Wie is er verantwoordelijk?

Er zijn verschillende varianten bij het beantwoorden van de test. De meeste mensen vullen bij het eerste verhaaltje 100% verantwoordelijkheid in voor de man, en 0% voor de vrouw. En dan gaat het schuiven, bij de ene eerder dan bij de ander. Die vrouw gedraagt zich wel erg stom of slecht. Dan wordt er bij de vrouw bijvoorbeeld 30% ingevuld, en 70% bij de man.
Lees verder →

Stap 4: voorbij het gelijk

In deze aflevering van de miniserie over de paradigmastrijd wil ik het hebben over stap 4. In mijn ervaring: de moeilijkste. Die gaat er over dat we aan de ene kant bestaande onrechtvaardigheid en ongelijkheid erkennen, maar aan de andere kant proberen daar over heen te kijken, richting verzoening. Wat ik probeer te laten zien is dat dat niet hetzelfde is als het veel gemakkelijker paradigma 2. Uiteindelijk gaat het dus om verzoening. Dat gaat niet zomaar op de toon van, ach, vergeten en vergeven. Voor werkelijke verzoening zijn een aantal stappen nodig:
Dat het onrecht is opgehouden
Dat het onrecht wordt erkend
Dat de partij aan de ‘daderkant’ oprecht probeert iets goed te maken
En dat er dan aan de ‘slachtofferkant’ ook ruimte is om fouten toe te geven.
Lees verder →

Over objectiviteit en partijdigheid

Pas verscheen er een recensie van Anet Bleich van mijn laatste boek, Habibi, habibi, in de Volkskrant. Op zich een aardige recensie. Bleich vindt dat ik me nog steeds houd aan de oude slogan “het persoonlijke is politiek” en dat ik er vanuit mijn eigen ervaring in slaag om het schematisme waarmee er dikwijls over Palestijnen wordt gesproken te doorbreken. Maar zo politiek mag ik het persoonlijke van haar niet maken dat ik me ook waag aan een analyse van wat er daar aan de hand is, want dan ‘draaf ik door’ vindt Bleich. ‘Wie de feiten niet kent zou met gemak tot de conclusie kunnen komen dat het Israëlische leger een kwart van de kinderen heeft omgebracht’, zegt ze. Nu weet ik exact hoeveel kinderen er zijn omgebracht (niet een kwart) en ik heb er niet één bijgelogen. Dus om de een of andere reden leest Bleich iets in mijn boek wat er niet staat. ‘Anja Meulenbelts engagement is begrijpelijk en respectabel, maar doet haar uit het oog verliezen dat haar vrienden in Gaza het gelijk niet voor honderd procent aan hun kant hoeven te hebben, alleen omdat ze aardig zijn.’
Lees verder →

Typisch paradigma 2

De Volkskrant (23 juli 04): ‘Het conflict blijft gegijzeld door twee leiders die beiden even onmachtig als onwillig zijn een uitweg te vinden’.
Typisch paradigma 2.

Ferry Biedermann, Volkskrant (27 juli 04): ‘Ariël Sharon en Yasser Arafat zijn mogelijk de slechtste leiders waartoe Israëliërs en Palestijnen veroordeeld zijn. Ze staan al tientallen jaren in het centrum van het conflict en ze zijn er beiden niet in geslaagd hun volkeren vrede, veiligheid en deels welvarendheid te brengen.’
Typisch paradigma 2.
Lees verder →

Een persoonlijk verhaal.

Eens zat ik zelf in paradigma 1, zonder daar bij na te denken. Via een korte periode in paradigma 2 ging ik naar 3 en uiteindelijk naar 4. Dat voelde als ‘de schellen vielen me van de ogen’, en het was niet leuk. Pijnlijk om te erkennen dat ik het al die tijd niet goed had gezien, en pijnlijk omdat het invloed had op vriendschappen die me dierbaar waren. In mijn visie is er geen weg terug. Misschien zijn er voorbeelden van, van mensen die een omgekeerde reis door de paradigma’s maken, maar ik ken ze niet. (Of misschien één, de historicus Benny Morris, een geval op zich). Ik kan uit mijn huidige positie heel goed zien wat mensen in paradigma 1 bezielt. Ik bedoel letterlijk: bezielt. Waarom ze over het beloofde land geen kwaad willen horen. Ik kan dat begrijpen omdat ik er zelf ben geweest. Niet alleen in het letterlijke land, maar in dat paradigma dat op zich haast een land is, met een eigen taal, eigen begrippen, een eigen folklore.
Lees verder →