Sunny Bergman, al bekend van een film over vrouwen en lijf, Beperkt Houdbaar, heeft een nieuwe film, en een boek, Sletvrees. Ik ging nieuwsgierig naar de presentatie. Ik wil vooral graag weten of er nu vergeleken met de ‘seksuele revolutie’ van zowat een halve eeuw terug, en een kwart eeuw bruisende vrouwenbeweging veel is veranderd voor vrouwen, vooral in seksueel opzicht.

Nou, dat valt tegen. Zeker wel wat: je mag als vrouw een seksueel leven hebben ook als je niet getrouwd bent, het begrip ‘voorhuwelijks geslachtsverkeer’ moet je tegenwoordig uitleggen. In principe hebben ook wij vrouwen de vrijheid te doen wat we willen. Alleen: de dubbele moraal tiert nog even welig als vroeger. Het woord ‘slet’ telt uiteraard alleen voor vrouwen, en voor vrouwen die in de ogen van – ja, wie? – te veel aan seks doet met te veel verschillende personen. Zo was het duidelijk dat de meeste geïnterviewde mannen zelf wel trots waren op veel ‘bedpartners’ maar niet speciaal vonden dat vrouwen er aantrekkelijker van werden als ze veel ervaring hadden. Vele jaren geleden schreef ik een artikel getiteld ’tussen slet en trut’, over meiden die eindeloos bezig bleven met de vraag: geef ik hem te weinig, dan ben ik niet meer interessant want dan ben ik een trut, geef ik hem te veel dan dankt hij me af omdat ik goedkoop ben, een slet. In iets andere woorden hoorde je dat jonge vrouwen in de film opnieuw zeggen: je wilt je wel gewild voelen, maar ook een beetje ‘hard to get’. In dat spel hoe je een man aan het lijntje houdt met genoeg seks maar het hem niet te makkelijk mag maken, is er weinig ruimte voor eigen plezier. Er is in de film maar één vrouw die ongehinderd door welke normen dan ook zoveel minnaars heeft als ze wil, en zich niets aantrekt van wat men van haar vindt. Maar dat is een grote uitzondering.

Het aardige van de film is dat Sunny in – ik zou haast zeggen authentieke feministische stijl – zichzelf in de film kwetsbaar opstelt en zich niet als neutrale observator uit het verhaal heeft gehouden. Ze zit er midden in. Zij vertelt ook haar verhaal, haar aantal bedpartners, en zo krijgt ze ook nogal wat openhartige verhalen los van de mensen die ze interviewde. Vooral de stellen zijn leuk op te zien: vrouwen die de oren van hun vriend maar even dichthouden als ze vertellen met hoeveel partners ze het hebben gedaan, of dat gezicht van zo’n man als hij hoort dat zijn vrouw lang niet altijd klaar komt – tja, mannen weten nu eenmaal niet zo goed wat vrouwen willen. Dat vertellen ze ook nooit, klaagt een man die een cursus doet om een goede minnaar te worden.

We zien Sunny op bezoek in de pornohandel, met meiden praten die erg hun best doen om uit te leggen dat wat zij doen als ‘actrice’ toch een statusje hoger is dan prostitutie, we zien haar bij een cursus de slet in jezelf, waar Sunny met een nogal ongelukkig smoeltje probeert er hoerig uit te zien. Het lukt niet geweldig.

Dit is één punt waarom vrouwen vaak minder plezier hebben in seks dan mannen: van vrouwen wordt verwacht dat ze sexy zijn, maar niet seksueel. Ze zijn vaak zo gericht op het pleasen van de ander, dat haar eigen wensen er nogal bij inschieten. Seksuoloog Ellen Laan vertelde dat de helft van de jonge vrouwen weleens pijn heeft bij het vrijen, en met hun klachten om hulp komt vragen omdat ze bang zijn dat hun partner hen laat zitten als ze geen seks wil. En dat nog steeds seks hetzelfde is als ‘penetratie’, die vorm van seks die de meeste mannen het liefst hebben. En als dat pijn doet als een vrouw niet voldoende opgewonden is, verliest ze haar zin in seks. En zo ontstaat de mythe dat het typisch mannelijk is om meer zin in seks te hebben dan vrouwen, in plaats van dat de vraag wordt gesteld wat voor seks vrouwen graag zouden willen hebben.

Ik praat nog even met Ellen Laan bij de presentatie. Ze is niet erg optimistisch: het lijkt wel alsof vrouwen er wat seks betreft erg weinig bij op zijn geschoten. Het laatste woord is hier nog lang niet over gesproken. Sunny Bergmans film en boek zijn weer een paar stappen om die oude discussie maar weer eens tot leven te wekken.

De moraal van het verhaal is dat vrouwen het niet hoeven te nemen om als slet te worden weggezet. Het tegenoffensief is dus niet laten zien hoe braaf je bent, maar het tegendeel: vrouwen die hun sletterigheid opeisen als een recht. Moet je natuurlijk wel net zin in hebben. Maar ik ben blij met film en boek, en hoop dat het veel mensen aan het denken zet.