aan gaan denken dat er iets niet klopt. Ik denk trouwens ook dat het zeker waar is dat sommige niet-moslim vrouwen door deze discussies van vooral de laatste maanden nu pas echt op de hoogte raken van dingen die moslimvrouwen natuurlijk allang weten omdat ze het aan den lijve ervaren (overigens geldt dat natuurlijk ook voor grote groepen autochtone vrouwen, al zijn sommige dingen als eerwraak meer cultuurgebonden). Maar ik ben het niet helemaal met je eens dat het brede publiek dit issue omarmde als een welkome nieuwe focus voor spanningen in de samenleving. Volgens mij zijn die spanningen helemaal niet welkom, voor niemand, en onderschat je het brede publiek. Natuurlijk lopen er racisten, xenofoben en gekken rond die ongeacht welk issue omarmen, zolang ze hun rancune maar kwijt kunnen. Maar – misschien ben ik daarin te naief en te positief gestemd – ik denk dat dat voor de grote meerderheid van de bevolking, moslim of niet-moslim, niet geldt. Ik denk dat de grote meerderheid gewoon op een prettige manier met elkaar wil samen leven, en dat dat wederzijds aanpassingsproblemen geeft is heel begrijpelijk. Ik heb toevallig een DVD gekocht over mijn geboortejaar 1950 en heb me rot gelachen, maar ook verbaasd om de echt razendsnelle veranderingen sinds die tijd. Piekuren, waarbij je je elektrische kacheltje moest uitzetten en het hele gezin onder 1 hanglamp aan tafel zat omdat de schemerlampen uit moesten tijdens de piekuren, het had iets charmants. Op geen enkel filmpje is een niet-autochtone Nederlander te zien, simpelweg omdat die er nog niet waren. Zelf herinner ik me van die jaren ’50 vooral de verregaande truttigheid, die ik zelfs als klein kind al als benauwend heb ervaren. Al die vrouwen die thuis zaten en over de buren kletsten, de bordjes “verboden het gras te betreden”, de knipbuigerigheid voor hotemetoten, ik heb later de jaren ’60 met graagte omarmd. Maar dat het ook voor autochtone Nederlanders een aanpassingsproces is, net als voor de moslims die hier gaandeweg hun heil hebben gezocht (of zijn geworven om hier aan het werk te gaan) lijkt me zo klaar als een klontje en daarom is het goed dat er eindelijk een discussie op gang komt, niet alleen over emancipatie maar ook over het leven met elkaar. Ik heb wel eens het gevoel, we dwalen nu wel van het thema af, maar goed, dat moslims die discussie als een aanval zien, en als teken: “ik ben hier niet gewenst”. Nou kan ik me dat soms best voorstellen, ik hoor van Marokkaanse en Turkse vriendinnen soms dingen dat ik denk: “ik zou ze gelijk plat slaan” van vooral bedekt racisme, ik merk ook aan hen dat zij vroeger nooit met hun geloof bezig waren en zich nu echt bewust beginnen te worden van hun identiteit als moslim. Aan de andere kant vind ik het als autochtone Nederlandse vrouw weer hartstikke moeilijk dat ik bedenkelijk word aangekeken als ik zeg dat ik het spuugzat ben, die Marokkaanse hangjongeren in mijn straat, die al een keer ’s nachts een ruit hebben ingegooid nadat ze me voor tyfus- en kankerhoer hadden uitgemaakt toen ik vroeg of het wat rustiger kon. Dat ik me dan moet verantwoorden dat ik daarmee niet de Marokkaanse gemeenschap bedoel. Ik vind dat ook vrij beledigend, uiteraard bedoel ik daarmee niet de Marokkaanse gemeenschap, ik ben niet gek of dom, en dat is volgens mij een overgevoeligheid bij moslims die misschien begrijpelijk is, maar daarom nog niet terecht. Als ik zeg dat ik autochtone Nederlandse voetbal hooligans tuig vind hoef ik ook niet met nadruk te verklaren dat ik daarmee niet de hele autochtone Nederlandse bevolking bedoel. En ik denk dat je van dat soort gevoeligheden, die het soms voor beide zijden moeilijk maakt elkaar te vinden, alleen maar af komt door de discussie aan te gaan en daarom kan ik die aanvallen op Hirsi Ali niet zo goed hebben. Ook omdat ik ontzettend met haar te doen heb, de spanning straalt van haar af, als ik me probeer voor te stellen hoe afschuwelijk haar leven nu moet zijn, de continue angst waarin ze moet leven, ik vind het echt te erg voor woorden.
Maar ik zal de weblog blijven volgen, ik ben benieuwd naar je berichten.
Joan.
@ Joan (21):
Citaat: “Natuurlijk lopen er racisten, xenofoben en gekken rond die ongeacht welk issue omarmen, zolang ze hun rancune maar kwijt kunnen.” Het probleem is, dat dit de laatste tijd in extreme mate het geval is. Dit soort figuren gebruikt wel degelijk AHA om zich in te dekken en de Islam als geheel verdacht te kunnen maken. En het zijn echt geen kleine groepen meer die zich op deze manier, “omdat alles nu gezegd moet kunnen worden”, in allerlei media uiten. Zelfs de chef van de AIVD heeft vorige week op TV verklaard, dat de hetze tegen de Islam en uitsluiting en discriminatie van moslim-jongeren zeer negatieve gevolgen hebben en sympathieën voor terrorisme bij m.n. jonge mannelijke moslims bevorderen! Natuurlijk is AHA niet “de kwade genius”, of iets dergelijks, maar door haar optreden stimuleert ze rechtse, racistische, anti-Islamkrachten, en ze weigert dat in te zien, of is daartoe, door haar monomane en autistische trekken, niet in staat. Het gaat er niet om AHA persoon;ijk “af te branden”, maar het is zaak de gevaren goed te signaleren en te benoemen. Er staat immers zeer veel op het spel.
Joan,..in een van je eerdere berichten, staat over A.H.A.: “… dat je begint over een motie van treurnis (hoe onhandig ook) omdat je dat soort ingewikkelde procedurele parlementaire gewoontes nog steeds, ondanks de 2 jaar parlementaire ervaring, niet goed kent en door elkaar haalt..”. Het is op z’n minst zeer opmerkelijk te noemen dat iemand met een in Nederland behaalde drs.-titel in de politicologie op zak, werkervaring heeft opgedaan in o.a. het wetenschappelijk bureau van de pvda, vvd-fractiemedewerker is geweest en nu kamerlid is, ineens de parlementaire wegen niet zou kennen. Zou het misschien mogelijk zijn, dat ze de wegen wel kent, maar deze gewoonweg niet wil erkennen en zich daarom als die spreekwoordelijke olifant door de porceleinkast beweegt? Een persoon die op het moment het hoogste woord wil hebben over aanpassen aan de normen & waarden en de parlementaire normen en waarden aan haar laars lapt, geeft te denken. Natuurlijk mag ze dat vinden, maar dan is haar plaats misschien niet in het parlement.
Reactie op Joan, Je stelde hier boven:Aan de andere kant vind ik het als autochtone Nederlandse vrouw weer hartstikke moeilijk dat ik bedenkelijk word aangekeken als ik zeg dat ik het spuugzat ben, die Marokkaanse hangjongeren in mijn straat, die al een keer ’s nachts een ruit hebben ingegooid nadat ze me voor tyfus- en kankerhoer hadden uitgemaakt toen ik vroeg of het wat rustiger kon. Dat ik me dan moet verantwoorden dat ik daarmee niet de Marokkaanse gemeenschap bedoel.
Maar waarom zeg je dan niet gewoon hangjongeren,ipv Marokkaanse hangjongeren. Vaak zijn die groepen gemengder dan ze van buiten af ogen.Ikkan me goed voorstellen dat veel Marokkanen het spuugzat zijn om steeds maar weer de schuld van Antilliaanse Turkse en Surinaamse enNederlandsehangjongeren op hun nek geschoven te krijgen. Hou het neutraal dan kan iedereen zich aangesproken voelen die aangesproken wordt en niet een groep een stigma krijgen. Fien