Over de profeten, die drammers, die lastpakken. De laatste dienst van de Ekklesia in De Nieuwe Liefde voor het zomerreces, dubbel feestelijk. Want er werd ook een meisje gedoopt, Sara, en daarmee welkom geheten in de gemeente, in het leven, voortaan vergezeld van al onze beste wensen.
Kees Kok deed een krachtige preek, een toespraak heet dat tegenwoordig, woon hier onder mijn woord, over profeten. Maatschappijcritici, bedoelen we. De mensen die soms tegen hun zin, zich geroepen voelen hun mond open te doen tegen de heersende machten, en voor de armen en ontrechten. “Met vaak zeer welbespraakte woede gaan zij tekeer tegen alles wat de mensen afhoudt van wat goed is: van mensenrecht, trouw en solidariteit”. Ze spreken uit naam van die ene God die opkomt voor de rechtelozen. Er zijn andere goden geweest, Zeis en Astarte, Baal en Mammon, maar die hoorde je nooit pleiten voor de armen. De profeten zijn er op uit die afgoden te ontmaskeren, ze zijn geen cynici, geen doemdenkers, ze gaan zo tekeer omdat ze hopen en geloven dat er nog iets te redden valt.
“Woon onder mijn woord” zegt de God van Mozes en de profeten. Dat klinkt misschien nogal fundamentalistisch, zegt Kees Kok, maar je kunt het ook horen als een smeekbede. Om bijeen te komen, te ‘vergaderen’, te beraadslagen over wat die woorden van recht, trouw en waarheid vandaag betekenen: een parlement van hoop. Tegen de godenwaan van alle dag, tegen alle verblinding, doofheid en stompzinnigheid in.
De afgoden houden de mensen met brood en spelen af van de werkelijkheid, brood en spelen zijn geliefd, de profeten niet, die zijn lastig en confronterend, drammers en betweters zijn het. Maar ze zijn van alle tijden en volkeren. Jesaja was niet de eerste en Mohammed niet de laatste. En ook nu hebben we ze nodig.
Bijvoorbeeld om vragen te stellen als onze belangrijkste nieuwszender Radio 1 besluit om het twee maanden lang elke dag van tien uur ’s morgens tot elf uur ‘s avonds alleen maar over sport te hebben, het ene toernooi na het andere. Om meer dan oppervlakkige aandacht te vragen voor minder vermakelijk nieuws, over de herhaalde kindermoord in Syrië bijvoorbeeld, of over wat heet de ‘Gouden Dageraad’ van Griekenland, de partij die op brullende motoren met afgeplakte nummerplaten de jacht op buitenlanders heeft geopend. En om aandacht voor al die slachtoffers van onze economische crisis, die hun banen en huizen zijn kwijtgeraakt door de zegeningen van de vrije markt.
Tegen de verlokkingen van ‘de vrije markt’, de sirenen die de hele wereld met hun zangen over winsten en bonussen hebben betoverd. En telkens opnieuw moet ‘het woord’ worden herlezen, heroverwogen, herijkt, toegepast, opdat we het niet alleen lezen maar ook leven.
Zoals het ons is voorgeleefd door Jezus van Nazaret, in wie, naar verluidt het woord ‘vlees is geworden’. Dwars tegen deze wereld in heeft hij een andere wereld geproclameerd: dat koninkrijk van God waarin geldt: “Zalig die honger lijden, die wenen, die dorsten naar gerechtigheid.” Geen voedselbanken meer, geen moord, geen onrecht.
En de ekklesia, mijn ‘linkse kerk’, is er om die woorden te oefenen, een plek waar we wekelijks een uur kunnen schuilen onder dat woord, alleen in de zomer even niet, vaya con dios, ga met God, zegt Kees Kok.
We zingen, over de nieuwe wereld waar brood en recht en waardigheid en liefde is, genoeg voor al wat leeft. We delen wijn en brood, Geeske doopt de kleine Sara, Alex leidt de dienst, Henk komt voor de laatste keer met de mandjes voor de collecte, Ton leidt het koor – het is heerlijk zingen met zo’n volle bak – Henri speelt piano, en Huub doet de voorbeden. We bidden voor de mensen in levensgevaar, in Syrië, Kongo, Noord en Zuid Soedan, we bidden voor een einde aan vernedering en uitstoting, en voor alle mensen op wie bezuinigd wordt. En voor de kinderen die van ver zijn gekomen, dat wij hen geven wat hen toekomt, onze taal en onze kennis, maar vooral dat ze zich hier veilig kunnen voelen, en dat wij hun hoop op een goed leven niet beschamen.
Er is een deurcollecte voor een onderwijsproject in Ghana, en dan is er heel veel meegenomen taart om de zomer te vieren en daarnaast kunnen mensen blikken groente en pakken pasta kwijt voor de voedselbank, als aflaat voor die weelde die we delen.
De complete toespraak van Kees Kok is hier te lezen.
En voor wie een keer in de Amsterdamse Studenten Ekklesia wil komen kijken, die is vanaf 16 september weer elke zondag om 11 uur, in De Nieuwe Liefde (waar nog veel meer te doen is) Da Costakade 102, Amsterdam. Kijk op de website van de Ekklesia, hier, en op de website van de Nieuwe Liefde, hier.