Ik had nauwelijks contact met Joke Smit, ik weet dus ook niet hoe ze dacht over mijn activiteiten, al groetten we elkaar vriendelijk, die enkele keer dat we elkaar tegenkwamen. Dus was het voor mij wel een verrassing om te lezen hoe ze dacht over het verschijnen van De schaamte voorbij, dat ervaringsboek of zo men wil, dat egodocument. Het boek dat Marja Vuisje ‘een feest van herkenning’ noemt voor vele vrouwen.
Een ander punt waar we in verschillen, Joke Smit en ik, is de rol die we mannen toebedeelden in de vrouwenbeweging.
Ik weet niet hoeveel mensen beseffen dat Nederland in de internationale vrouwenbeweging een interessante afwijkende rol speelde: de eerste twee organisaties, MVM en Dolle Mina waren namelijk gemengd, er mochten ook mannen bij. Of die mannen daar gelukkiger van werden, er zijn er geloof ik nog steeds een paar om in therapie, en of het de vrouwen hielp is vers twee.
Lees verder
We stonden er anders in, schreef ik in de vorige aflevering.
Ik was niet zo onder de indruk van die eerste tekenen van opleving van het feminisme. Ik was een cruciale twaalf jaar jonger dan Joke Smit, en hoewel leeftijd niet alles zegt – er waren ook vrouwen die ouder waren dan ik die zich meer aansloten bij mijn kant van de vrouwenbeweging – was het duidelijk dat MVM haar leden, vrouwen en mannen, vooral recruteerde onder de redelijk gesettlede burgers: veel vrouwen waren getrouwd, hadden een goede opleiding achter de rug, en hadden keurige banen. Het was juist de spanning die ze ervaarden – nu zijn we toch zo hoog opgeleid, hebben ambities, en nog wordt van ons verwacht dat we – inderdaad, achter het aanrecht gaan staan – die de boel in beweging bracht. Joke Smit en Hedy d’Ancona die met MVM begonnen richtten zich met name ook op de mensen waarvan ze dachten dat die in staat zouden zijn invloed te hebben op het beleid, op de politiek, op de overheid, en trokken dus vooral deskundigen aan, professionele mensen met een aardige staat van dienst. Daar zat ik dus niet bij.
Boek uit. Goed boek. Een belangrijk stukje geschiedenis en eer wie eer toekomt. Uiteindelijk ook wel een treurig boek – ik heb dat vaak met biografien, aan het eind van het verhaal gaan ze altijd dood. Maar dat is het niet alleen, en ook niet alleen dat Joke Smit veel te vroeg dood ging. Er is ook iets met die onvrede van haar, dat ze haar zin niet had gekregen, dat er van haar visioen van de grote eenheid onder de vrouwen niet veel was gekomen en dat ze in haar laatste jaar de vrouwenbeweging weg zag ebben. Dat is niet leuk doodgaan, zal ik maar zeggen, als je je af moet vragen wat er van je levenswerk gekomen is. En bij mij laat het boek een smaak achter van gemis, van niet gelukt. Zoveel voor niks. Een gedachte die ik niet deel, en die zij misschien ook niet zou hoeven hebben als ze wist hoeveel roem haar nu, jaren later, deelachtig is geworden.
(Marja Vuijsje en Hedy d’Ancona)
We mogen erg blij zijn met de biografie die Marja Vuijsje heeft geschreven over Joke Smit, die helaas al op haar 47ste stierf, boos en veel te vroeg. Ik ben nog maar halverwege, maar het is een prachtig boek, het leest als een trein, en Vuijsje heeft een prachtige balans gevonden tussen aandacht voor haar werk en voor haar privéleven, en tussen de eer die haar toekomt, als de eerste in Nederland die een emancipatoire steen in de vijver gooide met haar beroemde artikel ‘Het onbehagen bij de vrouw’, maar zonder overdreven adoratie – alsof er zonder Joke Smit nooit een vrouwenbeweging in Nederland zou zijn ontstaan – daar kom ik nog op.
(Wijnand Duyvendak)
Dat was een erge vrolijke bijeenkomst, zondag in de Balie. Er kwamen zoveel mensen dat er in allerijl nog even wat zaaltjes bijgehuurd moesten worden en de Balie bomvol zat. Een beetje protest tegen al die lui die net doen alsof de jaren tachtig het tijdperk waren van halve gare criminelen die ongestraft de boel konden terroriseren, een beetje tegenwicht tegen de neiging om nu opeens streng iedereen de maat te nemen die eens actief was (en niet hen die geen poot uitstaken voor alles waar ze zich nu voor op de borst kloppen: onze geweldige verlichte cultuur met gelijke rechten voor vrouwen en homo’s) en natuurlijk een beetje boel reünie. Ik was benieuwd, toen ik daar met Anneke heenging wat we mee zouden maken, of we meer de mensen van toen of die van nu tegen zouden komen.
(Carrie)
Te gast: Carrie uit Rotterdam. Met de teringcolumn die ze zondag in de Balie presenteerde. (Er komt nog een verhaal over zondag, ‘Trots op acties!’, blijf aan de lijn, ik moet eerst naar Den Haag, om daar met mijn sterretje aan het pluche te gaan plakken)
Ik ben weer thuis.
Het was een beetje een plichtnummer, de conferentie van het Netwerk van Parlementaire Commissies voor Gelijke rechten voor Vrouwen en Mannen in de EU (NCEO). Nuttig, want het blijft nodig om aandacht te houden voor structurele ongelijkheid, in beloning, in kansen om hogerop te komen voor vrouwen, in evenredige vertegenwoordiging in de politiek en andere plekken waar beslissingen worden genomen, maar voorspelbaar saai. Want allemaal al honderd keer gezegd. En een vergaderstructuur waarbij vooral gegarandeerd was dat er nauwelijks discussie plaats kon vinden. En met aanwezige politieke functionarissen waarvan maar weinigen werkelijk uit de grass-roots beweging zelf afkomstig waren. Veel breedsprakige inleidingen door hooggeplaatste Franse dames en heren, en wie vanuit de door de verschillende landen afkomstig delegaties de behoefte had om ook wat te zeggen, moest dat ’s ochtends vroeg, om 10 uur, nog voor we een van de inleidingen gehoord hadden al melden en kreeg dan vijf minuten. Dus worstelden de vertegenwoordigers van Cyprus en Litauen zich door een van te voren opgeschreven betoogje over hoe het er in hun land voorstond.
Lees verder
Studentenvereniging Avi Cenna bracht ze bij elkaar, voor het eerst, Asma Barlas en Tariq Ramadan. Over feminisme en islam. Onder andere.
Het verhaal volgt, hier alvast de foto’s.
Lees verder