De paradigmastrijd: hoe we naar het conflict Palestina/Israël kijken

(Voor de vaste gasten op dit weblog is het onderstaande stuk al gesneden koek. Ik heb het op dit weblog gezet als service voor de mensen die het idee ‘paradigmastrijd’ nog niet kennen en er mogelijk wat aan hebben.)

Denkraam

Wanneer meningen botsen en emoties hoog oplopen gaat het vaak om meer dan dat mensen toevallig ergens een andere opinie over hebben. De kwestie Israël/Palestina is zo’n kwestie: een vergaand gepolariseerd debat – als je het nog een debat kunt noemen – waarin de posities meestal vast staan en niet gauw zullen verschuiven. Een hulpmiddel om te begrijpen waarom de discussie zo polariseert is het begrip ‘paradigma’. Te vertalen als: een kijkhouding, een bril waardoor we de werkelijkheid bekijken. Een ‘denkraam’ noemde Marten Toonder dat eens. Het verschil tussen een mening en een paradigma is dit: bij een mening zeggen we: dat vind ik zo. Bij een paradigma: dat is zo.
Lees verder

Spoedcursus Palestina/Israël (5)

Is er een oplossing? Hoe zit het met de twee-staten?

Even niet op volgorde, onze spoedcursus. Deel 3 zou moeten gaan over de nakba, de gebeurtenissen rondom 1948, de stichting van de staat Israël. Maar omdat we nu een stukje op het weblog hebben over de mogelijkheid of onmogelijkheid van een Palestijnse staat naast Israël, hier wat meer toelichting voor de nog niet erg ingewijden. Ik geef het maar even nummertje 5.
Lees verder

Spoedcursus Palestina/Israël (1)

Vele jaren geleden werd ik voor het eerst voorgesteld aan een echte, levende, Palestijn. Dat was een vrouw, Leila Shahid. Een charmante, levendige, ronde vrouw, die bij een glas wijn net zo lief over de liefde praatte als over de politiek. Zo had ik me Palestijnen eerlijk gezegd niet voorgesteld. Binnen vijf minuten had ze door dat ik wat betreft Palestina een volstrekt onbenul was. Zoals zo vele Nederlanders in die tijd was mijn blik vooral gekleurd door wat ik vanuit Israel en over Israel te horen kreeg. In plaats van geïrriteerd te zijn, zoals ik waarschijnlijk geweest zou zijn – alweer iemand die denkt dat ze politiek bewust is en van geen toeten of blazen weet – riep ze vrolijk: “Anja, ik geef je een spoedcursus Palestijnen”. En zo geschiedde. Ze nam me mee, stelde me aan mensen voor. Ik begon te lezen. Ik ging met de Artsen zonder Grenzen mee naar Gaza en schrok me een ongeluk. Ik studeerde, praatte met mensen, ging naar conferenties, ging opnieuw naar Gaza en ook naar Israël, de Westoever, Jeruzalem, maakte kennis met zowat alle deskundigen die er zijn, Israelische, Palestijnse en andere, en viel van de ene verbazing in de andere. Waarom wist ik dat allemaal niet eerder?
Lees verder

Les over gender (8)

Vrouwen worden vaak gezien als het afhankelijke geslacht. Mannen als zelfstandiger. De vraag is of dat waar is. Vrouwen lijken afhankelijker van goedkeuring. Maar het is de vraag hoeveel ‘goedkeuring’ mannen automatisch krijgen van vrouwen die gewend zijn om te glimlachen (de vrouwelijke glimlach lijkt in veel vrouwenberoepen deel van het uniform), die er geen moeite mee hebben om ondergeschikt te zijn, en die geleerd hebben subtiel te vlijen, naar een man op te kijken, hem aan het woord te laten, die er, kortom, in getraind zijn om hem ‘groter’ te laten lijken.
Lees verder

Les over gender (6)

Wat willen vrouwen eigenlijk?

Dat eerste liefdesobject, de moeder, heeft in de theorie van Chodorow, juist omdat ze de enige hechtingsfiguur is, een grote invloed. We zullen het er later nog hebben of we dit gegeven zo absoluut op moeten vatten, en of dit niet de zoveelste manier is om moeders overal de schuld van te geven. Ze is onze eerste grote liefde, maar ook onze eerste grote teleurstelling.
Lees verder