Ik schreef een stuk, over Ayaan Hirsi Ali dat verkort in de Volkskrant werd geplaatst. Daar schreef psychiater Carla Rus weer een reactie op. En op dat Volkskrant stuk schreef ik weer een repliek op deze weblog.
Gisteren stond er op mijn weblog een brief van Carla Rus die direct aan mij gericht was, al mag ook iedereen die lezen. (Het stuk werd gevolgd door een artikel uit Trouw dat ik hier niet opnieuw reproduceer, ga daarvoor naar de track. )
En haar brief was weer een aanleiding om te reageren, hieronder. In welke mate vinden we elkaar, en waar blijft onze visie uit elkaar lopen?
Een discussie.
Beste Anja,
Graag wil ik reageren op jouw reactie op mijn artikel in de Volkskrant van 17 september, dat weer een reactie was op jouw artikel van 11 september (er wordt in ieder geval wel gecommuniceerd!).
In de eerste plaats wil ik even iets meer over mezelf vertellen, om duidelijk te maken dat ik mij niet herken in jouw beschrijving dat Hirsi Ali’s aanhang voornamelijk uit Nederlandse autochtonen bestaat, die toch al vonden dat de Islam achterlijk is. Ik heb zelf een gereformeerde achtergrond, en hoewel ik onkerkelijk ben geworden, heb ik respect voor mensen die hier steun aan ontlenen. Datzelfde respect heb ik ook voor andere culturen en godsdiensten. Ik heb een islamitische vriendin, en met haar heb ik vaak discussies over het christendom en Islam, en de vele overeenkomsten hiertussen. Wat wij echter beiden van mening zijn, is het feit dat teksten uit de koran en de bijbel niet misbruikt mogen worden voor verkeerde doeleinden. In mijn werk als traumatoloog is dat een thema dat vaak terugkomt. Ik heb acht jaar in Arnhem gewerkt, en zag er veel mishandelde vrouwen van de Veluwe met een zwaar christelijke achtergrond, die worstelden met de vraag, hoe het mogelijk was dat de hemelse vader toeliet, dat de aardse vader hen mishandelde. De teneur in mijn artikel over dit onderwerp in de Trouw van 4 september, is dan ook: laten we niet de vinger naar de islam wijzen, maar de hand in eigen boezem steken. Ik zal een kopie van dit artikel achter deze mail aan zetten.
Ik ben het met je eens, dat er meerdere factoren leiden tot mishandeling. Maar soms is het voor het goede begrip nodig, om af en toe één factor in de schijnwerpers te zetten. Wellicht doet Hirsi Ali dat te rechtlijnig en kiest ze maar één strategie, maar ze weet door haar choquering het onderwerp vrouwenmishandeling wel weer even hoog op de agenda te plaatsen. Politiek ben ik net als jij links, maar ik vind het onderwerp te ernstig om me door partijpolitieke motieven te laten leiden bij mijn keus om Hirsi Ali te steunen. Mijn vrouwelijke collega’s en ik irriteren zich eerlijk gezegd af en toe over de gepolariseerde discussies tussen Albayrak en Hirsi Ali, tussen Hirsi Ali en jou et cetera, als het gaat over de strategieën die je moet kiezen om het voor elkaar te krijgen het aantal gevallen van vrouwenmishandeling te reduceren. Het pleidooi van mijn artikel in de Volkskrant is vooral: vrouwen van de eerste en de tweede kamer, laat de partijpolitiek even varen, verenig je en strijd solidair tegen dezelfde misstanden. Heb kritiek op elkaars eenzijdigheden, maar steun elkaar. Ik meen opgemerkt te hebben, dat Hirsi Ali al wat minder pertinent is haar in haar kritiek op de Islam dan in het begin. Misschien voegt ze de zin, ‘dat ze er op zich niets op tegen heeft dat mensen de islam aanhangen’, slechts toe om politiek correct te zijn, maar ik concludeer hier toch uit, dat zij zich wel enigszins laat corrigeren. Ik neem aan dat ze hier eerst feedback op heeft gekregen, door mensen die haar steunen. Jij als doorgewinterde vrouwenhulpverlener/docent weet heel goed dat je het beste iets met kritiek kunt doen, als je die krijgt van iemand die het beste met je voor heeft.
Wat denk ik verder verwarrend is in de discussie, is het feit dat de groep islamitische vrouwen veel gedifferentieerder is, dan zowel in jouw verhaal als de mijne tot uitdrukking komt. Jij hebt het over de groep goed geïntegreerde islamitische vrouwen die in staat zijn te emanciperen zonder dat dit ten koste gaat van de banden met hun gemeenschap. Verder heb je het over een groep vrouwen, die absoluut geen steun van Hirsi Ali kunnen hebben, omdat het volledig breken met je achtergrond zeven bruggen te ver is. Ook ik ken deze beide groepen. Maar er zijn er nog veel meer. Toen ik het filmpje Submission ’s avonds bij Zomergasten had gezien, dacht ik: oh,oh, dat gaat echt te ver: koranteksten gecalligraveerd op een halfbloot lichaam! Maar wat schetst mijn verbazing de volgende dag: mijn islamitische vriendin, een aantal van mijn allochtone cliënten, diverse hulpverleners met een islamitische achtergrond, stonden te juichen of gaven aarzelend toe dat zij het toch wel erg prettig vonden dat iemand dat taboe eens durfde te doorbreken. ‘Jullie hebben dat toch ook ooit gedaan rond het christendom en de seksualiteit?,’ was hun commentaar op mijn aarzeling, en verder: ‘ je hoeft ons niet in bescherming te nemen, dát houdt ons achterlijk, niet de islam op zich.’ Het grappige is, dat ik op mijn artikel in Trouw over de verstrengeling van (seksueel) geweld en christendom, bijna dezelfde reacties kreeg als Hirsi Ali op haar film. Sommige christelijke mensen vonden het goed dat dit probleem eens hardop werd benoemd, anderen wilden er met mij niet eens over praten, omdat ze dit probleem liever niet onder ogen wilden zien, en het zelfs als heiligschennis opvatten. Maar ik sta op het standpunt dat niet degenen die het taboe doorbreken aan heiligschennis doen, maar degenen die de teksten uit de koran of de bijbel misbruiken voor hun lusten of het uitleven van hun onlusten.
Ik zit vanaf 1982 in de vrouwenhulpverlening, heb begin jaren 80 nog een cursus van je gevolgd en veel van je geleerd, heb de verworvenheden van de vrouwenhulpverlening uit het alternatieve circuit in het oosten van het land geïmplementeerd in de reguliere GGZ, heb later in het westen van het land met steeds zwaarder getraumatiseerde vrouwen gewerkt (onder andere dissiociatieve identiteitsstoornissen), zat samen met Nelleke Nicolai in de landelijke intervisiegroep vrouwenhulpverlening en dissociatieve stoornissen, heb mijn caseload van getraumatiseerde vrouwen zien veranderen tot hoe hij er op het laatst uitzag, namelijk bestaande uit ±75 procent allochtone vrouwen (op dit moment niet, omdat ik nu ziek ben), ik weet dus waar ik het over heb, al geef ik toe dat ik slechts een selecte groep allochtone vrouwen zie, hetgeen het zicht op het totale beeld misschien verstoord. Door mijn ervaringen met de zwaar christelijke vrouwen, heb ik er een gewoonte van gemaakt om, weliswaar voorzichtig, altijd naar de geloofsbeleving te vragen. In de bescherming van de één op één (vertrouwens) relatie met mij en het feit dat ik een medisch geheim heb, waardoor hun informatie nooit bij derden terecht kan komen, durfden zij toe te geven dat zij worstelden met hun vertrouwen in Allah. Dat zij dat eindelijk hardop durfden zeggen, luchtte hen aan de ene kant op, maar riep aan de andere kant een enorme angst op: angst voor hun man en hun familie, en angst voor Allah. Ik ben er als psychotherapeut echter voor, om deze angst voorzichtig te bewerken, en samen met de cliënt de angel onder ogen te zien. Taboes houden de angst gevangen, zodat deze nog meer kwaad aankan richten en zijn verzengende werk in iemands persoonlijkheid kan doen. Licht, lucht en openheid geven ruimte en troost en versterken iemands persoonlijkheid, zodat zij beter voor zichzelf op kan komen. Maar moeilijk is het wel! Ik heb hartstikke veel bewondering voor de vrouwen die dit proces aan durven gaan. Ik leer veel van ze, zoals ik van al mijn cliënten leer.
Dat er goed geïntegreerde moslima’s zijn, die zich wél door Hirsi Ali gesteund voelen, blijkt ook uit het artikeltje in de Volkskrant van 18 september van Salima Belhaj. Zij betoogt ook dat autochtonen van de strijd van ons moslimvrouwen af moeten blijven. Aan de ene kant ben ik met haar eens, dat was ook een van de aarzelingen voor mij om over dit onderwerp te schrijven. Aan de andere kant: zolang onze wachtkamers nog voor 75 procent gevuld zijn met vrouwen met deze problematiek, kan ik er niet omheen. Ze komen eenvoudigweg op ons pad.
Beste Anja, laten we elkaar niet bestrijden, maar steunen.
Met vriendelijke groeten,
Carla Rus
Beste Carla,
Dank voor je reactie, die deze keer direct aan mij is gericht. We zouden misschien van meet af aan dichter bij elkaar hebben gestaan wanneer we niet om te beginnen hadden gecommuniceerd via de opiniestukken in de kranten. Dus ik waardeer het zeer dat je het initiatief hebt genomen, en we nu niet meer tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden – ondanks het feit dat we niet overal hetzelfde over denken, of liever gezegd, dat we de situatie op een aantal punten verschillend inschatten.
Ik zie een aantal punten die we delen: allereerst een werkelijke zorg om de vrouwen die het meeste in de knel zitten. En daar verantwoordelijkheid voor willen nemen: wat hebben ze nodig, wat kunnen wij bijdragen. Jij doet dat direct als hulpverleenster en je ervaringen met de vrouwen in je praktijk zijn belangrijk. We zijn het er ook over eens dat de groep ‘moslimvrouwen’ niet één groep is, maar dat het gaat om een grote diversiteit tussen geïntegreerd en traditioneel, eerste, tweede, derde generatie, en grote verschillen in sociaal-economische achtergrond. Nog afgezien van de individuele verschillen in de keuzes die vrouwen maken. Daar geef ik je gelijk in, in onze beide artikelen deden we geen recht aan die differentiatie, en zo kunnen slechte verstaanders denken dat we verschillend denken over ‘moslimvrouwen’ terwijl we in feite beide een andere segment uit die grote groep vrouwen voor ogen hadden in ons betoog.
Ik begrijp dat jij ook hebt geaarzeld om je in de discussie te mengen. Ik heb het lang afgehouden, deels omdat de manier waarop de discussie werd gevoerd me erg tegenstond, ik vind het thema vrouwenmishandeling, en de situatie van moslimvrouwen in Nederland per definitie niet een onderwerp voor wat hier een ‘debat’ heet, ik heb dan ook uitnodigingen voor een tv uitzending en een ‘stellingendiscussie’ in het NRC ná dat Volkskrantartikel niet aangenomen. Ook ben ik gevoelig voor het argument dat Salima Belhaj noemde, we zouden niet moeten discussieren over de hoofden heen van de moslimvrouwen zelf. Nu gebeurt dat helaas al vol op, en de vraag was vevolgens voor mij of ik er goed aan deed om te blijven zwijgen. Dat wil zeggen, in de media. Vandaar dat ene stuk in de Volkskrant.
Dat ik me er uiteindelijk toch in heb gemengd, ik hoopte op een moment dat de ergste hype over was en we er rustiger over konden praten, heeft een paar redenen. De eerste was dat ik vond dat de beschuldiging dat het feminisme zich nooit voor moslimvrouwen, of allochtone vrouwen zou hebben geïnteresseerd niet terecht was. Het is feitelijk onjuist, en dat trek ik me niet alleen persoonlijk aan, het verdonkeremaand ook het intensieve werk van veel allochtone vrouwen die met de Tweede Golf mee met hun werk zijn begonnen. De pioniers die er al lang waren voor Hirsi Ali. De sterke vrouwen die naar twee kanten tegelijk moesten werken, de toen nog overwegend blanke vrouwenbeweging duidelijk moesten maken dat er nog meer onderdrukkingsmechanismen waren dan seksisme, en tegelijkertijd het gevecht met hun eigen achterban aanmoesten voor hun eigen emancipatie.
In de tweede plaats maak ik me, ik denk meer dan jij, ernstige zorgen over het verhardende klimaat en het groeiende anti-islamisme. Ik vergelijk dat, met mensen als Anne-Ruth Wertheim die ik al een keer op dit weblog heb opgevoerd met het nog naïeve antisemitisme van voor de oorlog, toen niemand nog wist waar dat toe zou gaan leiden. Ik zie die tendens bij bladen en kranten als HP/De Tijd en Trouw, helaas ook bij Opzij, ik zie het in de steeds meer geaccepteerde uitspraken van rechtse intellectuelen en politici, ik zie hoe partijen stemmen proberen te winnen op deze sentimenten, en ik merk wat het doet met ‘gewone’ mensen die nu hun angsten voor de toekomst, de onzekerheid van deze tijd, de afbraak van vertrouwde kaders en zekerheden kunnen projecteren op de nieuwe zondebok: de moslimmigranten, de islam. Antisemitisme is uit de mode en praktisch iedereen is er gelukkig overgevoelig voor geworden, maar het anti-islamisme wordt nog niet eens als zodanig herkend.
Een groot deel van de moslim medeburgers zal zich uitstekend kunnen weren, al wordt het klimaat er niet vrolijker op. Maar jij en ik maken ons zorgen over de mensen die zich niet kunnen weren. Voor hen maakt het verhardende klimaat het alleen maar nog moeilijker. Ik denk niet dat ik jou dat uit hoef te leggen, maar naarmate de buitenwereld als vijandiger wordt ervaren blijven vrouwen langer hangen in een onverdraaglijke situatie. Ook om hulp vragen of de man aangeven wordt erg veel moeilijker als je de gevolgen vreest, voor jezelf maar ook voor de man – en veel vrouwen doen dat pas wanneer er niets meer te redden valt. Daar zijn moslimvrouwen niet zo anders in dan andere vrouwen, we kennen het mechanisme nog van vroeger, toen de politie alleen te hulp wilde komen wanneer een vrouw haar man aan wilde geven. Ik schreef het al, ik heb daar veel over geleerd toen ik cursussen gaf in de Balkan en onder andere met Roma vrouwen werkte.
Ik neem het Hirsi Ali persoonlijk kwalijk dat ze koren op de molen van het anti-islamisme heeft gegooid. Dat de grote aanhang van Hirsi Ali bestaat uit autochtonen die toch al tegen de islam waren verzin ik niet (althans degenen die haar openlijk aanhangen, wat er allemaal binnenskamers gebeurt weet ik niet), ik heb de ingezonden brieven in het Parool, de vele reacties op diverse weblogs waaronder de mijne gelezen. Die liegen er niet om. Ik noem als voorbeeld maar één vrouw die vindt dat zij het mag weigeren als een vrouw met een hoofddoek haar een paspoort uit moet reiken omdat die ander háár discrimineert, en nu zo blij is met de bevestiging die ze bij Hirsi Ali vindt. Hirsi Ali heeft daar dan ook meer dan een beetje aanleiding toe gegeven door zich te omringen met de mensen die al jaren aan het ageren zijn tegen de islam. En ik denk dat je niet moet onderschatten hoeveel mensen, autochtoon zowel als allochtoon, die al jaren bezig zijn om een beetje meer begrip te krijgen voor moslims zich behoorlijk gefrustreerd voelen nu hun pogingen zo worden ondermijnd.
Ik denk niet dat ik het nodig had gevonden om me druk te maken over de andere visie van Hirsi Ali als ik me niet zulke grote zorgen maakte over nieuw-rechts en de heersende islamofobie – waar zij, juist doordat ze dat legitimeert met haar moslimachtergrond, op dit moment een grote rol in speelt. Mij maak je in ieder geval niet wijs dat de mannen in haar omgeving die met haar weglopen en de politieke partij die haar heeft geadopteerd dat doen uit hun grote bekommernis met mishandelde vrouwen. Daar is in ieder geval in het verleden helemaal niets van gebleken, integendeel. En ik geloof nog niet dat die belangstelling er nu zou zijn wanneer het niet zou gaan om moslimvrouwen, maar mishandelde vrouwen in het algemeen. Laten we vooral niet vergeten dat 40% van de vrouwen in de Blijf huizen géén allochtone achtergrond hebben en als we weten dat autochtone vrouwen meer kansen hebben om weg te komen en onderdak te vinden dan hoeven we niet te doen alsof mishandeling alleen onder islamieten voorkomt.
Jij bent het met me eens dat er meerdere factoren leiden tot mishandeling – vanzelf, want alle mensen die er in de hulpverlening mee te maken krijgen weten dat. Ik ontken niet dat een zwaar godsdienstige achtergrond daar een rol in kan spelen – ik vind het erg goed dat je laat zien dat dat bij zwaar christelijke mensen evenzeer het geval kan zijn. Maar in mijn ogen bagatelliseer je het probleem een beetje wanneer je zegt “maar soms is het voor het goede begrip nodig, om af en toe één factor in de schijnwerpers te zetten”. Mijn inschatting is dat de eenzijdige schijnwerper op de islam als de veroorzakende factor van vrouwenmishandeling meer schade heeft aangericht dan goed begrip heeft opgeleverd, en dat is de reden waarom ik mezelf niet gauw als bondgenote van Hirsi Ali zal zien. Als ik me daarin vergis – de tijd zal het leren.
In mijn omgeving ken ik geen mensen van allochtone afkomst die zich in Hirsi Ali hebben herkend, of vinden dat haar aanpak goed is geweest. Integendeel. Velen van hen ergerden zich al langer, soms nog meer aan de media dan aan Hirsi Ali zelf, of aan de politiek die haar als boegbeeld binnenhaalde, maar hadden terecht geen zin om een rondje moddergooien voor de camera’s te beginnen. Dat er een paar mensen zijn die het wel met haar eens zijn, ik noemde het een handjevol, meestal de allochtonen die zich al vergaand hebben geïntegreerd en misschien, wie weet, hun eigen appeltjes te schillen hebben met hun moslimachtergrond wist ik wel. Als blijkt, ik geloof je op je woord, dat het er meer zijn dan ik heb ingeschat dan zal dat wel duidelijk worden. Ik weet dat op de grote bijeenkomsten van moslimvrouwen, waaronder zowel vrouwen die niet meer geloofden maar zich wel als lid van de moslimgemeenschappen ervaarden als vrouwen die misschien juist bezig waren met de herontdekking van de islam van een jaar geleden Hirsi Ali niet eens een onderwerp van gesprek was. Ze had zich al zover buiten de eigen groep geplaatst dat ze niet meer gezien werd als gesprekspartner. Inmiddels zal ze in ieder geval wel een gespreksobject zijn geworden – niemand ontkomt er aan. Of Hirsi Ali het contact nog weet te herstellen – je zegt dat ze zich inmiddels wat genuanceerder uit over de islam, het zal moeten blijken. Het zou daarbij wel helpen als ze haar vrienden wat zorgvuldiger uitkoos. Wat ik nu zie is dat ze niet als verbindende factor heeft gefunctioneerd, noch tussen de moslimvrouwen en de buitenwereld, noch binnen de groepen vrouwen zelf, maar vooral heeft gepolariseerd. Maar wie weet, verandert dat nog. Ze zou om te beginnen eens de allochtone pionieers wat meer eer kunnen gunnen.
Ze zou ook wat meer kunnen leren van de mensen die al in de zorg voor mishandelde vrouwen werken. Kijk even naar de ’10 tips voor moslima’s die weg willen’. Zorg dat je naast je bijbaan een studie hebt, zorg dat je vrienden hebt, zorg dat je een plek hebt waar je kunt wonen – zie jij dat de vrouwen doen in jouw praktijk? Ik denk dat je zult toegeven dat dat inderdaad zeven bruggen te ver is. (Ik hoef er alleen maar aan te denken hoeveel moeite het mij destijds heeft gekost om weg te komen van een mishandelende man – en ik was niet eens een migrant). En dit is dus zo vreselijk jammer, waarom heeft ze zich niet aangesloten bij de kennis die er al ligt, waarom doet ze nu alsof zij degene is die de eerste is die bedenkt wat die vrouwen nodig hebben? Blijf van m’n lijf zit niet alleen vol met allochtone slachtoffers, er werken ook veel allochtone vrouwen die veel te vertellen hebben.
Je pleit voor samenwerking in de politiek. Dat gebeurt al. Waar het mogelijk is zul je altijd coalities vinden op onderwerpen die belangrijk zijn voor vrouwen door de partijen heen. Je hoeft iemand niet persoonlijk aardig te vinden om met een goed wetsvoorstel of motie mee te stemmen. Maar ik ben het niet met je eens dat het mogelijk zou zijn om de partijpolitiek te laten varen en ons simpelweg te verenigen op vrouwenissues of de belangen van moslimvrouwen. Het is niet voor niets dat de overgrote meerderheid van allochtonen links stemt. Ik vergeet niet dat de VVD, waar Hirsi Ali van harte deel van uit maakt, een in mijn ogen misdadig uitzettingsbeleid voert en een buitengewoon harteloze en hardhandige behandeling van vluchtelingen, waaronder dus ook heel veel vrouwen in noodsituaties. Ik ben ook nog niet vergeten dat Hirsi Ali aanvankelijk tegen subsidies voor Blijf huizen was, ‘omdat dat de oplossing niet was’, ook al heeft ze dat later bijgesteld. Het is geen toeval dat Hirsi Ali gekozen heeft voor de VVD, met de grote nadruk op individuele verantwoordelijkheid en individuele vrijheid. Emancipatie, in haar visie, is een individuele keuze. Ik weet nog al te goed uit de Tweede Golf, dat het ook een kwestie is van je collectief organiseren, en solidair zijn met je zusters. Het VVD biedt een partijprogramma dat vooral goed uitpakt voor de sterkeren in de maatschappij, en waar de economisch- zwakkeren, de ouderen (waaronder de gastarbeiders van toen), de chronisch zieken en gehandicapten, de alleenstaande moeders, de daklozen, de uitkeringsgerechtigden – en de allochtonen die de weg naar boven nog niet gehaald hebben bijzonder weinig van de verwachten hebben. En dan hebben we het nog niet gehad over het ‘integratiebeleid’ dat vooral gebouwd is op dwingen, straffen, en verwijderen. Ik zei al eerder dat ik niet twijfel aan Hirsi Ali’s persoonlijke integriteit – ik geloof dat ze werkelijk meent dat dit de beste manier is om op te komen voor moslimvrouwen. Maar voor haar is er geen onderscheid tussen ageren tegen de islam, waar de VVD haar op waardeert zolang ze het niet te gortig maakt, en opkomen voor moslimvrouwen, waar de VVD volgens mij totaal niet in is geïnteresseerd. Voor mij is dat onderscheid er wel, en cruciaal. De VVD wint met haar vooral stemmen ‘op rechts’, en dat zijn vooral degenen die een strenger integratiebeleid en een strenger uitzettingsbeleid voorstaan en die zich graag bedienen van de retoriek van het gevaar van de oprukkende islam. Ook Hirsi Ali is voor strengere controle op moskeeën en islamitische scholen. Daar help je in mijn visie allochtonen niet mee, en dus ook de vrouwen niet. Ook al sleept Hirsi Ali er nog wat maatregelen uit voor mishandelde vrouwen, wat ik mag hopen, voor andere dan de vrouwen aan de top, als Neelie Kroes, is de VVD slecht nieuws.
We vinden elkaar op een aantal belangrijke punten, Carla, maar er blijven ook verschillen in visie. De tijd zal uitmaken wie van ons, en in welke mate, die visie bij zal moeten stellen. Maar we zijn geen van tweeën star of kinderachtig, dus dat zullen we, en dit delen we, de zorg voor de vrouwen.
Laten we maar zien.
Met vriendelijke groet
Anja Meulenbelt
Beste Anja (en Carla),
Ik ben de vrouw in Anja’s tekst die, als het zo uitkomt, zal weigeren door een gehoofddoekte vrouw die een openbare functie bekleedt, te worden geholpen. Daar ben ik niet trots op en ik zie er niet naar uit maar ik denk dat ik deze vrouw daarmee beter kan helpen dan het beleid dat jij (Anja) voorstaat. Ik ben wel trots een vrouw te zijn – al is het wellicht makkelijker in deze maatschappij een man te zijn, ik heb dat gelukkig nooit zo ervaren – en het doet mij PIJN, en uiteindelijk is het mij gaan ergeren dat zoveel vrouwen in Nederland rondlopen die niet zo van hun ‘vrouwzijn’ mogen of kunnen of willen (?) genieten als ik. Ik heb geen Ayaan Hirsi Ali nodig om dat te zien en te voelen. Links of rechts interesseert mij niet, wel rechtvaardigheid, dat is bij mij vrij goed ontwikkeld. De groep vrouwen die hier zo rondlopen wordt steeds groter, ondanks al het werk dat er door feministen in het verleden is verricht. Er is veel tijd verlopen, te veel mijns inziens en de problemen zijn alleen groter geworden. (Er zijn bijna 1 miljoen islamieten in ons kleine land.) Het baart me zorgen. Niet dat er zoveel zijn maar dat ze niet van onze ‘gelijkwaardigheid’, homo’s, atheisten en vrouwen houden. Niet van onze rechtstaat dus.
Het hoofddoekje is niet iets om trots op te zijn, ook niet als je het ‘vrijwillig’ draagt. Ik zou me net zo druk maken als er overal zwartgeklede zwaar christelijke vrouwen in Amsterdam zouden rondlopen/werken. Dan zou ik ook weigeren. Bespaar me de beschuldiging dat ik een racist ben. Dat is niet waar, ik werk met deze mensen (de mannen dan, de vrouwen zouden bij mij hun hoofddoekje af moeten doen. Dat zijn mijn regels, zie ook de democratie. We zijn allemaal gelijk.), ik probeer ze te begrijpen maar ik zie de onoverbrugbare kloof. Er is geen discussie mogelijk met ‘letterknechten’. Zij kunnen mijn vrienden niet worden. Helaas. Ik heb het geprobeerd. Is het vreemd dat ik niet steeds geconfronteerd wil worden met deze openbare uitdrukking van onderdanigheid aan de man of aan Allah? Is dat een schande? Ik weet dat veel vrouwen, veelal leeftijdgenoten, dit ook zo ervaren. Wij begrijpen het niet, hebben ons enigszins verdiept in de islam, maar komen niet verder. Wij willen ook een beetje respect voor onze gelijkwaardigheid. Ik ben teleurgesteld in het gevoerde allochtonenbeleid,ik denk dat duidelijkheid een betere strategie is. Daarom ook zal ik weigeren door een behoofddoekte vrouw te worden geholpen. Misschien kan zij begrip opbrengen voor mijn standpunt. Dat ik me enigszins beledigd voel door haar. Dat ik eigenlijk bij haar MAN(, vader, familie, religie) moet zijn is mij wel duidelijk. DAAR ligt het probleem maar wie o wie gaat dat eens aanpakken?! Ik doe dus mijn best om de maatschappij prettiger te maken. Overtuig mij dat ik geen gelijk heb. Dat mijn weg niet de juiste is. Ik wil het graag horen.
Ook zou ik graag eens een concreet voorbeeld van Anja willen lezen over wat zij bereikt heeft bij een moslimvrouw, gewoon een vrouw met een naam, een verhaal. Wat heeft ze gedaan? Hoe is het gegaan en wat was het resultaat?
Ik wens jullie veel succes met jullie discussie.
Annelies (44)
P.S. Toen ik 22 jaar was ben ik eens verliefd geweest op een vrouw, die toen 38 was. (Het gaat bij mij om de persoon niet zo zeer om het geslacht.) Ik heb toen ervaren hoe het was om in een cafe met je ‘geliefde’ te zijn en hoe er naar je wordt gekeken. Elkaar even een kusje geven is toch anders dan. Dat viel niet mee, niet dat ik me gediscrimineerd voelde maar ik weet wel wat het is om tot een minderheid te behoren. (Nu ben ik al weer 13 jaar heel gelukkig met mijn vriend. Maar het had wellicht ook anders kunnen lopen.)
P.S.2 Ik hoop en vind dat alle vrouwen zich in moeten zetten (rechts, links, lesbisch, hetero, what ever) voor deze groep vrouwen.
P.S. 3 Ik wil niet bij een groep horen, niet bij de VVD, de LPF, niet bij de feministen, (als ik al iets ben dan is het een wereldburger) maar ook niet meer bij een linkse partij. Dat is het resultaat van het gevoerde beleid en ik neem aan dat dat niet is wat links wilde maar ik zal mijn stem niet verloren laten gaan!
Ik voel me ineens heel ouderwets als ik het doodnormaal vind om geholpen te worden door een vrouw met een hoofddoek. Ik hield namelijk al eens eerder de deur open voor een non in vol ornaat. Ik begrijp werkelijk geen bal van mensen die zeggen dat ze de maatschappij prettiger willen maken, en tegelijkertijd onderscheid maken tussen een vrouw met of zonder hoofddeksel. Zolang ik iemand recht in de ogen kan kijken, maakt het mij niet uit van wie ik mijn paspoort, uittreksel geboorteregister of flesje shampoo krijg.
Heel goed, Odette. Ik werk al tien jaar tussen de vrouwen met hoofddoeken. Zie mijn verhaal over Palestijnse vrouwen. Zo lang ik iemands ogen kan zien zie ik een mens.
Ik weet echt niet wat ik met jou aanmoet, Annelies. Dat jij vindt dat ‘die mensen’ jouw vrienden niet kunnen zijn vind ik meer dan erg. Ik voel geen enkele aanvechting om speciaal voor jou een verhaal te gaan vertellen of welk beleid dan ook te verdedigen zolang je zo naar andere mensen kijkt. Dat ik er grondig anders over denk dan jij wist je al. Dus wat zoek je nou eigenlijk op dit weblog? Bevestiging? Bij mij niet te krijgen. Dat ik nog eens zeg dat ik het niet met je eens ben? Had je al. Ruzie? Doe me een lol. Annelies, wat je hier zoekt weet ik niet, maar ik denk dat je niet bij mij moet zijn.
Ware ik een zachte wetenschapper, ik zoude de AHA-erlebnis herdefiniëren.
Beste Anja,
Hartelijk dank voor je uitgebreide reactie op mijn verhaal. Ik waardeer je openheid en de zorgvuldigheid waarmee jij met mensen (in dit geval met mij) omgaat. Je betrokkenheid bij de sociaal zwakkeren in onze samenleving vind ik hartverwarmend, en de vurige pleidooien die je voor hen houdt, doen me weer helemaal denken aan die ene dag cursus in vrouwenhulpverlening die ik bij je heb gevolgd, beginjaren 80.
Je schrijft dat we veel zorgen delen, maar dat er ook verschillen zijn in onze opvattingen. Gelukkig maar, ik moet er niet aan denken, dat mensen het altijd met elkaar eens zijn, ik zou dan in mijn denken veel minder ver kunnen komen.
De angst voor het anti-islamisme, delen we echter ook. Het is niet voor niks dat ik het artikel over mishandeling van zwaar christelijke vrouwen in Trouw heb geschreven, dit was mede bedoeld om een deel van de lading weg te halen bij de islam, omdat ik natuurlijk ook wel zag dat de film Submission koren op de molen was van mensen die de islamieten achterlijke cultuur vinden.
Waar wij echter wel van mening van verschillen, is hoe te bereiken dat de gematigde moslims weer in een positiever daglicht worden gesteld. Ik hoef jou niet te vertellen, dat 95 procent van de moslims, aardige, redelijk tot goed geïntegreerde, vaak hardwerkende, gematigde mensen zijn. Maar wat lijdt deze groep in de beeldvorming verschrikkelijk onder de 5 procent meer fundamentalistisch ingestelde moslims! Ik vind dan ook, dat imams die van de kansel roepen dat vrouwen gekastijd mogen worden, hard aangepakt moeten worden; dit ten behoeven van de gematigde medeburgers. Ik vind Wilders een griezel, maar wat betreft zijn voorstel van aanpak wat betreft foute imams, ben ik het helemaal met hem eens. Ik ben, zoals ik je al vertelde, politiek links, maar ik vind wel dat links uit zorg voor de migranten af en toe een blinde vlek heeft voor sommige problemen. Alsof ideologie het realiteitsbesef vermindert.
Neem het voorbeeld van de blijf-van-mijn-lijf-huizen. Je zegt terecht, dat er behalve 60% allochtonen vrouwen op 40% autochtone vrouwen in zitten. Maar die verhouding is toch scheef te noemen, als je bedenkt dat slechts ±10 procent van de bevolking allochtoon is. In een eerder stuk schreef je, dat autochtone vrouwen meer vluchtwegen hebben, zodat ze minder beroep op de blijf van mijn lijf huizen hoeven te doen. Daar heb je op zich gelijk in, maar als je dit er in verdisconteert, trekt dat de aantallen toch niet helemaal recht. Met de psychiatrie gaat weer een heel ander verhaal op. Vrouwen die daarin terechtkomen, hebben geen enkele andere vluchtweg, en ook de huisarts en het steunende deel van haar sociale netwerk zien op dat moment geen andere keus dan deze. En ook in de psychiatrie is er een onevenredig aantal zwaar getraumatiseerde vrouwen met een islamitische achtergrond. Nu weet ik wel, dat koranteksten bijna nooit rechtstreeks aanzetten tot mishandeling (op die paar foute imams na dan), maar ze geven wel achteraf een excuus hiertoe. Ook weet ik dat mensen in slechte sociaal-economische, eerder tot criminaliteit overgaan, hetgeen dus niets met de islam te maken heeft, maar ook deze factor verklaart onvoldoende die onevenredigheid in de aantallen. Wij hebben in Den Haag een keer een klein onderzoekje gedaan (niet wetenschappelijk verantwoord genoeg om te publiceren), waaruit een tendens waar te nemen was, dat incest bij vrouwen met een islamitische achtergrond minder lijkt voor te komen dan bij vrouwen met een christelijke of niet religieuze achtergrond, en dat mishandeling wel tot 5 a 10 keer vaker voorkomt dan bij de twee andere groepen. Het is geen sinecure om uit te zoeken welke factoren hierbij allemaal een rol spelen, en ik ga dan ook het Trimbos instituut een voorstel doen, om dit verder te onderzoeken. (Hoewel het moeilijk zal zijn om bij ZonMw hier geldt voor los te peuteren). Onderzoek en het onder ogen zien van de feiten, is naar mijn idee de enige weg om vooroordelen te ontzenuwen en problemen die er werkelijk zijn (of je dat ideologisch nou leuk vindt of niet) aan te pakken.
Ik ben zeker niet tegen de islam, vindt het prima als vrouwen met een hoofddoekje lopen, al wil ik wel graag hun gezicht zien in verband met een non-verbale communicatie. Maar wat ik jammer vind, dat de goed geïntegreerde moslima’s die gelovig zijn gebleven en naar een moskee gaan, niet van binnenuit het geloof zodanig proberen te moderniseren dat daar de gelijkwaardigheid van man en vrouw tot uitdrukking komt. Want het is toch eigenlijk idioot dat in de moskee de mooiste, grootste, met de prachtigste kleden beklede ruimte bijna altijd voor de mannen is, en dat de vrouwen een kleinere, soberder tot hun beschikking hebben. Dit houdt de ongelijkheid in stand. En het is toch van de zotte dat een vrouw door haar onreinheid nooit op een begrafenis aanwezig mag zijn, zelfs niet naar die van haar man of kind. Dit houdt opnieuw de ongelijkheid in stand. Tijdens haar menstruatie is de vrouw buitendien per definitie onrijn; alsof via de menstruele cyclus van de vrouw niet het voortbestaan van de hele mensheid is gewaarborgd! Stiekem denk ik dat het paradigma van de penisnijd van Freud, eigenlijk berust op baarmoedernijd.
Die strijd voor gelijkwaardigheid in de moskee, kan alleen door de moslima’s van binnenuit gestreden worden. Helaas zie ik er nog weinig van. Mijn islamitische vriendin staat bijvoorbeeld erg alleen in haar strijd, ze voelt zich nogal eens een roepende in de woestijn. Het is op den duur meestal buigen of barsten (breken met het instituut van de islam). Albayrak, voor mij het toonbeeld van een goed geïntegreerde moslima, gelooft nog wel, maar gaat niet meer naar de moskee. Dat is in zoverre jammer, dat ze daardoor niet van binnenuit de uitingsvormen van de islam kan helpen moderniseren.
Ik denk dat het goed zou zijn als de moslima’s eens kijken hoe de feministen het in de protestantse kerk hebben gedaan. Het is hen uiteindelijk gelukt, om een gelijkwaardige positie te verwerven. Mijn zus is dominee van de gereformeerde kerk, en preekt liefde en mededogen met de onderdrukten en in de achtergestelden van de kansel. Hoewel ikzelf voor mijn gevoel hier geen God bij nodig heb, heb ik hier veel respect voor.
Ik geef toe dat in de katholieke kerk en de zware stromingen van de gereformeerde kerk, ook achterstelling van vrouwen is. Maar de repercussies wanneer ze iets willen veranderen, of wanneer ze met de kerk willen breken, zijn veel minder ernstig dan welke de moslima’s ondervinden. Het lijkt me echt een harde dobber voor ze.
Ik deel dus je zorg over het anti-islamisme, maar ik denk dat we ook de angst voor de islam moeten respecteren. Het is niet alleen vooroordeel en vreemdelingenangst waardoor mensen huiverig tegenover de islam staan. Het roept met name bij vrouwen een archaïsche angst op, dat zij op termijn terug moeten in hun ontwikkeling. Ik ken vrouwen die altijd tolerant stonden tegenover de islam, maar die nu ze er meer van afweten en door het toenemende aantal hoofddoekjes in de straten en de brutale, insinuerende reacties van allochtone jongens op hun (relatieve blote) uiterlijk, steeds meer huiver ontwikkelen. Door kleding druk je iets wezenlijks van jezelf uit, maar je geeft ook een boodschap aan de ander. Blote kuiten worden ineens seksobjecten, met een korte rok ben je plotseling een hoer. En nu we het toch over kleding hebben: weet je dat er een groot onderzoek loopt bij de GGD in Den Haag naar rachitis (dit is Engelse ziekte, en wordt opgewekt door vitamine D -tekort). Deze vitamine wordt opgewekt door zon op je huid. Vrouwen die te zwaar in de sluiers lopen, krijgen geheid Engelse ziekte. En een botpijnen dat die arme vrouwen hebben! Ook als zij rechtstreeks uit hun zonnige land van herkomst komen, zijn ze vaak al helemaal kromgegroeid. Allah heeft ze zo gemaakt dat ze voldoende huid hebben om voldoende vitamine D op te wekken, en dan mogen ze van het instituut van de islam hier onvoldoende gebruik van maken, zodat ze creperen van de pijn. Hier houdt mijn respect op.
Ik wil eindigen met te zeggen dat ik het een verrijking vind voor de Nederlandse samenleving, dat we met meerdere culturen en meerdere godsdiensten samenleven. We kunnen veel aan elkaar hebben, en veel van elkaar leren. Onze doorgeschoten individualisering bijvoorbeeld, mag best een beetje gecorrigeerd worden! De gastvrijheid van veel allochtone medelanders is hartverwarmend en hun verbondenheid met elkaar is iets waar we veel van kunnen leren.
Zo, dat was weer een heel epistel. En oh ja, ik deel je mening over het misdadige uitzettingsbeleid van de VVD. Ik zie pro Deo uitgeprocedeerde getraumatiseerde vluchtelingen, en schrijf medische rapportage’s voor Amnesty International in het kader van een tweede procedure op medische gronden of op grond van het traumabeleid. Ik ervaar de IND als een onneembare vesting waar Kafka in ronddwaalt: brieven van mij worden niet beantwoord, hele afdelingen worden niet bemand, faxen van mij worden ook niet beantwoord en op mijn klacht bij het klachtenbureau heb ik tot nu toe nog niets gehoord. Hoe moet het voor de vluchtelingen zelf dan wel niet zijn! Ik schaam me soms om Nederlander te zijn en ik lust die Verdonk af en toe rauw.
Beste Anja, wie weet tot schrijfs,
hartelijke groeten,
Carla Rus
PS: ik heb ook een artikel geschreven voor ‘Artsen voor vrede’. over laatstgenoemde onderwerp, dat ik bij zal voegen. Dat doe ik dan met de mail, wat anders wordt mijn artikel zo verhaspelt.
Nou, ik moet in ieder geval mijn bewondering uitspreken voor de twee dames hier die zulke lange teksten kunnen typen. Kijk in ieder geval uit voor RSI, dames! 😉
Carla Rus schreef: “Ik hoef jou niet te vertellen, dat 95 procent van de moslims, aardige, redelijk tot goed geïntegreerde, vaak hardwerkende, gematigde mensen zijn. Maar wat lijdt deze groep in de beeldvorming verschrikkelijk onder de 5 procent meer fundamentalistisch ingestelde moslims!”
Persoonlijk denk ik dat het eerste percentage iets lager ligt en het laatste percentage iets hoger. Ik denk overigens wel dat het aantal “aardige, redelijk tot goed geïntegreerde, vaak hardwerkende moslims” in Nederland inderdaad een overgrote meerderheid van de moslimbevolking hier is. Dit laatste zeg ik dan ook *nadrukkelijk*. Ik wil ook benadrukken dat ik fundamentalisme en extremisme als twee totaal verschillende beschippen beschouw.
Uit het onderzoek MOSLIMS IN NEDERLAND van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat ongeveer 1/3de van de moslims in Nederland van mening is dat religie een belangrijke rol moet spelen in de publieke sfeer. Mensen die van mening zijn dat religie een belangrijke rol moet spelen in de publieke sfeer, dus in het openbaar dan wel bij de overheid (dus de politiek!), zijn per definitie fundamentalist. Tenminste, als die definitie niet van toepassing zou zijn, dan kan men voortaan ook SGP’ers gematigden noemen.
Tevens leg ik geen verband tussen het wel of niet fundamentalist zijn en het wel of niet “een aardige, redelijk tot goed geïntegreerde, vaak hardwerkende mens” te zijn. Net zo goed dat ik een “aardige, redelijk tot goed geïntegreerde, vaak hardwerkende” calvinist ken, die zonder twijfel een (christen)fundamentalist is. Kernpunt is echter dat het aantal *fundamentalisten* in Nederland hoger is dat we in eerste instantie dachten. Het aantal *extremisten* daarentegen is waarschijnlijk niet zo hoog als sommigen ons willen doen laten denken.
Carla Rus schreef: “Neem het voorbeeld van de blijf-van-mijn-lijf-huizen. Je zegt terecht, dat er behalve 60% allochtonen vrouwen op 40% autochtone vrouwen in zitten. Maar die verhouding is toch scheef te noemen, als je bedenkt dat slechts ±10 procent van de bevolking allochtoon is. In een eerder stuk schreef je, dat autochtone vrouwen meer vluchtwegen hebben, zodat ze minder beroep op de blijf van mijn lijf huizen hoeven te doen. Daar heb je op zich gelijk in, maar als je dit er in verdisconteert, trekt dat de aantallen toch niet helemaal recht.”
Het argument dat Anja gebruikte, namelijk dat “autochtone vrouwen meer vluchtwegen hebben”, is niet zo zeer een argument om het hoge percentage allochtone vrouwen in BVML-huizen te relativeren, maar juist een argument *VOOR* het feit dat er sprake is van een ernstig integratie-probleem. Juist het gegeven dat een groot aantal allochtone vrouwen minder sociale contacten heeft in Nederland is namelijk een deel van het probleem.
Vrouwen, maar ook mensen in het algemeen, zijn in dat geval nog meer op henzelf aangewezen dan ze al waren (wat ik een uiterst treurige toestand vind). Dit belemmert de bewegingsvrijheid én de emancipatie/participatie/integratie van deze mensen. Daarnaast heb je nog het aantal vrouwen dat nog niet de stap heeft ondernomen naar een BVML-huis. We zien nog maar het tipje van de sluier, om het met een woordspeling te brengen.
Beste Daniël,
Nu, jij kunt er zelf ook wat van wat betreft je inzet en het produceren van wat langere teksten! Bedankt voor je wezenlijke aandeel in de discussie! Ik deel je mening over het treurige feit dat migrantenvrouwen die in de problemen zitten, minder mogelijkheden hebben dan autochtone vrouwen wat betreft het vinden van steun. In het licht daarvan vind ik het dan ook niet per se negatief, dat in ‘blijf van mijn lijf huizen’ de laatste tijd steeds meer allochtone vrouwen worden opgenomen. Het is ook een teken dat ze meer voor zichzelf opkomen, en de weg naar hulp beter kunnen vinden.
Groetjes, Carla
Annelies zegt in posting 1 zich niet te laten helpen door een vrouw met hoofddoek in een publieke functie. ik vind dat nogal zwaar aangezet, al dat misbaar tegen een slachtoffer. Maar zij heeft groot gelijk als zij zegt dat wij als samenleving duidelijk moeten zijn in wat we willen. Als ik zie hoe sommigen rondlopen, hoofddoek, lange jas, dikke sokken en dat ook bij temepraturen boven 25 graden. Sorry, hoor, maar daar blijkt enkel minachting uit voor de vrouw. Mag ze überhaupt bestaan ?
Mag ze een eigen leven leiden, zelf mensen ontmoeten, een eigen gevoelsleven ontwikkelen ? Ik geloof er niks van
Het lijkt me soms dat ze geduld worden omdat het handige pakezels zijn en noodzakelijk zijn voor de voortplanting. Verder ontbreekt ieder greintje respect.
Als Anja zegt dat twee ogen genoeg zijn om contact te hebben, dan lijkt het of ik een conservatieve imam hoor. Ik heb ze zien lopen, ook hier, vrouwen die door een dun reepje vliegengaas de wereld inkijken. Het licht in hun ogen, dat is het enige wat ze gegund wordt. En zelfs daar twijfel ik aan, misschien is dat kijkvenster er alleen maar om te voorkomen dat ze telkens ergens tegenaan lopen. Want dan moet je ze telkens oprapen, dat is zo’n werk.
Ook al is het koren op de molen van anti-islamisten, je zult als samenleving duidelijk moeten maken dat dit onwenselijk is. Niet door een algemeen verbod, dat haalt weinig uit, wel door de oprichting van nieuwe islamitische scholen tegen te gaan, want daar wordt er voor gezorgd dat weer een volgende generatie, zogenaamd uit “vrije wil” zich verstopt onder een berg kleding.
Overigens, voor de duidelijkheid, ik moet van geen enkel geloof iets hebben, maar met de islam voorop. Beter gezegd, ik moet niks van fanatisme hebben, of het nu een geloof is of politieke overtuiging, als iemand met boekjes komt, koran, bijbel, of partijprogramma van pakweg Groen Links,met als mededeling dat ik daar de waarheid of de zin van het leven kan ontdekken, dan trekken al mijn spieren zich onwillekeurig samen, dan ben ik op mijn hoede.
Overigens, als ik misstanden aankaart bij een bepaalde geloofsovertuiging, mag men er gevoeglijk aannemen dat ik dezelfde misstanden bij andere geloofsovertuigingen ook bekritiseer.
@ Henk: daar ben ik het volledig mee eens!
@ Daniël
En het zijn volgens mij dit soort schijnbaar triviale zaken die de integratie frustreren. Zelden betreft het diepgewortelde verschillen in inzicht die ervoor zorgen dat er zo’n segregatie op allerlei gebied is ontstaan.
De tolerantie van de jaren ’80 en ’90 was vaak schijntolerantie; de werkelijkheid was dat de autochtone bevolking wegtrok uit de binnenstadswijken. De allochtone bevolking bleef achter, aangevuld met autochtonen die het zich niet konden veroorloven om te vertrekken en een handjevol junks. Als de autochtone bevolking zich dan verzette en klaagden dat zij hun wijk niet meer herkenden, dan werden ze steevast voor fascisten of racisten versleten. De politiek-correcten hadden zich vaak al lang uit de voeten gemaakt en hadden een koopwoning in de betere wijken aan de rand van de stad. Daar waar geen allochtoon zich een woning kon veroorloven.
De segregatie is een product van het “tolerante”tijdperk, van de tijd van het verdoezelen van de problemen. Echter, door te verdoezelen worden de problemen niet kleiner, daarom juich de betrekkelijke openheid van de laatste jaren toe, ook al trekt dit af en toe “schreeuwers” aan.
Overigens weet ik uit ervaring dat de ontwikkeling van met name moslimmeisjes de laatste jaren snel is gegaan. Het lijkt of zij, veel meer dan de jongens, beseffen wat er in deze samenleving voor hen te winnen is. In dat licht bezien lijkt het oprukkende islamitische onderwijs, vaak deels gefinancierd door duistere stichtingen uit het Midden-oosten, een vooropgezette poging om de integratie een stap terug te dringen.
@ Henk: ik heb ook de indruk dat de emancipatie/integratie/participatie van allochtone (met nadruk op islamitische) meisjes voorspoediger verloopt dat die van jongens. Dit is denk ik ook een reden waarom zoveel Turkse en Marokkaanse jongens een bruid uit het buitenland halen; de meisjes hier zijn namelijk over het algemeen te geëmancipeerd.
Maargoed, ik heb wel de indruk dat het concept dat veel “linkse” mensen hebben voor de multiculturele samenleving, grotendeels een politiekcorrecte term is van het woord segregatie. Wat betreft scholen bijvoorbeeld; veel mensen zijn namelijk groot voorstander van gescheiden onderwijs (alias bijzonder onderwijs), onder andere omdat dit binnen de filosofie van het multiculturele ideaal zou passen. Persoonlijk ben ik van mening dat je segregatie alleen kan oplossen door het bij de wortels aan te pakken. Met andere woorden: Nederland moet zo zeer nieuwe islamitische scholen voorkomen, maar we moeten de stap maken naar enkel openbaar onderwijs.
Nou.. linkse mensen zijn helemaal geen voorstander van segregatie, wel van de vrije keuze. Mijn nekharen gaan bijvoorbeeld recht overeind staan als je iemand iets oplegt. We leven potverdorie niet in een politiestaat!
Ik krijg het volgende filmpje te zien in gedachten als ik de bijdrages lees van deze webpagina.
Geen islamitische scholen? Meerderheid van de bevolking is er een voorstander van? Prima, maar dan dus ook alle joodse scholen, christelijke en hindoestaanse scholen op de schep. M.a.w afschaffing van de wet: vrijheid van onderwijs. Ik kan hier wel mee leven, geen gedoe meer religieuze instellingen of wat dan ook, alleen nog maar openbare scholen met een variate aan onderwijsmethodes.
Geen hoofddoeken meer op straat? Tja, als de meerderheid dat wil, ook goed, maar dan ook geen lange rokken meer, geen pruiken met hoedjes voor joodse vrouwen en geen tulbanden meer. Afschaffing van uiting geven aan je religieuze identiteit dus. De staat moet dan ook, om het makkelijk te maken, een burgeruniform ontwerpen voor mannen en vrouwen en niemand mag eigenlijk iets anders aantrekken, want die minirok vindt mijn buurman ook vrouwonvriendelijk en mijn bovenbuurvrouw heeft een hekel aan de gotic-look, hekserig en ook vrouwonvriendelijk volgens haar, dus dat allemaal mag niet. Een burgeruniform is de oplossin, ben je van dat gezeik af, niemand stoort zich meer aan de ander, want stel je voor dat iemand iets doet wat niet in jouw straatje past!Minaretten? Nee dat hoort niet in Nederland, dat een kwart miljoen van de bewoners van dit land moslim is, maakt niet uit. Het zijn namelijk eigenlijk geen Nederlanders, we accepteren ze niet als Nederlanders en donder eens op met die kanker islam van ze. Ik heb er niet voor gekozen dat ze hier zijn komen, zij wel, dus zij moeten zich maar schikken aan wat ik prettig vind. Lijkt men te denken. Okay, zeg ik weer, maar dan ook alle kerken en synagogen plat.
Spreken in je eigen taal op schoolpleinen, trams of bussen? Mag niet, afvoeren als je het toch wel doet. Zo nu dan mag in de trein, mocht die vol zijn, ook omgeroepen worden: gelovigen uitstappen, trein is te vol. Tja want al die debielen moeten het maar eens leren. Toch??
Imad el Kaka schreef: “(…)dat een kwart miljoen van de bewoners van dit land moslim is(…)”
Je bedoelt 1 miljoen. 😉
🙂 Inderdaad dat bedoel ik. Maar goed, wat ik wil zeggen, laten we ons verdiepen in het inhoudelijke en niet in het uiterlijke van zulke gevoelige zaken als mens en samenleving. Er is een groot aantal zaken dat niet door de beugel kan, laten we ons daarop focussen, maar gaan we de discussie voeren over uiterlijkheden als hoofddoek en de hoogte van een minaret, dan zijn we -mijns inziens- echt diep gezakt.
@ Imad el Kaka: jawel, maar soms is het uiterlijk van iets een voortvloeisel van de achterliggende gedachte. Een zeer grote minaret/moskee kan (met nadruk op *kan*) bijvoorbeeld een bewuste actie zijn om de integratie danwel het samenleven te belemmeren. Zo vind ik het nou niet bepaald tactisch wanneer men in een stad als Rotterdam, waar al veel spanningen zijn, de grootste moskee van Europa naast de Kuip wil neerzetten.
Ik denk dat je dan een oplossing moet zoeken die voor beide partijen acceptabel is én een toonbeeld is van samen leven. Dus een middenweg als deze: http://www.mucumo.tk
Beste Carla,
We zouden nog uren en pagina’s door kunnen praten en zullen dat op een of andere wijze nog wel blijven doen, hier en op dit moment nog een paar reacties:
Ik ben er erg voor dat er meer onderzoek gedaan wordt naar de scheve verhouding wat betreft het aantal allochtone vrouwen in Blijf huizen. Ik denk vooralsnog dat dat voornamelijk op het conto valt van de laatste grote golf migranten met een lage sociaal-economische status. Ik weet dat we ons voorheen zorgen maakten over het grotere aantal van Antilliaanse vrouwen in Blijf. Het is alsof de opeenvolgende golven migranten eerst hier in de moeilijkheden komen (verlies van netwerk, isolement van vrouwen, generatieconflicten, verschuivende man-vrouw verhouding enz. ) met onder andere meer geweld binnenshuis tot gevolg, dan de weg naar de opvang vinden – ik ben het met je eens wat je tegen een andere inlogger zei, dat het feit dat de vrouwen inmiddels de weg weten niet alléén maar als een slecht teken op te vatten is, en dan, naarmate die groep maatschappelijk gezien sterker komt te staan, minder vrouwen naar Blijf, niet per se omdat er helemaal geen geweld meer plaats zou vinden, maar omdat er meer alternatieven komen, mannen meer bereikt worden, vrouwen mogelijkheden hebben om het niet zo ver meer te laten komen, enz. Ik ben benieuwd of uit zo’n onderzoek zou komen dat er ook nog sprake is van culturele factoren – het is mogelijk. Zo zagen we ook verschillen tussen Surinaamse vrouwen van creoolse achtergrond (vaker matriarchaal, veel eenoudergezinnen) en van hindoestaanse achtergrond (vaker patriarchaal, veel tradionele gezinnen). Ik sluit dus helemaal niet uit dat er ook sprake is van culturele achtergronden bij het ontstaan van geweld, maar wat ik al zei, ik vind het misplaatst en schadelijk om alles nu op de islam te schuiven. Wat natuurlijk geen reden is om ons
geen zorgen te maken om de vrouwen zelf!
Over de strijd voor gelijkwaardigheid binnen de moslimgemeenschappen – en de moskeeën, ja daar kan ik wel mijn wensen bij hebben maar ik vind dat toch in de eerste plaats een zaak van de vrouwen zelf of dat hun prioriteit heeft en of ze dat gevecht en in welke mate aanwillen. Wat ik wel weet is dat het altijd moeilijker is om gevechten om gelijkwaardigheid en meer rechten aan te gaan binnen een gemeenschap als die gemeenschap al onder vuur ligt – dat lijkt een universele wet die zo te vertalen is naar de positie van vrouwen in alle benarde situaties – ik zie dat ook in Palestina. Waar de groep als geheel het gevoel heeft zich tegen een buitenwereld schrap te moeten zetten zullen de vrouwen veel minder ruimte voelen om zonder al te grote loyaliteitsconflicten voor zichzelf op te kunnen komen. Ik heb zo vaak meegemaakt dat jongere moslima’s het behoorlijk moeilijk hadden met hun meer traditionele ouders, maar ook loyaal bleven omdat ze zagen hoe die ouders hier in Nederland werden behandeld. Dus wat wij daar als betrokken buitenstaanders aan kunnen doen: alles wat er gedaan kan worden om de moslim Nederlanders niet onterecht in het verdomhoekje te te douwen, en dan doen de vrouwen, al of niet met onze steun, het daarbinnen zelf wel. (Om daar geen misverstanden over te laten bestaan, ik bedoel nu even niet de vrouwen waar jij vooral mee te maken hebt die echt hulp nodig hebben en nog nauwelijks voor zichzelf op kunnen komen waarvan je niet kunt zeggen dat die het zelf wel oplossen).
Dat betekent wat mij betreft dat ik niet erg genegen ben om uitingen van islamofobie maar te accepteren, zeker niet waar die als ‘de waarheid’ worden gepresenteerd. Ik wil daar graag een onderscheid in maken: dat mensen angsten ontwikkelen – veel begrip voor hebben, dat ze die projecteren op de moslimburgers tot en met beeldvorming die in mijn ogen nauwelijks meer te onderscheiden is van antisemitisme, nee. Archaïsche angsten – iets voor de spreekkamer en veel voorlichting. Dat het gerechtvaardigd zou zijn door het aantal hoofddoekjes op straat – dat is projectie, die hoofddoekjes doen echt niks. Vervelende jongens die seksistisch zijn, niet tolereren, zeker wat aan doen. Dat projecteren op de gehele islam, niet doen. Dom. Schadelijk. Vrouwen die door te weinig blootstelling aan de zon rachitis krijgen, natuurlijk wat aan doen. Daarom de hele islam voor achterlijk verklaren, uiteraard niet. In China hebben ze mij een mooi spreekwoord meegegeven waar ik nog steeds plezier van heb: je moet de ziekte bestrijden, niet de patiënt. Met andere woorden, we moet helder blijven onderscheiden wat werkelijke problemen zijn en wat irreeële angsten en projecties en wij kunnen beginnen om daar zelf het goede voorbeeld in te geven. Mensen die in de angst schieten en visioenen krijgen dat de westerse beschaving straks wordt overgenomen door horden barbaren hebben een emotioneel probleem, en jij als psychiater weet ook dat daar altijd meer achter zit. Ik geloof niet dat je ze helpt door die angst te bevestigen. Ik vind dat dat al veel te veel gedaan wordt, door rechtse politici onder andere en ik erger me er suf aan hoe de polarisatie zo ver op wordt gedreven dat de angst groeit aan beide kanten.
Zo ongeveer.
Nou is het toch nog weer langer geworden dan ik me had voorgenomen.
Wees gegroet!
Beste Anja,
Bedankt voor je reactie. Ook ik moet uitkijken mijn reactie op die van jou, niet weer te lang te laten worden. Maar op de één of andere manier, stimuleer je me tot doordenken en er weer mijn zegje over te willen doen. In dit geval kan ik je stellingen alleen maar beamen:
Zo ben ik het met je eens, dat het van een dringende noodzaak is, om reële problemen te onderscheiden van irreële angsten en projecties. En het Chinese gezegde: ‘Je moet de ziekte bestrijden, niet de patiënt’, houd ik er in!
Als afsluiting nog een anekdote uit mijn eigen huiselijke omgeving:
Een tijdje geleden hebben we de badkamer laten verbouwen, in verband met mijn ziekte. Een clubje van 4 bouwvakkers, drie blanke mannen en een donkere man (Ashwin), deden het werk. Tijdens de koffie en de thee zaten we gezamenlijk aan tafel en het was duidelijk dat de vier mannen het uitstekend met elkaar konden vinden. Op een gegeven moment barstte één van de blanke mannen (Arie) in een racistische tirade uit, doorspekt met de grofste vooroordelen. En dat allemaal in mijn huis met die aardige Ashwin erbij! Ik zat er duidelijk mee in mijn maag en stond net op punt er iets van te zeggen, toen ik merkte dat Ashwin goedmoedig nonverbale signalen naar me uitzond met als boodschap: laat maar zitten, hij bedoelt het niet zo erg, het is Arie maar. Dit verhinderde dat ik een abstract tegen-verhaal hield, maar ik kon het toch niet laten om tegen Arie te zeggen: ‘Heb je het echt over Ashwin?’ Het gezicht dat Arie toen trok, sprak boekdelen: zijn ogen werden groot en zijn mond viel open. Het was duidelijk dat hij zo gesteld was op Hassan, dat hij zich totaal niet meer bewust was geweest van zijn huidskleur.
De irreële angsten waar je het over hebt, Anja, betreft mijn inziens dus vooral onbekende mensen, en niet de mensen uit de eigen omgeving. Een mooi sociaal project zou dan ook zijn: elke week een kopje koffiedrinken met een van je allochtone medeburgers. (Ook heel goed voor de taalachterstand van sommigen!).
Voor het weer lang epistel wordt, sluit ik gauw af met de hartelijke groeten.
Carla
@ Anja Meulenbelt: ik geloof niet in de termen “irreëele angsten” en “islamofobie”, aangezien het de indruk wekt dat betreffende mensen latente neo-nazi’s zijn en er sprake is van een psychische afwijking die zo snel mogelijk genezen moet worden in een tbs-inrichting. Ik vind dat je mensen en hun problemen serieus moet nemen, ookal deel je hun mening niet; probeer dan ook zo objectief mogelijk te blijven. Problemen die mensen hebben moet je nooit en te nimmer af doen als iets onzinnigs of iets irreëels. Vooral binnen de SP past het niet wanneer mensen doen alsof ze om die reden boven het “klootjesvolk” staan; laat dat aartsvaderlijke maar aan het kabinet Balkenende over.
Beste Carla (reactie 19)
Een voorval.
Maandagavond 20 september, 20.30 uur. Ik loop in de hal van het centraal station in Amsterdam om mijn trein richting het Gooi te nemen. Sinds pakweg 11 maart (Madrid) vindt er extra controle plaats voordat je als reiziger het perron op mag. Ik denk niet dat er 1 terrorist mee wordt tegengehouden maar oke ik doe mee en laat dus ’s avonds braaf mijn kaartje twee keer controleren. Soms is het wel irritant want ik ben wel eens chaotisch en kan dan zo snel mijn kaartje niet vinden terwijl ik wel mijn trein wil halen en ook een kaartje heb. Onverbiddelijk zijn dan die controleurs dan maar dit terzijde.
Deze avond ben ik goed voorbereid en loop met mijn kaartje al in de hand op de drie controleurs (van de NS) af. In een oogwenk zie ik dat het twee jongens, leeftijd rond 24 jaar, van allochtone afkomst zijn en de derde controleur is een blonde Nederlander. Vlak voordat ik mijn kaartje aan de middelste wil overhandigen begint hij ineens heel hard Arabisch (Turks of Marokkaans of….) te spreken tegen iemand verderop in de stationshal. Onverstaanbaar, onbegrijpbaar voor mij en ook voor de blonde controleur. Hij reageert nog voor mij en zegt “Wat zeg je nou, het klinkt niet erg vriendelijk”. Dan praat de controleur Nederlands. Ik schat hem toch zeker in op de 3e generatie. Hij zegt: “Daar loopt mijn zusje, zij mag hier niet zijn, zij moet thuis zijn!”. De vrouw over wie hij praat, zijn zuster dus, is zeker de 20 jaar al gepasseerd, zie ik in een flits. Dan mijne dames en heren keert hij zich weer naar mij, want hij moet zijn werk doen en glimlacht allerliefst naar mij. Ik, evenwel, ben weer eens verbaasd en ik vraag hem “Is dat je zusje? Het is hier veilig hoor. Ik loop hier toch ook?!”. Hij is niet blij met mijn reactie, dat zie ik wel maar hij zegt niets, mijn kaartje is in orde en ik loop door en ik bedenk wat ik eigenlijk had willen en moeten zeggen: “Je discrimineert in je eigen groep.” Maar ik sta al op het perron en ben weer een ervaring rijker geworden die mij bevestigt dat de integratie niet echt gelukt is.
Zou ik met deze jongeman een kopje thee moeten gaan drinken om hem beter te leren begrijpen?
Ik denk dat dat zinloos is. De multiculturele samenleving werkt alleen als je geen kritiek op de andere cultuur mag hebben. En dat betekent dus dat dat zusje niet ’s avonds de straat meer op mag, niet naar de film, niet naar het cafe, niet naar vrienden. En dat ik dat normaal moet vinden.
Ineens werd me ook duidelijk waarom ik overdag zo veel gehoofddoekte vrouwen zie maar ’s avonds NOOIT. Dan zitten die vrouwen allemaal braaf thuis.
Maar het goede nieuws is natuurlijk dat dit zusje WEL op straat was en dus niet geluisterd had naar haar broer.
Er is nog hoop!
P.S. Ik ben het met Carla eens dat je in je direkte omgeving vaak leuke oppervlakkige contacten kan hebben met Marokkanen, Turken, etc.. die heb ik ook. Maar als je de diepte in gaat, schrik je je rot.
Annelies,
ik dacht dat jij had aangekondigd je niet meer op de log te laten zien. Ik kan mij niet voorstellen dat je gevraagd is om hier terug te keren.
Ik kan ook nergens meer van op aan, dacht ik toch af te zijn van dat gebazel………..
Annelies, wat dacht je ervan als we alle turken en marokkanen in Nederland eens lekker op de brandstapel gooien? Dan hoeven mensen zoals jij zich niet rot te schrikken als ze al ooit de diepte met ze ingaan!
Jullie willen dat ik mijn mond houd zodat jullie de feiten niet onder ogen hoeven te zien. Is dat vrijheid van meningsuiting? Mag ik mijn stem niet laten horen? Ik verwacht van een intelligente, linkse, feministe en haar aanhangers dat ze oog hebben voor de problematiek en omdat zij ‘macht’ hebben vraag ik ook hier aandacht. Om te discussieren, dat is toch ook wat de politiek wil, dat mensen betrokken zijn?! Wat is een weblog van een politica als iedereen het met elkaar eens is?
Het is eenvoudig om mijn emailadres te blokkeren, er is vast wel een technisch iemand die dat Anja kan uitleggen en misschien weet ze het zelf wel. Anders kan mijn vriend wel helpen.
Wat een wonderland!
Annelies, een kritsche vrouw.
Annelies,
volgens mij heeft een afvallig vvd-lid nu ook een weblog (ik krijg zijn naam niet meer over mijn lippen). Mogelijk kun jij je daar verder denigrerend verketterend uitlaten over mensen.
Trouwens er is een groot verschil tussen kritisch en veroordelend, voor jou geld m.i. het laatste
Je hebt gelijk ik mag niet veroordelen dat er gediscrimineerd wordt. Sorry.
(kritsche, moest zijn kritisch. Typfout. ‘geld’ moet zijn geldt. Stam + t, neem de tijd.)
Claar heeft ergens op dit log een interessante verwijzing gedaan naar wat het is om ’te webloggen’. De nadelen en de voordelen en de gevolgen. Nog bedankt.
volgende week is het nationaal dictee er weer, misschien kun jij je daar beter op richten, scoor je vast hoger dan hier
Nee, dat dictee is flauwekul. Die woorden kun je gewoon opzoeken in het woordenboek. Werkwoordsvormen moet je begrijpen. Maar ja, het onderwijs in Nederland is niet meer wat het is geweest. Wel grappig te weten is dat mijn Amerikaanse en Engelse en andere cursisten dit vaak veel beter doen dan Nederlanders. Echt.
Iets anders nog op 30 oktober 2004 is er een masterclass debatteren. Initiatiefnemer is ‘intermediair’. Er is een website http://www.intermediair.nl
Onderwerp: ‘Integratie. Hoe nu verder?’.
Ayaan Hirsi Ali (VVD) versus Sadik Harchaoui (Forum).
Je kunt meedoen aan debat en/of de masterclass. Locatie: Landgoed De Horsten te Driebergen.
Kosten: lezers van Intermediair betalen 95 euro (in plaats van 375 euro) (Wel een beetje duur!) voor deelname, inclusief een exemplaar van ‘De Debatmethode’. Het aantal plaaten is beperkt.
Het lijkt me wel wat om jullie daar te ontmoeten.
het lijkt mij nou echt niets om jou te ontmoeten, ik besteed mijn tijd liever wat nuttiger. Ik zal dan vanaf nu mijn tijd niet meer verdoen met op jou te reageren.Daarnaast realiseer ik mij dat dit geneuzel de briefwisseling tussen Anja en Carla geen recht doet.
Beste Annelies,
Ook ik vind dat je de feiten onder ogen moet zien, maar je moet dit open en zonder vooroordeel doen. Noch de ene, noch de andere kant op. En verder is het belangrijk om in ogenschouw te nemen wat je wilt bereiken. Wil je echt dat de tweedeling in de maatschappij tussen niet moslims en moslims nog verder verhard? Geen van beide partijen hebben hier namelijk baat bij. Van polarisatie is nog nooit iemand wijzer geworden. Wanneer je wilt dat moslimvrouwen zich hier beter thuis gaan voelen, zodat ze beter kunnen integreren, kun je ze het beste op een vriendelijke en open manier benaderen. Als laatste zou ik willen eindigen met het oude spreekwoord: verander de wereld en begin met jezelf.
Met vriendelijke groeten, Carla
Beste Carla, bedankt voor je reactie. Ik word er helemaal rustig van. (Maar daarvoor ben je natuurlijk ook psychiater. Ik kom een keertje bij je langs, tegen betaling uiteraard, zal Eelco wel goed vinden, denk je niet? Grapje.) Je hebt natuurlijk ook gelijk maar ik blijf toch zitten met het gevoel dat er niet genoeg gedaan wordt aan de problemen, de ‘feiten’ die ik dagelijks om me heen zie toenemen als je begrijpt wat ik bedoel. Ik zie nog niet dat de juiste politieke beslissingen worden genomen en ja, ik ben een beetje ongeduldig maar ik herinner me echt nog heel goed dat ik 25 jaar geleden dacht ‘Och, deze vrouwen hebben nog tijd nodig. Maar nu dus, zijn er meer gehoofddoekte vrouwen dan ook! Welke reden ze ook hebben om ze te dragen, er zit voor mij altijd een naar luchtje aan om het maar zo onaardig te zeggen.
Ik heb net met met mijn vriendin L. (44, getrouwd, 1 kind) gesquasht en zij heeft ook deze discussie gevolgd hier. Zij is zo verstandig om niet te reageren. Zij begrijpt ook niet goed dat er zo gereageerd wordt op in onze ogen gezonde kritiek/advies. (Henk, ReneR, Daniel en nog een paar.) Over de manier waarop valt te twisten maar daar is zo’n weblog ook mede schuldig aan. Je ziet de gelaatsuitdrukkingen niet, mist soms de humor of de ironie. Ik zou een face to face confrontatie niet uit de weg gaan in ieder geval. Ik heb me afgevraagd of ik nou gek ben of niet. Ik ben wel gek, gewone mensen zijn er al genoeg, maar er zit wel systeem in. Zou Gerard Reve zeggen. Andre Hazes, jammer, maar als Gerard Reve doodgaat zal ik echt rouwen.
Nogmaals bedankt voor je advies en VAN HARTE beterschap! Nederland heeft je nog hard nodig!
Annelies